Choroba morska to dolegliwość dotycząca zarówno dzieci, jak i dorosłych podróżników. Określa stan, w którym miejsce ma niezgodność między wzrokowym postrzeganiem ruchu, a sygnałami odbieranymi z błędnika i receptorów czucia głębokiego. Jej najbardziej charakterystycznym objawem są nudności i wymioty. Przy odpowiednim podejściu można zmniejszać objawy lub nawet im zapobiegać. Warto również skorzystać z pomocy fizjoterapeuty, który specjalizuje się w leczeniu tego typu dolegliwości.
Choroba morska – przyczyny
Narządem równowagi nie jest jak dawniej twierdzono móżdżek, lecz błędnik zlokalizowany w uchu wewnętrznym. Określa on kierunek ruchu, a wszelkie informacje rejestrowane przez niego weryfikuje następnie narząd wzroku wraz z receptorami czucia głębokiego (w mięśniach, stawach czy więzadłach). Dopiero wtedy zbiór bodźców i informacji może być dostarczony do mózgu. Podczas podróżowania statkiem błędnik poprawnie odczuwa kołysanie, oczy obserwują zmieniający się krajobraz, jednak mięśnie pozostają w bezruchu. Mózg odbiera dwie sprzeczne ze sobą informacje, niewłaściwie określając położenie ciała. Wywołuje to zawroty głowy, które w rzeczywistości są reakcją obronną organizmu. Jedna z teorii twierdzi, że mózg może odbierać kołysanie się i mijające krajobrazy przy braku ruchu ze strony ciała jako halucynacje, co powoduje uruchomienie szeregu reakcji obronnych, z wymiotami na czele (jako że halucynacje mogą być konsekwencją niektórych zatruć pokarmowych).
Choroba morska posiada także podłoże psychiczne i w pewnym stopniu jej przebieg zależy od nastawienia osoby chorującej. Chłód i wilgoć, zła kondycja fizyczna i zmęczenie, niepokój i stres, nadmierne skupienie na reakcjach własnego ciała w dużej mierze nasilają objawy. Czynnikami ryzyka są również gwałtowne ruchy głową, skupianie wzroku na jednym punkcie przed sobą lub mijających obrazach bądź jedzenie, zwłaszcza ciężkostrawnych potraw lub słodyczy.
Objawy choroby morskiej
Osoba cierpiąca na chorobę morską podczas podróży statkiem lub innym obiektem wodnym czuje się rozbita, osłabiona i zmęczona. Pojawiają się charakterystyczne objawy takie jak utrata apetytu, nudności i ostatecznie wymioty, czemu mogą towarzyszyć:
- ślinotok;
- zawroty głowy i bóle głowy, zwłaszcza w okolicy za oczami i na skroniach;
- trudności w oddychaniu, ucisk w klatce piersiowej;
- bladość powłok skórnych;
- wzmożona potliwość ciała;
- nadwrażliwość na jasne światło lub intensywne zapachy;
- bradykardia lub tachykardia;
- problemy z koncentracją;
- napady gorąca lub zimna.
W zależności od długości wycieczki, objawy mogą utrzymywać się nawet do kilku dni. Dla niektórych osób niemożliwe jest wejście na pokład statku bez wystąpienia przykrych objawów i nudności. Pierwsze objawy pojawiają się średnio po 30 minutach od momentu pojawienia się większych fal, choć nie stanowi to reguły. Niektóre osoby nie są w stanie wytrzymać nawet niewielkich i delikatnych ruchów jeziora.
Po zwymiotowaniu często następuje chwilowa poprawa, podróżujący czuje się nieco lepiej i może znowu normalnie funkcjonować. Po krótkim czasie (kilka, kilkanaście minut) objawy jednak wracają. Z powodu braku treści żołądkowej, którą można dalej wymiotować, utrzymuje się uciążliwy odruch wymiotny i zbiór pozostałych objawów.
Choroba morska – jak przygotować się do podróży statkiem?
Do podróży statkiem warto przygotować się już dzień wcześniej. W pierwszej kolejności należy zapakować do bagażu podręcznego:
- chusteczki suche i wilgotne, którymi można otrzeć nadmiar potu bądź usta po ewentualnym zwymiotowaniu;
- miętowe cukierki – smak mięty często łagodzi objawy nudności;
- butelkę wody niegazowanej oraz termos z herbatą miętową lub rumiankową (zioła te łagodzą nudności);
- worki foliowe na wypadek wymiotów w nieodpowiednim miejscu;
- krakersy na wypadek napadu głodu;
- tabletki na chorobę morską lub lokomocyjną, możliwe do kupienia w każdej aptece.
Dzień wcześniej nie należy pić gazowanych napojów ani jeść ciężkostrawnych potraw, które będą zalegać w brzuchu jeszcze drugiego dnia. Na śniadanie w dniu wycieczki warto zjeść rozgotowaną owsiankę z bananem, kanapkę z chudym serem i wędliną, jajka gotowane lub ryżowe wafle. Całość najlepiej popić niegazowaną wodą lub herbatą ziołową. Lepiej unikać mocnej herbaty czarnej, kawy czy kakao, które nasilają objawy choroby morskiej.
Po wejściu na statek należy unikać skupiania wzroku na jednym przedmiocie. Oznacza to, że lepiej nie czytać książki, nie rozwiązywać krzyżówki ani nie grać na telefonie komórkowym. Jeśli to możliwe, lepiej spędzić czas na świeżym powietrzu niż w kabinie pasażerskiej. Podczas całej podróży należy unikać gwałtownych ruchów głową i całym ciałem. Warto spokojnie i głęboko oddychać, zajmując myśli czymś innym niż podróż. Pół godziny przed wejściem na statek należy przyjąć tabletkę.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ciepielska I., Podróżnicza choroba, Medycyna Biologiczna, 3/2016.
- Korzeniewski K., Dziecko w podróży, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2014.
- Kimszal E., Van Damme-Ostapowicz K., Kinetoza – problem podróżników?, Pielęgniarstwo Polskie, 3/2016.