Zakrzepica

Zakrzepica, wraz z zatorowością płucną, stanowi żylną chorobę zakrzepowo-zatorową. Wyróżnia się 2 formy zakrzepicy – dystalną, obejmującą żyły piszczelowe przednie i tylne oraz strzałkowe, zwykle bezobjawową, a także proksymalną, obejmującą żyły podkolanowe, udowe, biodrowe. Diagnostyką i leczeniem choroby zajmuje się flebolog, angiolog lub chirurg naczyniowy.

Zakrzepica – przyczyny

Wyróżnia się 3 podstawowe czynniki odpowiadające za powstawanie zakrzepicy żylnej:

• uszkodzenie ściany naczynia;
• zwolnienie przepływu krwi;
• zmiany składu krwi.

Do uszkodzenia ściany naczynia krwionośnego może dojść w przebiegu urazu, zabiegu chirurgicznego, nacieku nowotworowego lub niedotlenienia komórek. W dystalnych częściach kończyn dolnych przepływ krwi jest wolniejszy i dlatego właśnie tam dochodzi najczęściej do powstania zakrzepu. Turbulentny przepływ krwi w okolicy uszkodzenia naczynia powoduje osadzanie się i zlepianie się trombocytów. Do powstania zakrzepicy przeważnie wystarczą 2 z 3 wymienionych czynników. Dodatkowo ryzyko rozwoju zakrzepicy wzrasta w następujących przypadkach:

• infekcje miejscowe i ogólne;
• zaburzenia krzepnięcia krwi;
• choroby krwi;
• radioterapia;
• miejscowe urazy;
• choroby nowotworowe;
• zaburzenia, problemy hormonalne, w tym ciąża;
• choroby sercowo-naczyniowe i choroby autoimmunologiczne układowe;
• nadwaga i otyłość;
• żylaki kończyn dolnych;
• choroby zapalne jelit;
• wiek powyżej 40 lat;
• antykoncepcja hormonalna.

Do czynników sprzyjających wystąpieniu zakrzepicy u kobiet ciężarnych oraz położnic zalicza się:

• zmiany w składzie krwi;
• czynniki hormonalne;
• mniejszą aktywność ruchową, a zwłaszcza unieruchomienie w przypadku zagrożenia ciąży;
• zastój krwi w żyłach kończyn dolnych i miednicy małej spowodowany uciskiem płodu na żyły.

Przeważnie u ciężarnych obserwuje się masywną zakrzepicę proksymalną lewej kończyny dolnej.

Zakrzepica – objawy

Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych może przebiegać bezobjawowo lub skąpoobjawowo nawet u 70% pacjentów. Wówczas bywa rozpoznawana przypadkowo. Najcięższą postacią zakrzepicy żył głębokich jest siniczy bolesny obrzęk kończyny spowodowany masywną, rozległą zakrzepicą w odcinku biodrowo-udowym. Masywny obrzęk może prowadzić do niedokrwienia kończyny, co bywa zagrożeniem życia. Zarówno w opisywaniu objawów, jak i w diagnostyce choroby, kluczowe znaczenie ma tzw. skala Wellsa. Obejmuje ona:

• nowotwór złośliwy (leczony lub rozpoznany w ciągu ostatnich 6 miesięcy);
• porażenie, niedowład lub niedawne unieruchomienie kończyny dolnej w opatrunku gipsowym;
• niedawne unieruchomienie w łóżku przez przynajmniej 3 dni lub poważny zabieg chirurgiczny w ciągu ostatnich 4 tygodni;
• bolesność miejscowa w przebiegu żył głębokich kończyny dolnej;
• obrzęk całej kończyny dolnej;
• obwód goleni większy o przynajmniej 3 cm w porównaniu z bezobjawową kończyną (pomiar 10 cm poniżej guzowatości piszczeli);
• obrzęk ciastowaty (większy na objawowej kończynie);
• widoczne żyły powierzchowne krążenia obocznego (nieżylakowe).

Za występowanie każdej z dolegliwości pacjent otrzymuje 1 punkt. Uzyskanie łącznej liczby punktów powyżej 3 świadczy o dużym ryzyku zakrzepicy.
Objawami niespecyficznymi zakrzepicy są:

• duszności;
• kaszel;
• tachypnoe (przyspieszony oddech);
• ból opłucnowy;
• krwioplucie;
• utrata przytomności.

Z podejrzeniem zakrzepicy należy udać się do lekarza rodzinnego, który wykona podstawowe badania i na tej podstawie wystawi skierowanie do odpowiedniego specjalisty.

Zakrzepica – diagnostyka

W badaniach laboratoryjnych istotne znaczenie ma oznaczenie poziomu D-dimerów, będących produktem rozpadu fibryny. Jest to metoda bardzo czuła, jednak mało swoista. Ujemny wynik badania przy < 1,5 pkt w skali Wellsa pozwala bezpiecznie wykluczyć świeżą zakrzepicę. Podstawowym badaniem obrazowym w diagnostyce zakrzepicy jest ultrasonograficzny test ucisku żył. Flebografia, ze względu na możliwe powikłania, mniejszą dostępność oraz inwazyjność metody, wykonywana jest współcześnie stosunkowo rzadko.

Zakrzepica – leczenie

W leczeniu zakrzepicy wykorzystuje się leki przeciwzakrzepowe – zastrzyki z heparyną, leki rozrzedzające krew, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz wzmacniające i chroniące ściany naczyń krwionośnych. W sytuacjach nawracającej zakrzepicy z zatorami wymagane jest ich chirurgiczne usunięcie.
Podstawą leczenia zakrzepicy jest jednak modyfikacja stylu życia. Należy pozostać regularnie aktywnym fizycznie, przestrzegać zdrowej diety ubogiej w tłuszcze nasycone i sól, jak również unikać stresu. Ważne jest także unikanie bezruchu i długiego siedzenia w jednej pozycji. W codziennym życiu powinno się zrezygnować z używek i utrzymywać odpowiednią wagę ciała.

	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Gutknecht P., Łuszczyńska-Nitka G., Siebert J., Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2007.
2. Kęsik J., Zubilewicz T., Terlecki P., Paluszkiewicz A., Iłżecki M., Profilaktyka i leczenie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u kobiet w ciąży, Przegląd Menopauzalny, 4/2010.
3. Nalewczyńska A., Maździarz A., Krynicki R., Śpiewankiewicz B., Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa – epidemiologia oraz profilaktyka, Curr Gynecol Oncol, 13/2015.
4. Balcerkiewicz M., Czynniki ryzyka i rozpoznanie żylnej choroby zakrzepowozatorowej, Farmacja Współczesna, 8/2015.