Witamina D jest jedną z najważniejszych witamin aktywnych w organizmie człowieka. Należy bezwzględnie dostarczać ją wraz z suplementami diety, ponieważ nie ma ona swoich dobrych źródeł pokarmowych, a wewnątrzustrojowa synteza na terenie Polski często jest niewystarczająca w związku z klimatem tego kraju. Co warto wiedzieć o tej witaminie?
Witamina D – charakterystyka
Witamina D należy do grona witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, tuż obok witaminy A, witaminy E oraz witaminy K. Jako prekursor hormonu steroidowego podlega dwustopniowemu metabolizmowi w wątrobie i nerkach, czego efektem jest synteza biologicznie aktywnej formy kalcytriolu, który wiąże się z receptorem witaminy D. Biologicznie wyróżnia się dwie formy witaminy D:
- witaminę D2 (ergokalcyferol);
- witaminę D3 (cholekalcyferol).
Źródła witaminy D
Większość witaminy D w organizmie człowieka syntetyzowana jest w skórze po ekspozycji na światło słoneczne. Tak pozyskana witamina D stanowi blisko 80% całości, dlatego jeśli spędzamy na zewnątrz mało czasu lub szczelnie zasłaniamy całe ciało, możemy spodziewać się jej niedoborów. Takie ryzyko pojawia się zwłaszcza jesienią i zimą, ponieważ ze względu na pogorszenie pogody wolimy zostawać w domu, a jeśli już wyjdziemy na zewnątrz, promieniowanie UV i tak jest znacznie słabsze niż wiosną czy latem.
Jeśli chodzi o produkty spożywcze, śladowe ilości witaminy D zawierać mogą grzyby, owoce morza, niektóre ryby, sery żółte i żółtka jaj, jednak są to ilości tak małe, że nie pokrywają dziennego zapotrzebowania na nią. Dlatego rekomenduje się suplementację witaminy D, najlepiej przez całe życie – od narodzin, aż do później starości.
Witamina D – właściwości zdrowotne
Witamina D reguluje całą gospodarkę wapniowo-fosforanową. Jej odpowiednie ilości w ustroju wzmacniają kości, zmniejszają ryzyko kontuzji oraz chronią przed osteoporozą, osteomalacją i krzywicą (w zależności od wieku człowieka). Poprawia wchłanianie wapnia z jelita cienkiego, co również przyczynia się do utrzymania silnych kości i stawów. Dodatkowo witamina D silnie wzmacnia odporność, regulując odpowiedź immunologiczną. Stymuluje bowiem aktywność fagocytów i różnicowanie się monocytów do makrofagów.
Jej odpowiednia zawartość w organizmie wpływa korzystnie na wygląd i kondycję skóry, gdyż stymuluje różnicowanie się keratynocytów oraz opóźnia procesy starzenia się organizmu. Ostatnimi czasy coraz więcej mówi się, że może ona potencjalnie hamować proliferację komórek nowotworowych, co bywa powszechniej wykorzystywane w terapiach onkologicznych. Ponadto witamina D przyczynia się do regulacji przewodnictwa nerwowo-mięśniowego, stymuluje pamięć i koncentrację oraz reguluje trawienie. Ma wszechstronne, wielokierunkowe działanie, również w kontekście wspierania czynności tarczycy i całego układu endokrynologicznego.
Zobacz również: Okresowe zmiany stężenia witaminy D.
Dawkowanie witaminy D
Zalecane dawki w zależności od wieku konsumenta prezentują się następująco:
- do 6. miesiąca życia – 400 IU na dobę;
- 6.-12. miesiąc życia – 400-600 IU na dobę;
- 1-18 lat – 600-1000 IU na dobę (w zależności od masy ciała);
- osoby dorosłe – 800-2000 IU na dobę (w zależności od masy ciała, w większych dawkach w okresie jesienno-zimowym i w mniejszych dawkach w sezonie wiosenno-letnim;
- osoby starsze po 65. roku życia – 800-2000 IU na dobę przez cały rok.
Dodatkowo zaleca się przyjmowanie witaminy D w kroplach, która wyróżnia się znacznie większą biodostępnością. Powinno się łączyć ją z witaminą K2.
Niedobór witaminy D
Na niedobór witaminy D narażeni są wszyscy mieszkańcy Polski i u sporej części populacji rzeczywiście obserwuje się te niedobory. W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się dodatkowo pacjenci ze schorzeniami wątroby i dróg żółciowych, schorzeniami o podłożu autoimmunologicznym, nawracającymi infekcjami układu oddechowego, chorobami układu sercowo-naczyniowego, chorobami nowotworowymi. Charakterystycznymi objawami niedoboru witaminy D są:
- bóle mięśniowe i osłabienie mięśni;
- częste, nawracające infekcje;
- wahania nastroju, stany depresyjne;
- pogorszenie kondycji skóry, pojawienie się zaskórników i zwiększenie widoczności zmarszczek;
- problemy z pamięcią i koncentracją;
- przewlekłe zmęczenie, brak energii;
- skurcze mięśni;
- osłabienie kości, częste kontuzje;
- bóle stawów.
Oceny poziomu witaminy D w organizmie człowieka można dokonać bardzo szybko na podstawie klasycznego badania krwi. Taki pomiar powinien być też punktem wyjścia do świadomej suplementacji.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ignaczak P., Witamina D, Lekarz POZ, 6/2017.
- Otto-Buczkowska E., Chwalba A., Witamina D w zaburzeniach metabolizmu glukozy, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, Tom 11, nr 2, 47-53.
- Nowosad K., Witamina D: metabolizm, funkcje oraz toksyczność, Nauki Przyrodnicze i Medyczne, 4/2020.
