Makrofagi, zwane również komórkami żernymi, przeprowadzają w organizmie człowieka procesy fagocytozy i biorą udział w reakcjach odpornościowych. Ponadto posiadają zdolność prezentacji antygenu innym komórkom odpornościowym. Są więc ważnym elementem układu immunologicznego.
Charakterystyka makrofagów
Makrofagi są komórkami pochodzącymi od prekursorów monocytów krwi. Ulegają różnicowaniu w zależności od cech mikrośrodowiska, w którym się znajdują. Utrzymują stan homeostazy w tkankach przede wszystkim dzięki swoim właściwościom fagocytarnym oraz charakterystycznej ekspresji wielu receptorów na błonie komórkowej. Średni czas przeżycia tych komórek wynosi od kilku godzin nawet do kilku lat, zależnie od przebiegu odpowiedzi immunologicznej, w której uczestniczą. Wyróżnia się 2 rodzaje makrofagów:
- M1 – pośredniczą w odpowiedzi immunologicznej oraz reakcjach przeciwnowotworowych. Powstają w trakcie odpowiedzi na działanie substancji pochodzenia bakteryjnego i aktywacji określonych receptorów;
- M2 – wykazują właściwości supresyjne i biorą udział w procesach gojenia się ran.
Makrofagi znajdują się w wielu tkankach ludzkiego organizmu. W szpiku kostnym pojawiają się jako komórka centralna wysp erytroblastycznych, z kolei w węzłach chłonnych wyróżnia się 3 subpopulacje, w zależności od ich lokalizacji: makrofagi zatoki podtorebkowej, zatoki rdzeniowej i rdzenia. Makrofagi występują w strefie brzeżnej śledziony oraz w miazdze czerwonej, a także we krwi człowieka.
Zobacz również: Jak przyspieszyć gojenie się ran?
Makrofagi tkankowe
Monocyty to największe krwinki białe we krwi obwodowej. Wnikają do krwi ze szpiku kostnego i żyją przez około 72 godziny. Po upływie tego czasu wnikają do tkanek, przekształcając się w makrofagi tkankowe, które nie mają zdolności ponownego wniknięcia do układu krążenia. Makrofagi tkankowe obejmują komórki Kupffera w wątrobie, płucne makrofagi pęcherzykowe oraz komórki mikrogleju. Dawniej zwano je układem siateczkowo-śródbłonkowym, jednak obecnie obowiązuje nazwa „makrofagi tkankowe”.
Aktywowane przez limfocyty T migrują do miejsca docelowego, zabijając patogeny podobnie jak neutrofile. Wydzielają również niemal 100 różnych substancji, włączając w to czynniki oddziałujące na limfocyty, prostaglandyny klasy E oraz czynniki inicjujące procesy krzepnięcia.
Makrofagi – normy
Nie istnieje odgórnie przyjęty poziom makrofagów uznawany za prawidłowy. Stan zdrowia ocenia się natomiast na podstawie poziomu monocytów, z których różnicują się makrofagi. Przyjmuje się ich normę w zakresie 30-800 /ul, co daje 3-8%.
Zbyt wysoki poziom monocytów zwie się monocytozą, najczęściej sygnalizuje rozwijający się w ustroju stan zapalny lub infekcję. Natomiast obniżony poziom monocytów może wiązać się z przewlekłym stresem, nerwicą, depresją, zmęczeniem i wyczerpaniem organizmu, ale także chorobami neurologicznymi.
Makrofagi – funkcje
Makrofagi biorą udział zarówno w odpowiedzi immunologicznej wrodzonej, jak i nabytej. Rodzaj M1 odpowiada przede wszystkim za fagocytozę i eliminację bakterii oraz komórek nowotworowych, a także produkcję cytokin prozapalnych (głównie w ramach odporności wrodzonej). Stymuluje odpowiedź przeciwnowotworową głównie poprzez aktywację komórek o własnościach cytotoksycznych. Z kolei w odpowiedzi immunologicznej nabytej, makrofagi M1 prezentują antygen limfocytom T oraz produkują interleukinę 12, stymulującą powstawanie limfocytów T.
Rodzaj M2 makrofagów różnicuje się w odpowiedzi na czynnik stymulujący wzrost kolonii makrofagów. Ich kluczową rolą jest udział w rozwoju chorób nowotworowych. Są obecne podczas wszystkich stadiów progresji nowotworu i stymulują angiogenezę m.in. drogą wydzielania w tkance nowotworowej czynnika wzrostu naczyń. Jednocześnie makrofagi M2 odpowiadają za immunosupresję, czyli inaktywację reakcji obronnej komórek układu immunologicznego. Aktualnie trwają próby leczenia nowotworów z wykorzystaniem makrofagów jako celu terapeutycznego. Dodatkowo ten typ komórek uczestniczy w procesach gojenia się ran, stymulując powstawanie limfocytów pomocniczych Th2.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Kopeć-Szlęzak J., Makrofagi i ich rola w układzie krwiotwórczym, Journal of Transfusion Medicine, 3/2014.
