Zaburzenia snu to jedna z najczęściej zgłaszanych dolegliwości, tuż obok bólu głowy i objawów przeziębienia. Częstotliwość i intensywność zaburzeń snu wzrasta wraz z wiekiem pacjenta, znacznie częściej odnotowuje się je u osób starszych niż u dzieci i młodzieży. Wpływać na to może wiele czynników, zwykle jednak większość z nich oscyluje wokół nieodpowiedniego stylu życia i obecności chorób przewlekłych.
Zaburzenia snu u osób starszych
U osób starszych zaburzenia snu niekiedy są zaliczane do zjawisk fizjologicznych, co ma związek ze zmianami hormonalnymi w pewnym wieku. Mowa głównie o melatoninie, której produkcja rozpoczyna się w godzinach nocnych i to właśnie dzięki niej możliwy jest długi, spokojny i nieprzerwany sen. Najwyższy poziom produkcja melatoniny osiąga między 1. a 3. rokiem życia, malejąc powoli w kolejnych latach.
W wieku podeszłym wzrasta ponadto wrażliwość na szereg czynników, w tym: zmiany hormonalne, czynności fizjologiczne, wszelkie czynniki środowiskowe (zwłaszcza światło, hałas, zmiany temperatury). Sen ludzi w wieku podeszłym jest krótszy, co wcale nie zawsze oznacza mniejsze zapotrzebowanie na niego. W ciągu nocy dochodzi do częstych przebudzeń. I niezależnie od subiektywnej oceny jakości snu pojawiają się charakterystyczne dla okresu starości zmiany elektrofizjologiczne w zapisie snu, w tym redukcja lub nawet wyeliminowanie najgłębszych faz snu nREM.
Zaburzenia snu – rodzaje
Najczęściej występującym zaburzeniem snu jest bezsenność, czyli trudność w zapadnięciu w sen. Osoba dotknięta problemem może przez wiele godzin leżeć w łóżku i przewracać się z boku na bok, lecz mimo późnej godziny upragniony sen wciąż nie nadchodzi. To wyjątkowo uciążliwa dolegliwość, ponieważ od jakości snu zależy ogólne zdrowie oraz samopoczucie. Pozostałymi znanymi zaburzeniami snu są między innymi:
- narkolepsja – choroba neurologiczna cechująca się nadmierną sennością w ciągu dnia;
- somnambulizm – inaczej lunatykowanie;
- lęki nocne, koszmary nocne;
- chrapanie pierwotne.
Wszystkie przewlekłe zaburzenia snu wymagają obserwacji i diagnostyki.
Z czego wynikają zaburzenia snu?
Zaburzenia snu mogą wynikać z uszkodzenia lub dysfunkcji ośrodkowego układu nerwowego, co ma miejsce np. podczas narkolepsji. Innymi możliwymi przyczynami są:
- przyjmowanie niektórych leków, np. psychotropowych;
- niektóre choroby przewlekłe, np. niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy, zgaga, przewlekłe stany bólowe;
- uwarunkowania genetyczne;
- zły stan psychiczny, przeżycie trudnych chwil, trauma;
- nadmiar stresu w codziennym życiu.
Jeśli chodzi o bezsenność i sen przerywany, najczęściej przyczyną jest nieodpowiednia higiena snu, czyli nieprzestrzeganie podstawowych wskazówek dotyczących komfortowego snu. Jest to między innymi chodzenie spać o nieregularnych porach, objadanie się przed snem, korzystanie bezpośrednio przed snem z urządzeń emitujących światło (komórka, laptop, telewizor) czy spanie w dusznym i gorącym pomieszczeniu.
Domowe sposoby na zaburzenia snu
Zaburzenia snu wynikające z przyczyn patologicznych powinny być leczone od podstaw, czyli przyczynowo. Zwykle uregulowanie choroby podstawowej lub jej wyleczenie (gdy jest to możliwe) skutkuje przywróceniem wysokiej jakości nocnego odpoczynku. Jeśli jednak zaburzenia snu wynikają ze stylu życia, należy przestrzegać następujących wskazówek:
- spożycie ostatniego większego posiłku 1,5 godziny przed snem, nie później;
- zadbanie o odpowiednią temperaturę w sypialni, zaleca się około 19 stopni Celsjusza;
- przewietrzenie sypialni przed snem;
- dbanie o czystą pościel;
- zapewnienie sobie odpowiedniego podłoża, czyli jak najbardziej ergonomicznego materaca oraz poduszek;
- unikanie oglądania telewizji i korzystania z telefonu komórkowego przynajmniej 30 minut przed snem;
- wyciszenie się przed położeniem się spać – np. medytacja, joga, ćwiczenia oddechowe.
Zawsze można wspomóc się medycyną alternatywną, czyli ziołolecznictwem i aromaterapią. Działanie nasenne mają napary z szyszek chmielu, melisy, kozłka lekarskiego lub lawendy, z kolei przy aromaterapii warto stawiać na olejki: lawendowy, rumiankowy, jaśminowy, bergamotowy i walerianowy.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wichniak A., Jankowski K., Skalski M., Skwarło-Sońta K., Zawilska B., Żarowski M., Poradowska E., Jernajczyk W., Standardy leczenia zaburzeń rytmu okołodobowego snu i czuwania Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem i Sekcji Psychiatrii Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, Psychiatria Polska, 5/2017.
- Bidzan L., Zaburzenia snu w wieku podeszłym, Geriatria, 5/2011.
- Krysiak-Rogala K., Jernajczyk W., Zaburzenia snu u dzieci i młodzieży z zaburzeniami i chorobami psychicznymi – zaburzenia afektywne i lękowe, Psychiatria Polska, 2/2013.
