Heparyna to organiczny związek chemiczny będący polisacharydem. Występuje naturalnie w organizmie każdego człowieka jako czynnik zapobiegający krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych. Jest również pozyskiwana i ceniona w medycynie jako lek przeciwzakrzepowy, podawany chorym na choroby układu sercowo-naczyniowego czy standardowo pacjentom zabiegowym.
Heparyna w organizmie człowieka
Heparynę produkują przede wszystkim komórki tuczne znajdujące się między innymi w wątrobie, jelitach, sercu i płucach. Posiada właściwości przeciwzakrzepowe, czyli hamujące krzepnięcie krwi. Dzięki temu może ona sprawnie krążyć w naczyniach krwionośnych i dostarczać do wszystkich komórek tlen czy składniki odżywcze. Nagłe tworzenie się zatorów blokowałoby światło naczyń, prowadząc nawet do śmierci. Heparyna jest przyciągana przez ściany naczyń, przy czym zwiększa ich ładunek ujemny.
Heparyna w medycynie
Leki z heparyną są podawane standardowo pacjentom poddawanym chirurgicznym zabiegom, aby uchronić ich przed powstawaniem niebezpiecznych zakrzepów i skrzeplin. Zwłaszcza u pacjentów z trombofilią. Z tego samego względu podaje się ją chorym długotrwale unieruchomionym. Chorobami i dolegliwościami, w przebiegu których stosuje się leki z heparyną, są między innymi:
- żylna choroba zakrzepowo-zatorowa;
- ostre zespoły wieńcowe;
- zator tętnicy płucnej;
- zakrzepowe zapalenie żył głębokich;
- niestabilna dławica piersiowa;
- ostre obwodowe zatory;
- zawał mięśnia sercowego.
Heparyna hamuje krzepnięcie krwi głównie poprzez aktywację antytrombiny, a także hamuje działanie trombiny i w słabszym stopniu czynników krzepnięcia Xa, IXa, XIa, XIIa. Dodatkowo uwalnia inhibitory drogi krzepnięcia zależnej od czynnika tkankowego z komórek śródbłonka. Można więc powiedzieć, że bierze udział w każdym etapie krzepnięcia krwi. Heparynę podaje się dożylnie lub podskórnie. Nie ma tabletek z tą substancją, ponieważ nie wchłania się ona z przewodu pokarmowego.
Rodzaje heparyny
Wyróżnia się 2 główne rodzaje heparyny, drobnocząsteczkową oraz niefrakcjonowaną. Różnią się one między sobą wielkością i aktywnością. Heparyna drobnocząsteczkowa wykazuje słabe powinowactwo do białek osocza, makrofagów, białek macierzy zewnątrzkomórkowej naczyń, trombocytów oraz komórek śródbłonka naczyń. Wpływa to na znacznie lepszą biodostępność, dłuższy okres półtrwania, a także usuwanie z organizmu jedynie przez nerki. Po podaniu dożylnym organizm wykorzystuje aż 90% substancji czynnej. Celem jej działania są czynniki krzepnięcia. Z kolei heparyna niefrakcjonowana stanowi mieszaninę różnej wielkości cząsteczek, uznaje się ją za mniej biodostępną.
Heparyna – przeciwwskazania
Należy pamiętać, że działanie heparyny nasila doustne przyjmowanie antykoagulantów, niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz niektórych cefalosporyn. Z kolei działanie to jest osłabiane przez nitroglicerynę, glikozydy naparstnicy, tetracykliny, nikotynę oraz leki przeciwhistaminowe. Przeciwwskazaniami bezwzględnymi do stosowania heparyny są:
- skazy krwotoczne;
- rozwarstwienie aorty;
- objawowe nadciśnienie wrotne;
- objawy krwawienia z przewodu pokarmowego;
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.
Do przeciwwskazań względnych zaliczamy:
- ciężką niewydolność wątroby lub nerek;
- ostre zapalenie osierdzia;
- retinopatię cukrzycową;
- guzy mózgu;
- udar krwotoczny;
- małopłytkowość immunologiczną zależną od heparyny;
- niekontrolowane, bardzo wysokie nadciśnienie tętnicze.
Przy przeciwwskazaniach względnych decyzję o podaniu heparyny podejmuje lekarz, biorąc pod uwagę fakt, czy korzyści przewyższają ewentualne zagrożenia.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Windyga J., Powikłania leczenia przeciwkrzepliwego, Hematologia, 2/2010.
- Maciejczyk A., Kruk M., Bezpieczeństwo farmakoterapii, Medipage, Warszawa 2017.
