Badanie histopatologiczne pozwala na dokładną ocenę tkanek (materiału biologicznego pobranego w trakcie biopsji) pod mikroskopem. Znajduje szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach medycyny, zwłaszcza w onkologii. Oceną pobranego materiału biologicznego zajmuje się lekarz patomorfolog.
Na czym polega badanie histopatologiczne?
Wyróżniamy wiele rodzajów badania histopatologicznego, które różnią się między sobą procedurą wykonania. Są to następujące biopsje:
- aspiracyjna cienkoigłowa – tkanki pobiera się igłą, dlatego zazwyczaj ocenie podlegają komórki. Metoda znajduje zastosowanie w diagnostyce guzów piersi, guzów ślinianek oraz chorób tarczycy i węzłów chłonnych;
- gruboigłowa – tkanki pobiera się igłą zaopatrzoną w tzw. gilotynę, co umożliwia na pobranie większego skrawka materiału. Znajduje zastosowanie głównie w diagnostyce guzów piersi i wątroby oraz mięsaków tkanek miękkich;
- wycinająca – polega na wycięciu całej zmiany, np. znamienia czy guza. Znajduje zastosowanie zwłaszcza w diagnostyce czerniaka;
- szczoteczkowa (złuszczeniowa) – tkanki pobiera się specjalistycznym urządzeniem przypominającym z wyglądu szczoteczkę. W ten sposób najczęściej bada się szyjkę macicy (tradycyjna cytologia szyjki macicy), drogi żółciowe i oskrzela.
Pobrany materiał musi być świeży i zabezpieczony jak najszybciej, aby zminimalizować zafałszowania wynikające z procesów autolitycznych oraz gnilnych. Dlatego umieszcza się go w 10% roztworze formaliny w alkoholu etylowym i w takiem formie transportuje do laboratorium. Materiał biologiczny zanurzany jest w kolejnych odczynnikach, formowany, a później obserwowany w znacznym powiększeniu. Używając odpowiednich odczynników można wybarwić niektóre tkanki (np. włókna kolagenowe), sprawdzić gęstość komórek czy inne cechy charakterystyczne dla zdrowych i chorych tkanek.
Badanie histopatologiczne ile trwa?
Badanie histopatologiczne trwa kilka dni. Zwykle po 3 dniach są już gotowe wyniki mniejszych próbek, jednak na inne należy zaczekać nawet 3 tygodnie. Lekarz pobierający wycinek zawsze informuje o szacowanym czasie oczekiwania.
Jak się przygotować do biopsji?
Zazwyczaj biopsja trwa kilka lub kilkanaście minut i nie wymaga specjalnego przygotowania. Jeśli pobrane będzie znamię należy unikać kremowania skóry w tym miejscu oraz stosowania maści czy kosmetyków. Natomiast przy biopsji jelita grubego w trakcie kolonoskopii obowiązują zasady przygotowania się do tego badania. Zawsze warto spytać lekarza o wskazówki.
Przed wykonaniem biopsji należy zgłosić lekarzowi ewentualne choroby przewlekłe, szczególnie problemy z krzepnięciem krwi i alergie. Dodatkowo warto wymienić przyjmowane leki i suplementy diety. Kobiety w ciąży również powinny zgłosić swój stan lekarzowi.
Co to jest badanie histochemiczne?
Badania histochemiczne wykonywane są na podstawie materiału biologicznego pobranego do tradycyjnego badania histopatologicznego. Pozwalają na uwidocznienie w tkankach określonych struktur bądź związków chemicznych niewidocznych podczas klasycznego barwienia. Koszt takich badań jest nieco wyższy, jednak w niektórych przypadkach tylko one są w stanie zidentyfikować patologię.
Wskazania do badania histopatologicznego
Dzięki badaniu histopatologicznemu można rozpoznać:
- choroby nowotworowe oraz ich stopień złośliwości;
- zmiany zwyrodnieniowe;
- stany zapalne;
- etap leczenia i jego postępy.
Badanie histopatologiczne umożliwia nie tylko wczesne rozpoznanie choroby i tym samym wdrożenie odpowiedniego leczenia, co zwiększa rokowania pacjenta. Dodatkowo dzięki niemu można śledzić postępy choroby i efektywność leczenia, co pozwala na modyfikację terapii, jeśli aktualna okazuje się być nieskuteczna.
Badanie histopatologiczne – cena
Badania histopatologiczne są oferowane w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, przez co można je wykonać nieodpłatnie, jeśli posiada się stosowne skierowanie. Koszt badania prywatnego zależy od wielu czynników, głównie lokalizacji pobieranych komórek. Zwykle oscyluje w granicach 50-500 zł.
Polecane produkty:
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ponikowska M., Procedury pobierania materiału i przygotowywania preparatów do badań histopatologicznych, Życie Weterynaryjne, 2/2020.
- Kruś S., Skrzypek-Fakhoury E., Patomorfologia kliniczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.