Leukocyty (inaczej: białe krwinki) to niezwykle istotne komórki układu immunologicznego, odpowiedzialne za zwalczanie infekcji, chorób i różnego rodzaju zakażeń. Wspólnie z trombocytami i erytrocytami tworzą podstawowe elementy znajdujące się we krwi każdego zdrowego człowieka. W praktyce leukocyty są szeroką grupą komórek, wśród których podstawowy podział wyróżnia neutrofile, eozynofile, bazofile, limfocyty i monocyty.
Leukocyty – podział i charakterystyka
Poniżej opisane są wszystkie grupy leukocytów wraz z ich najważniejszymi funkcjami.
Neutrofile
Neutrofile (inaczej: granulocyty obojętnochłonne) stanowią do 75% całej populacji granulocytów. Są pierwszą linią obrony organizmu przed patogenami, odpowiadają głównie za szybkie reagowanie na chorobotwórcze mikroorganizmy. Wszystko dzięki temu, że na swej powierzchni posiadają odpowiednie receptory. Neutrofile produkowane są w szpiku kostnym, skąd zostają uwolnione do krwi i rozprzestrzeniają się po całym organizmie. Norma dla nich wynosi około 1800-8000/ul.
Podwyższony poziom neutrofili (jak również pozostałych leukocytów) obserwuje się w przebiegu różnych infekcji i zakażeń, zarówno tych bardziej groźnych (np. nowotwory, choroby autoimmunologiczne), jak i mniej groźnych (np. sezonowa grypa). Z kolei przy obniżonym poziomie neutrofili obserwuje się przede wszystkim nawracające infekcje i częste zachorowania, jako że układ odpornościowy nie pracuje wydajnie.
Eozynofile
Eozynofile (inaczej: granulocyty kwasochłonne) stanowią do 6% całej populacji granulocytów. Stanowią ważny element odporności wrodzonej, odpowiadają głównie za zwalczanie infekcji pasożytniczych oraz udział w reakcjach alergicznych. Mimo tego biorą udział w obronie organizmu przed każdą inną infekcją, także bakteryjną czy wirusową. Ich prawidłowa liczba zależy od wieku i stanu zdrowia, u osób dorosłych zwykle waha się jednak w granicach 50-500/ul. Ciekawostką jest, że fizjologicznie najniższy poziom eozynofilów obserwuje się z samego rana.
Bazofile
Bazofile (inaczej: granulocyty zasadochłonne) to najmniej liczna grupa granulocytów w organizmie człowieka. Posiadają wydłużone jądro komórkowe z 2 lub więcej przewężeniami, a swoją budową mogą przypominać mastocyty (komórki tuczne). Powstają w szpiku kostnym czerwonym pod wpływem odpowiednich cytokin. Posiadają zdolność do fagocytozy, choć nieco mniejszą niż granulocyty obojętnochłonne. W swoich ziarnistościach mogą magazynować histaminę, heparynę, serotoninę i wiele innych związków aktywnych biologicznie. Bazofile biorą udział przede wszystkim w reakcjach alergicznych i anafilaktycznych.
Limfocyty
Limfocyty stanowią podstawę odpowiedzi odpornościowej swoistej. Posiadają duże jądro komórkowe i ubogą ilość cytoplazmy, przy czym stanowią około 25% całej populacji leukocytów. Limfocyty (oraz komórki NK) rozwijają się na drodze hemopoezy. Dzielą się na limfocyty T (dojrzewające w grasicy) oraz limfocyty B (powstające w szpiku kostnym czerwonym). Można je identyfikować na podstawie ekspresji cząsteczek różnicujących. W zależności od rodzaju pełnią rozmaite funkcje. Przykładowo:
- limfocyty B rozpoznają antygeny i produkują przeciwciała;
- limfocyty Tc zabijają patogenne komórki docelowe;
- limfocyty Th produkują cytokiny i tym samym wspierają odpowiedź immunologiczną.
Dawniej do grona limfocytów zaliczano również komórki NK, jednak współcześnie opisuje się je jako odrębne komórki. Wszystko przez to, że nie potrafią swoiście rozpoznawać antygenów, w przeciwieństwie do limfocytów.
Monocyty
Stanowią do 8% wszystkich leukocytów. Spośród innych komórek wyróżniają się bardzo dużym rozmiarem oraz obecnością w błonie komórkowej markerów, między innymi CD45 czy CD11c. Powstają w szpiku kostnym, zaś po wydostaniu się z niego przebywają we krwi obwodowej około 2-3 dni. Co istotne dla wysokiej odporności, posiadają zdolność przedostawania się poza obrąb naczyń krwionośnych dzięki chemotaksji oraz możliwości ruchu pełzakowatego. Produkują interferon, leukotrieny oraz interleukiny.
Polecane produkty:
BIO Acerola - naturalna witamina C
Bio Acerola to 100% naturalna witamina C, pozyskiwana z owoców wiśni Acerola. Rosną one na ekologicznej uprawie, gdzie zachowane są najwyższe standardy jakościowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wołowiec D., Interpretacja wyników hematologicznych badań laboratoryjnych w praktyce lekarza rodzinnego, Lekarz POZ, 1/2018.
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka – zintegrowane podejście, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Gołąb J., Lasek W., Jakóbisiak M., Stokłosa T., Immunologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2017.