Monocyty to jedna z populacji leukocytów, czyli krwinek białych. Stanowią do 10% całej ich puli, krążąc po organizmie i biorąc udział w procesach odpornościowych. Powstają w szpiku kostnym czerwonym, po czym przechodzą do krwiobiegu, w którym pozostają przez kilka dni. Dojrzałe monocyty po migracji z krwi do tkanek obwodowych przekształcają się w makrofagi.
Co to są monocyty?
Monocyty to jednojądrzaste komórki znajdujące się we krwi obwodowej i odznaczające się ekspresją CD45 oraz CD14. Wykazują zdolność do fagocytozy i/lub dalszego różnicowania. Powstają w szpiku kostnym czerwonym, po czym przechodzą do krwi, gdzie pozostają od 8 do 72 godzin. Mogą przenikać do tkanek, przekształcając się w makrofagi. Zgodnie z definicją monocyty stanowią od 5 do 10% leukocytów, za optymalny zakres uznaje się jednak przedział od 3 do 8%, bez względu na płeć czy wiek. Prawidłowy zakres wynosi więc 300-600 ki/ul.
Monocyty – funkcje
Monocyty spełniają 3 kluczowe funkcje:
- uczestniczą w odpowiedzi immunologicznej, usuwając czynniki zakaźne i martwe komórki na drodze fagocytozy;
- biorą udział w procesach hematopoezy i w procesach zapalnych;
- prezentują antygen limfocytom T, mogą też prezentować antygen limfocytom B, niezależnie od komórek T.
Udowodniono, że monocyty mogą pobierać antygen w szpiku i przechować aż do wyjścia do krwi obwodowej. W procesie fagocytozy eliminują pozostałości komórek i zabijają egzogenne czynniki zakaźne. Fagocytują w śledzionie degradujące się krwinki czerwone oraz resztki innych komórek, szczególnie w miejscach zakażeń lub uszkodzeń tkankowych. Z kolei w procesach zapalnych monocyty wytwarzają cytokiny prozapalne, np. interleukinę 1.
Monocyty podwyższone
Podwyższone monocyty w ustroju określa się mianem monocytozy. Do tego stanu doprowadzić może wiele różnych chorób takich jak:
- infekcje – gruźlica, trąd, salmonelloza;
- choroby krwi i układu odpornościowego – przewlekła neutropenia i choroby mieloproliferacyjne;
- choroby autoimmunologiczne;
- stany zapalne naczyń;
- białaczki;
- stan rekonwalescencji po operacjach (np. splenektomii) i poważnych chorobach;
- kolagenozy;
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
- poalkoholowe uszkodzenie wątroby.
I wiele innych. W przebiegu monocytozy w pierwszej kolejności pojawiają się objawy ogólnoustrojowe, takie jak osłabienie, nagła utrata na wadze, tachykardia, nocne poty czy skłonność do przedłużonych krwawień. Charakterystyczne są również zmiany skórne, spadek odporności oraz stany podgorączkowe. Leczenie powinno być przyczynowe. Przykładowo w przebiegu infekcji bakteryjnych wdraża się antybiotykoterapię, zaś przy chorobach autoimmunologicznych dąży się do ich wyrównania. Podwyższone monocyty u dziecka mają taką samą etiologię i obraz kliniczny, co u osób dorosłych.
Monocyty obniżone
Stan obniżonego poziomu monocytów nazywa się monocytopenią. Izolowana monocytopenia jest rzadko spotykanym zjawiskiem. Wśród jej przyczyn możemy odnaleźć przede wszystkim:
- ostre infekcje;
- silny, przewlekły stres;
- stosowanie glikokortykosteroidów;
- anemię aplastyczną;
- białaczkę włochatokomórkową oraz ostrą białaczkę szpikową;
- terapię lekami mielotoksycznymi;
- liczne zespoły genetyczne.
Typowym objawem obniżonego poziomu monocytów jest gorączka, zmęczenie i osłabienie. Organizm nie jest w stanie walczyć z patogenami. Przewlekły stan prowadzi do niedoboru wszystkich elementów morfotycznych i częstych infekcji. Diagnostyką i leczeniem zaburzeń poziomu monocytów zajmuje się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, immunolog lub hematolog (w zależności od przyczyn i objawów dolegliwości). Monocyty bada się na podstawie zwykłej morfologii krwi, której koszt wynosi ok 10 zł.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Żelazo
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Uzupełniona została w organicznie wiązane, naturalne żelazo. Dzięki takiemu połączeniu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kopeć-Szlęzak J., Zróżnicowanie monocytów krwi obwodowej, Journal of Transfusion Medicine, 2/2010.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Gołąb J., Lasek W., Jakóbisiak M., Stokłosa T., Immunologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2017.
