Znieczulenie miejscowe polega na podaniu środka znieczulającego, po którym pacjent zachowuje świadomość i przytomność, nie odczuwa jednak przykrych wrażeń bólowych na określonej części ciała. Żadna z czynności wykonanych przez lekarza nie jest tak istotna dla pacjenta, jak zastosowanie odpowiedniego znieczulenia, które zminimalizuje ból podczas zabiegu. Konieczne jest jednak podanie odpowiedniej ilości środka, po wykluczeniu przeciwwskazań zdrowotnych.
Na czym polega znieczulenie miejscowe?
Znieczulenie miejscowe oddziałuje na obwodowy układ nerwowy człowieka i nie prowadzi do utraty świadomości. Dlatego nie należy mylić znieczulenia miejscowego ze znieczuleniem ogólnym. Podanie znieczulenia ogólnego prowadzi do całkowitej utraty świadomości, pacjent nie pamięta nic od momentu rozpoczęcia działania preparatu znieczulającego. Taka forma znieczulenia oddziałuje bowiem na ośrodkowy układ nerwowy.
Środki miejscowo znieczulające działają wybiórczo porażając zakończenia i włókna nerwów czuciowych. W konsekwencji blokują odbieranie i przekaźnictwo bodźców bólowych. Działają bezpośrednio w miejscu podania ograniczając regionalnie przewodzenie impulsów dośrodkowych. W przeciwieństwie do popularnych leków przeciwbólowych, które oddziałują wyłącznie na określone struktury ośrodkowego układu nerwowego. Leki znieczulające miejscowo mogą dodatkowo hamować receptory, zwiększać uwalnianie glutaminianu lub obniżać aktywność pewnych wewnątrzkomórkowych szlaków przekazu sygnału.
Działanie ich jest odwracalne, ustępuje po kilkudziesięciu minutach bądź kilku godzinach, w zależności od dawki i indywidualnych predyspozycji organizmu człowieka. Preparaty znieczulające miejscowo można również podać do przestrzeni zewnątrzoponowej lub podpajęczynówkowej, czego efektem będzie znieczulenie konkretnej okolicy ciała, wynikającej z obszaru unerwienia.
Środki znieczulające miejscowo
Niemal wszystkie preparaty o działaniu znieczulającym miejscowo składają się z lipofilnej reszty aromatycznej oraz komponenty hydrofilnej. Poniżej przedstawione zostały przykładowe leki wykorzystywane do znieczulania miejscowego:
- artykaina;
- bupiwakaina;
- lidokaina;
- mepiwakaina;
- prokaina;
- chloroprokaina;
- prilokaina;
- tetrakaina.
Największą popularnością wciąż cieszy się lidokaina, która powoduje znieczulenie miazgi zęba na 60 minut oraz znieczulenie innych tkanek miękkich na 3-5 godzin.
Znaczenie znieczulenia miejscowego
Znieczulenie miejscowe pozwala na całkowicie bezbolesne wykonanie zabiegu, badania diagnostycznego lub operacji. Można je zastosować w następujących przypadkach:
- kolonoskopia lub gastroskopia, które nie są bolesne, jednak wiążą się z dużym dyskomfortem;
- pobranie biopsji, usunięcie pieprzyków i znamion skórnych;
- leczenie dentystyczne, np. ekstrakcja zęba, usuwanie próchnicy, wydłużanie koron klinicznych zębów;
- wykonywanie bolesnych czynności kosmetycznych, np. wykonanie tatuażu, powiększanie ust;
- usuwanie wrośniętych paznokci;
- nastawianie chirurgiczne złamań w obrębie kończyny górnej lub kończyny dolnej;
- poród poprzez cięcie cesarskie lub uśmierzanie bólu porodowego przy porodzie naturalnym;
- artroskopia kolana.
I wiele innych. Znieczulenie miejscowe stosuje się zawsze wtedy, gdy pojawia się konieczność zniesienia dolegliwości bólowych, a znieczulenie ogólne nie jest wymagane lub zalecane.
Znieczulenie miejscowe – przeciwwskazania
Praktycznie jedynym przeciwwskazaniem do zastosowania znieczulenia miejscowego jest alergia na którykolwiek składnik preparatu. Do przeciwwskazań względnych zaliczamy także ciężkiego stopnia choroby psychiczne.
Znieczulenie miejscowe – skutki uboczne
Ewentualne skutki uboczne wynikają już z konkretnego rodzaju leku, który się stosuje. Każdy wykazuje bowiem inny mechanizm działania, mimo że ostateczny efekt jest taki sam. Wiele leków znieczulających miejscowo jest bezpiecznych dla kobiet w ciąży i dla małych dzieci, a o jego wyborze decyduje lekarz anestezjolog.
Polecane produkty:
|
Igły do akupunktury
Igły do akupunktury zostały zaprojektowane przez szkoleniowców suchego igłowania. Dzięki temu zabiegi z wykorzystaniem tego rodzaju igieł są mniej bolesne oraz bezpieczniejsze. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Malamed S., Środki znieczulenia miejscowego, Magazyn Stomatologiczny, 9/2017.
- Bruzda-Zwiech A., Znieczulenie miejscowe w stomatologii dziecięcej, As Stomatologii, 6/2005.
- Makuła M., Szkutnik-Fiedler D., Środki znieczulające miejscowo, Farmacja Współczesna, 11/2018.
- Korbut R., Farmakologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
