Hipotrofia płodu

Hipotrofia płodu to inaczej wewnątrzmaciczne zahamowanie rozwoju płodu. Stanowi sytuację, gdy dziecko waży mniej niż przewidują normy dla danego tygodnia i trymestru ciąży. Problem może dotyczyć nawet do 10% wszystkich nienarodzonych dzieci, wiążąc się z większym ryzykiem poronienia, przedwczesnego porodu czy wad wrodzonych. Przekłada się również na problemy zdrowotne w dorosłym życiu.

Hipotrofia płodu – przyczyny

Hipotrofia płodu stanowi konsekwencję zaburzeń hemostazy jednostki płodowo-łożyskowej oraz niewydolności łożyska. Przyczyny są dość złożone i wieloczynnikowe, dlatego mechanizmy i czynniki ryzyka klasyfikuje się jako matczyne, płodowe, łożyskowe i środowiskowe. Głównymi czynnikami ryzyka hipotrofii płodu są:

• wiek kobiety ciężarnej powyżej 40. roku życia;
• niska masa ciała kobiety ciężarnej;
• częste palenie papierosów w ciąży;
• przyjmowanie używek, zwłaszcza kokainy;
• codzienne, zbyt intensywne ćwiczenia fizyczne;
• wcześniejsze poronienia;
• przewlekłe nadciśnienie tętnicze lub nadciśnienie ciążowe kobiety ciężarnej;
• stan przedrzucawkowy;
• cukrzyca;
• upośledzenie czynności nerek;
• zespół antyfosfolipidowy.

Zobacz również: Rzucawka.

Drugorzędnymi czynnikami ryzyka są:

• odstęp między kolejnymi ciążami mniejszy niż 6 miesięcy;
• odstęp między kolejnymi ciążami większy niż 30 miesięcy;
• niski poziom spożycia owoców przed ciążą oraz w jej trakcie;
• nierództwo;
• BMI poniżej 20.

Hipotrofia płodu może wynikać również z odklejenia się łożyska, wad genetycznych dziecka, nieprawidłowego przyczepu pępowiny bądź zaburzeń wrodzonych dziecka.

Co to jest hipotrofia płodu?

Wielkość dziecka można sprawdzić na każdym profilaktycznym badaniu u ginekologa, odbywającym się regularnie przez cały okres trwania ciąży. Amerykańska Akademia Pediatrii zasugerowała sprawdzanie u noworodków stosunku wieku do masy ciała. Zgodnie z zaleceniami noworodki o masie mieszczącej się między 10. a 90. centylem ocenianym dla wieku ciążowego uznaje się jako dzieci prawidłowo rozwinięte względem wieku ciążowego. Natomiast w przypadku noworodków o masie poniżej 10. centyla stworzono kategorię „zbyt małe w stosunku do wieku ciążowego“.

Konsekwencje hipotrofii płodu

Do najczęściej występujących problemów noworodków hipotroficznych zalicza się:

• niedotlenienie okołoporodowe, bardzo często współistniejące z nadciśnieniem płucnym;
• zaburzoną glikemię;
• hipotermię;
• hipokalcemię;
• zaburzenia hematologiczne;
• zwiększoną podatność na infekcje;
• martwicze zapalenie jelit.

Istnieje wiele badań wskazujących na realne powiązanie hipotrofii płodu z rozwojem chorób autoimmunologicznych w wieku dorosłym. Takie osoby są bardziej podatne na cukrzycę typu II, chorobę wieńcową czy nadciśnienie tętnicze. Wykazują również tendencję do nadwagi i otyłości, co przekłada się na pogorszenie ogólnego stanu zdrowia. W literaturze pojawiają się doniesienia o związku hipotrofii płodu z astmą oskrzelową, atopowym zapaleniem skóry oraz anoreksją psychiczną w wieku młodzieńczym i dorosłym.

Hipotrofia płodu – leczenie

Nie ma skutecznych sposobów na przyspieszanie wzrostu i rozwoju płodu. Znając czynniki ryzyka można zapobiegać hipotrofii, zdrowo się odżywiając i dbając o siebie przez cały okres trwania ciąży, a najlepiej jeszcze na etapie jej planowania. W przypadku zdiagnozowania hipotrofii należy stale monitorować pacjentkę i płód, regularnie wykonując badania KTG oraz USG dopplerowskie. Nierzadko pacjentka kierowana jest do szpitala o III stopniu referencyjności. Gdy dziecko urodzi się przedwcześnie musi zostać objęte profesjonalną opieką szpitalną.

Hipotrofia płodu – co jeść?

Przy hipotrofii płodu szczególne znaczenie ma oszczędzający styl życia oraz właściwa dieta. Dziecko musi otrzymać zwiększoną dawkę witamin, minerałów i innych składników odżywczych niezbędnych do rozwoju. Dieta powinna być utrzymana na niskim lub umiarkowanym poziomie glikemicznym. Konieczna jest całkowita rezygnacja z alkoholu i papierosów (co jednak dotyczy wszystkich kobiet ciężarnych, nie tylko przy hipotrofii płodu). Wraz z dietą lub dobranymi przez lekarza suplementami diety należy dostarczać przede wszystkim:

• witaminę C – źródła: acerola, natka pietruszki, brokuły, kalafior, papryka, truskawki, kiszonki, Chlorella;
• żelazo – źródła: mięso, orzechy i ziarna, nasiona, produkty zbożowe, Spirulina;
• kwas foliowy – źródła: Spirulina, Chlorella, fasola, natka pietruszki, sałata, ciecierzyca, szpinak, jajka, jarmuż;
• magnez – źródła: orzechy, banany, czekolada gorzka, ziemniaki, nasiona roślin strączkowych;
• wapń – źródła: fasola, soja, płatki owsiane, zarodki pszenicy, niektóre ryby, orzechy i nasiona;
• NNKT – źródła: tłuste ryby, orzechy i nasiona, wszelkie oleje, np. olej z czarnuszki.

Należy spożywać produkty jak najmniej przetworzone. Warzywa i owoce powinny stanowić podstawę codziennej diety, jednak nie należy zapominać o źródłach pełnowartościowego białka niezbędnego do wzrostu dziecka. Uzupełnieniem diety powinny być fermentowane produkty mleczne (kefir, maślanka, naturalne jogurty).

	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej...
	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Korpysz A., Szalecki M., Hipotrofia wewnątrzmaciczna w aspekcie zaburzeń hormonalnych, Standardy Medyczne. Pediatria, 13/2016.
2. Radoń-Pokracka M., Huras H., Jach R., Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania płodu – diagnostyka i postępowanie, Przegląd Lekarski, 7/2015.
3. Radoń-Pokracka M., Huras H., Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania płodu — schemat diagnostyczny i postępowanie, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 3/2016.