Rogowacenie słoneczne to schorzenie charakteryzujące się występowaniem zmian hiperkeratotycznych na skórze wcześniej uszkodzonej przez promieniowanie ultrafioletowe. Jeszcze niedawno rogowacenie słoneczne zaliczano do stanów przednowotworowych, jednak aktualnie uznaje się je za nowotwór nieinwazyjny ograniczony jedynie do naskórka. Istnieje wiele metod leczenia zmian pojawiających się w przebiegu rogowacenia słonecznego.
Rogowacenie słoneczne – przyczyny
Główną i bezpośrednią przyczyną rogowacenia słonecznego jest promieniowanie ultrafioletowe, zwłaszcza fale:
- UVA – oddziałujące na komórki głębokich warstw skóry właściwej, melanocyty i keratynocyty zlokalizowane w warstwie podstawnej;
- UVB – uszkadzające DNA w komórkach naskórka oraz powodujące immunosupresję i mutacje genowe. Ponadto promieniowanie UVB wpływa negatywnie głównie na keratynocyty i komórki Langerhansa.
Szczególnymi czynnikami ryzyka rozwoju rogowacenia słonecznego są niski fototyp skóry (I i II) oraz przyjmowanie leków immunosupresyjnych.
Rogowacenie słoneczne – objawy
Ogniska rogowacenia słonecznego manifestują się jako czerwono-żółte nawarstwienia hiperkeratotyczne o szorstkiej powierzchni. Mają różną wielkość, od kilku milimetrów do 2-3 cm. Nierzadko na niewielkiej powierzchni ciała zaobserwować można kilka ognisk. Zmiany te lokalizują się na ciele w miejscach najbardziej narażonych na promieniowanie słoneczne, a więc na twarzy i grzbietowych powierzchniach rąk. W zależności od intensywności objawów wyróżnia się kilka typów rogowacenia słonecznego:
- I – zmiany skórne są widoczne, jednak ledwo wyczuwalne;
- II – zmiany skórne można zauważyć i wyczuć;
- III – zmiany skórne są widoczne i mocno zarysowane, można je z łatwością wyczuć.
Jeśli u danej osoby ogniska rogowacenia słonecznego są bardzo duże, mają cechy stanu zapalnego lub krwawią i swędzą, należy jak najszybciej udać się do lekarza dermatologa. Objawy te są bowiem wskazaniem do wykonania badania histopatologicznego. W diagnostyce różnicowej zawsze należy odróżnić rogowacenie słoneczne od schorzeń mogących dawać podobne objawy: plamy soczewicowate, brodawki łojotokowe, postać krążkową tocznia rumieniowatego czy choroba Bowena.
Rogowacenie słoneczne – leczenie
W Polsce, u osób z rogowaceniem słonecznym, To metoda niskiego ryzyka, szybka, tania i efektywna. Jej skuteczność ocenia się na nawet do 75%. Z jej pomocą można jednak usunąć pojedyncze zmiany skórne. Alternatywną metodą jest laser ablacyjny, którego koszt jest już jednak znacznie większy. Ogniska rogowacenia słonecznego można usunąć również za pomocą łyżeczkowania i elektrokoagulacji. Obie metody wymagają jednak znieczulenia miejscowego i wiążą się z ryzykiem pozostawienia blizn czy depigmentacji.
Jeśli u pacjenta pojawia się ryzyko nowotworu, należy wprowadzić bardziej specjalistyczne leczenie. Zastosowanie znajdują między innymi: 5-fluorouracyl, miejscowe modyfikatory odpowiedzi immunologicznej, terapia fotodynamiczna, diklofenak oraz tretynoina. Leczenie bez względu na stopień rogowacenia słonecznego, zawsze powinno przebiegać pod okiem lekarza.
Profilaktyka
Znacznie lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Właśnie dlatego tak wiele mówi się o profilaktyce rogowacenia słonecznego i innych problemów zdrowotnych, które wiążą się z nadmierną ekspozycją ciała na promieniowanie UV. Najważniejszym elementem profilaktyki rogowacenia słonecznego jest unikanie długotrwałego opalania się czy wystawiania ciała na tego typu promieniowanie. Wychodząc na duże słońce zawsze warto aplikować na skórę kremy z filtrami UV, najlepiej 50+. Jeśli dana osoba jest w grupie ryzyka rogowacenia słonecznego, powinna stosować kremy z filtrem UV zawierające w składzie dodatkowo liposomalnie zamknięte enzymy naprawiające DNA (fotoliazy i endonukleazy).
Zobacz również: Rodzaje filtrów UV.
Niektóre źródła podają, że wysoką skuteczność w profilaktyce rogowacenia słonecznego (oraz hamowaniu jego progresji) ma kwas acetylosalicylowy przyjmowany w formie doustnej przez przynajmniej pół roku. Nie jest to jednak w pełni potwierdzone i wymaga dalszych badań.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zwierzyńska E., Zawistowska A., Pietrzak B., Farmakologiczne możliwości leczenia rogowacenia słonecznego, Przegląd Dermatologiczny, 103/2016.
- Górska K., Szczerkowska-Dobosz A., Rogowacenie słoneczne – częsty problem wśród starszych pacjentów, Dermatologia po Dyplomie, 6/2017.
- Włodarkiewicz A., Narbutt J., Adamski Z., Chodorowska G., Kaszuba A., Reich A., Szepietowski J., Rogowacenie słoneczne – aktualny stan wiedzy. Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Przegląd Dermatologiczny, 101/2014.
- Cywińska E., Brzeziński P., Rogowacenie słoneczne. Wstępna diagnostyka w gabinecie kosmetologicznym, Kosmetologia Estetyczna, 3/2017.
