Nadmierna potliwość ciała (zwana także nadpotliwością ciała) to bardzo często występujący problem bez względu na wiek czy płeć. Wiąże się z wzmożoną pracą gruczołów potowych zlokalizowanych w skórze, co może mieć wiele przyczyn – fizjologicznych bądź patologicznych. Nadpotliwość może mieć charakter uogólniony (wówczas dotyczy całego ciała), jak i odnosić się wyłącznie do określonych partii na ciele (np. pachy, stopy czy dłonie).
Pocenie się – fizjologia
Ciało ludzkie produkuje w przybliżeniu 700–900 ml potu na dobę. Jeśli mamy problem z nadmierną potliwością, objętość ta może zwiększać się wielokrotnie, a w skrajnych sytuacjach nawet sięgać kilkunastu litrów. Pocenie się jest fizjologią każdego człowieka, naturalną reakcją na gorączkę, aktywność fizyczną czy przebywanie na dużym słońcu. Stanowi mechanizm termoregulacji niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odparowanie już 1 g wody z powierzchni skóry usuwa około 0,6 kcal energii cieplnej, zapobiegając przegrzewaniu się organizmu i tym samym uszkodzeniom ważnych narządów wewnętrznych.
Nadmierna potliwość ciała – przyczyny
Nadmierna potliwość ciała jest w dzisiejszych czasach częstą przyczyną wycofania z życia społecznego czy prywatnego. Powoduje duże skrępowanie i zawstydzenie, szczególnie podczas kontaktów fizycznych z innymi (np. przy podawaniu dłoni na powitanie). Istnieje wiele przyczyn patologicznej, nadmiernej potliwości ciała. Najczęściej są to:
- choroby nowotworowe;
- nadwaga i otyłość;
- cukrzyca;
- przyjmowanie niektórych leków oraz stosowanie używek (z używek największe znaczenie w powstawaniu nadpotliwości wtórnej ma alkohol, kofeina oraz narkotyki);
- mała ilość snu, różnego rodzaju zaburzenia snu;
- nadczynność tarczycy;
- nadczynność przysadki mózgowej;
- ostre stany infekcyjne;
- guz chromochłonny nadnerczy;
- akromegalia;
- udar mózgu lub udar słoneczny;
- parkinsonizm;
- urazy rdzenia kręgowego.
Przyczyna pierwotnej nadmiernej potliwości nie została poznana, uważa się jednak, że wiąże się ona ze zwiększoną aktywnością współczulnego układu nerwowego. Nadmierna potliwość ciała może mieć także podłoże fizjologiczne, wynika wówczas z ekspozycji na określone czynniki zewnętrzne. Ma to miejsce podczas bardzo intensywnego wysiłku fizycznego, opalania się oraz korzystania z sauny. Nadmierną potliwość ciała można także zaobserwować u kobiet podczas ciąży i menopauzy.
Nadmierna potliwość ciała – objawy
Nadmiernej potliwości ciała najczęściej towarzyszy charakterystyczny, nieprzyjemny zapach potu. Fizjologicznie pot jest substancją bezzapachową, jednak na powierzchni skóry każdego człowieka bytują bakterie, które zwiększają swoją aktywność w kontakcie z potem, zmieniając tym samym jego zapach. Przykry zapach może wskazywać również na zaburzenia składu potu w związku z chorobami.
Gruczoły potowe produkują całkowicie niepotrzebnie nadmierne ilości potu, który nie może szybko odparować ze skóry. Konsekwencją tego są wilgotne pachy, ubranie pod pachami, dłonie, stopy, skarpetki, obuwie lub inne okolice ciała. To właśnie znaczna widoczność spoconych, mokrych ubrań jest dla większości przyczyną wstydu. Tym bardziej, że po wyschnięciu potu na odzieży pozostają odgraniczone, żółtawe lub ciemniejsze plamy.
Nadmierna potliwość ciała nie wiąże się z żadnymi objawami klinicznymi. Ewentualne objawy mogą wynikać z choroby podstawowej, która spowodowała nadaktywność gruczołów potowych. Jedynym zagrożeniem dla osób z nadpotliwością jest znaczna utrata elektrolitów i wody wraz z potem, co może doprowadzić do zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej.
Nadmierna potliwość ciała – leczenie
Najprostszym sposobem przy nadmiernej potliwości ciała jest dokładne umycie się, wysuszenie i nałożenie antyperspirantu. Dezodorant posiada w swoim składzie związki chemiczne hamujące rozwój bakterii na powierzchni skóry i delikatnie odkażające, dzięki czemu pot pozostaje bezzapachowy. Dobrze sprawdza się także usunięcie zbędnego owłosienia z nadpotliwych miejsc na ciele. Osoby intensywnie pocące się, zmagające się z problemem nadmiernej potliwości ciała powinny jednak skorzystać z innych metod, ponieważ te będą niewystarczające.
Jeśli to możliwe, należy zdiagnozować przyczynę problemu i rozpocząć leczenie choroby przyczynowej. Przykładowo, przy niedoczynności tarczycy leczenie opiera się na diecie oraz stosowaniu leków wyrównujących gospodarkę hormonalną, natomiast wszelkie nowotwory wymagają leczenia onkologicznego (chemioterapia, radioterapia). Objawowo i uzupełniająco (także u osób zdrowych lecz nadmiernie pocących się) można stosować następujące metody:
- ziołolecznictwo – regularne picie naparów z szałwii lub melisy;
- kąpiele ziołowe – z dodatkiem szałwii, rumianku oraz kory dębu;
- jonoforeza – porażenie kanałów jonowych gruczołów potowych prądem elektrycznym o odpowiednich parametrach;
- toksyna botulinowa – botoks blokuje impulsy nerwowe stymulujące pracę gruczołów potowych. Zabieg jest jednak kosztowny i wymaga regularnego powtarzania;
- radiofrekwencja mikroigłowa – pozwala trwale uszkodzić gruczoły potowe;
- laseroterapia – pozwala również usunąć zbędne owłosienie.
Przy nadmiernej potliwości ciała w pierwszej kolejności warto udać się do lekarza rodzinnego lub endokrynologa celem oceny stanu zdrowia.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wydro D., Leczenie nadpotliwości dłoni i pach toksyną botulinową typu A metodą mezoporacji, 2010.
- Sazanów-Lubelski J., Bergler-Czop B., Barasińska P., Noga N., Nadpotliwość – patogeneza i metody leczenia, Przegląd Dermatologiczny, 4/2018.
- Styczeń P., Wstydliwy problem, Uroda Medycyna.
- Gajewska A., Krajnik M., Szałwia w leczeniu nadmiernej potliwości u pacjentki z zaawansowaną chorobą nowotworową, Polska Medycyna Paliatywna, 4/2006.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
