Sterydy

Sterydy to organiczne związki chemiczne fizjologicznie występujące w organizmie człowieka. Ze względu na swoje uniwersalne i wszechstronne działanie, wykorzystuje się je również w farmakoterapii – glikokortykoidy to bardzo silne leki, których długotrwałe stosowanie wiąże się niestety z ryzykiem skutków ubocznych. Mianem sterydów zwie się także środki dopingujące wykorzystywane w sporcie, mające na celu poprawę sprawności fizycznej czy masy mięśniowej zawodników.

Sterydy w organizmie człowieka

Hormony steroidowe produkowane są głównie przez korę nadnerczy, przy obecności cholesterolu. Wszystkie etapy tego procesu kontroluje oś podwzgórzowo-przysadkowa. Do najważniejszych przedstawicieli tych związków zaliczamy kortyzol i kortykosteron. Ciekawostką jest, że produkcja i wydzielanie sterydów wykazuje zależność czasową związaną z rytmem okołodobowym. Odpowiedni poziom sterydów w organizmie jest niezbędny, aby organizm mógł sprawnie funkcjonować. Podstawowe funkcje hormonów sterydowych:

• zwiększanie stężenia glukozy podczas intensywnych wysiłków;
• regulacja metabolizmu, udział w przemianach węglowodanów, białek i tłuszczów;
• utrzymywanie prawidłowej pobudliwości mięśni;
• poprawa pamięci i koncentracji;
• regulowanie gospodarki wodno-elektrolitowej.

Do grona hormonów steroidowych zaliczamy również męskie i żeńskie hormony płciowe, produkowane kolejno przez jądra (androgeny) i jajniki (estrogeny). Odpowiadają one za rozwój męskich i żeńskich cech płciowych, libido oraz płodność.

Badanie poziomu glikokortykoidów

Poziom poszczególnych hormonów steroidowych w organizmie można ocenić na podstawie badania krwi. Zaleca się je przede wszystkim w momencie wystąpienia objawów takich jak:

• zaburzenia cyklu miesiączkowego;
• nadmierne wypadanie włosów lub łysienie;
• niskie libido;
• problemy z płodnością;
• nadmierne owłosienie u kobiet;
• ginekomastia u mężczyzn;
• zmniejszenie objętości jąder;
• nagły przyrost masy ciała;
• wzmożone pragnienie i nasilona diureza;
• nadciśnienie tętnicze;
• skłonność do infekcji, problemy z odpornością;
• hiperglikemia.

Dość charakterystycznymi problemami związanymi ze sterydami są choroba Addisona (niewystarczająca synteza kortykosteroidów przez korę nadnerczy) oraz zespół Cushinga (długotrwała, nadmierna synteza omawianych hormonów).

Glikokortykoidy – leki

Glikokortykoidy w postaci leków są wykorzystywane głównie do leczenia chorób autoimmunologicznych, np. tocznia rumieniowatego układowego, łojotokowego zapalenia skóry, choroby Leśniowskiego-Crohna czy reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Wykazują silne działanie przeciwzapalne i immunomodulujące. Mają rozmaitą postać – tabletek, kremów, maści, płynów do iniekcji. Działają głównie poprzez:

• skurcz naczyń krwionośnych i zmniejszenie ich przepuszczalności;
• indukcję syntezy lipokortyny;
• hamowanie czynności cytokin zapalnych, migracji makrofagów oraz proliferacji limfocytów;
• upośledzanie czynności komórek Langerhansa.

Ich długotrwałe stosowanie lub nagłe odstawienie wiąże się z dużym ryzykiem licznych działań niepożądanych. Sterydy w medycynie wykorzystywane są również u pacjentów przed przeszczepami narządów, aby obniżyć reakcję układu immunologicznego i tym samym zapobiec odrzuceniu przeszczepu.

Sterydy w sporcie

W sporcie sterydy uznawane są za nielegalne preparaty dopingujące. Stwierdzenie ich w organizmie zawodnika jest wskazaniem do wykluczenia go z dalszych etapów zawodów. Przyjmowane przez zawodników związki i substancje imitują męskie hormony płciowe, co wpływa na:

• rozrost mięśni, zwiększenie ich objętości;
• zmniejszenie poziomu tkanki tłuszczowej;
• przyspieszenie budowy masy mięśniowej.

Długotrwałe przyjmowanie sterydów wiąże się jednak z licznymi konsekwencjami:

• u mężczyzn – zmniejszenie objętości gonad, zanik męskich cech płciowych, bezpłodność;
• u kobiet – obniżenie tembra głosu, bezpłodność, zaburzenia miesiączkowania, zmniejszenie piersi;
• bez względu na płeć – zwiększone ryzyko choroby niedokrwiennej serca, zawału, miażdżycy i wielu zaburzeń psychicznych.

Obecność sterydów w organizmie można ocenić na podstawie badania krwi.

	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej...
	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Maciejewska T., Trzciński P., Zachowania ryzykowne podejmowane przez mężczyzn zagrożonych bigoreksją, Rocznik Lubuski, 1/2014.
2. Mędraś M., Jóźków P., Zastosowanie testosteronu i steroidów androgenno-anabolicznych w sporcie, Endokrynologia Polska, 3/2009.
3. Kaszuba A., Pastuszka M., Kaszuba A., Miejscowe glikokortykosteroidy w leczeniu chorób skóry – zalecane standardy postępowania, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2009.