Blizna keloidowa (inaczej: keloid lub bliznowiec) to patologiczna zmiana skórna wyróżniająca się wypukłym kształtem i mocnym przerośnięciem w stosunku do pierwotnej rany. Tworzy się w konsekwencji błędnego gojenia się ran, gdy uszkodzona tkanka wciąż wytwarza kolagen, budując kolejne warstwy.
Rodzaje blizn
Prawidłowe gojenie rany wymaga zwiększonej aktywności i migracji fibroblastów do łoża rany, z następową ścisłą regulacją deponowania macierzy oraz jej obkurczania. Współcześnie obowiązuje następująca klasyfikacja w zależności od wyglądu i rodzaju blizn:
- blizna prawidłowa – jasna, płaska, odpowiednio ruchoma;
- blizna nieprawidłowa – czerwona, czasami swędząca lub powodująca dolegliwości bólowe, lekko uniesiona. Wiele spośród takich blizn goi się w miarę upływu czasu prawidłowo. Stają się płaskie i przyjmują zabarwienie zbliżone do otoczenia;
- blizna przerośnięta liniowa – czerwona, lekko uniesiona, sporadycznie swędząca lub powodująca dolegliwości bólowe, niewykraczająca poza zarys rany chirurgicznej. Podczas kolejnych miesięcy może się powiększyć;
- blizna przerośnięta o dużej powierzchni – płaszczyznowa blizna, wypukła, czasami swędząca;
- mały keloid – ograniczona, wypukła, swędząca blizna, wykraczająca poza zarys rany. Może rozwijać się do roku po powstaniu i nie cofa się samoistnie;
- duży keloid – duża, wypukła blizna, o średnicy powyżej 0,5 cm. Powoduje ból i świąd, wykracza poza zarys rany, może się powiększać w ciągu wielu lat.
Szczególnym problemem dermatologii i medycyny estetycznej są blizny keloidowe. W zależności od ich lokalizacji mogą nawet wiązać się z konsekwencjami zdrowotnymi.
Zobacz również: Sposoby korekcji blizn.
Blizna keloidowa – charakterystyka
Blizny keloidowe zawierają niezorganizowany kolagen typu I i III, otoczony ubogokomórkowymi pęczkami kolagenu, bez nadmiaru miofibroblastów. Zrąb kolagenu jest gruby, z nieregularnymi, rozgałęzionymi przegrodami pasm kolagenu. W takich bliznach nie ma włókien sprężystych, mieszków włosowych oraz gruczołów potowych i gruczołów łojowych. Prezentują one nadmiar produkcji fibroblastów. Ocenia się, że synteza kolagenu w keloidzie jest 20-krotnie większa niż w zdrowej skórze. Keloidy występują jedynie u ludzi i tylko na skórze, chociaż opisywano rzadko występujący keloid rogówki.
Blizna keloidowa – przyczyny
Powstawanie blizn koloidowych jest złożone. Sugeruje się dziedziczenie autosomalne, dominujące i recesywne oraz związek z HLA-B14, B21, HLA-BW16, BW35, HLA-DR5, DQW3, jak również związek z grupą krwi A. Keloidy mogą towarzyszyć genetycznie uwarunkowanym zespołom, np. zespołowi Rubinstein’a-Taybi’ego czy zespołowi Ehlers’a-Danlos’a. Szczególnie często koloidy powstają w miejscu zmian potrądzikowych oraz po przewlekłych zmianach zapalnych. Dodatkowo obserwuje się predyspozycje do rodzinnego występowania keloidów.
Blizny keloidowe tworzą się przeważnie między 10. a 30. rokiem życia, częściej u kobiet. Dodatkowo sporą rolę w patogenezie przypisuje się:
- nadmiernemu napięciu skóry;
- niedotlenieniu rany;
- czynnikom stymulującym angiogenezę;
- histaminie.
Ostatnimi czasy zwrócono uwagę na rolę cytokin nasilających stan zapalny w patogenezie powstawania keloidów. Blizny keloidowe mogą wystąpić praktycznie na każdej partii ciała, jednak szczególnie często pojawiają się na uszach, szyi, ramionach, klatce piersiowej i plecach.
Usuwanie blizn keloidowych
Działanie hamujące proliferację i aktywność fibroblastów ze zmniejszeniem ilości kolagenu w keloidzie uzasadnia stosowanie preparatów sterydowych w postaci iniekcji. Sterydy jako maści i kremy do stosowania miejscowego nie przynoszą rezultatów. Aby uzyskać zadowalający efekt, można nosić opatrunki silikonowe przez minimum 12 godzin dziennie przez wiele miesięcy. Mogą stanowić również uzupełnienie podstawowej terapii, np. chirurgicznej, iniekcji sterydu czy zabiegu laserowego. Należy jednak mieć na uwadze, że chirurgiczne wycięcie keloidu wiąże się z dużym odsetkiem nawrotów (nawet rzędu 50-100%) oraz ryzykiem powstania wznowy jeszcze większej niż zmiana pierwotna.
Współcześnie najczęściej stosowaną metodą w usuwaniu blizn keloidowych jest laseroterapia. Wiązka lasera powoduje rozpad włókien kolagenowych stanowiących budulec blizny, która stopniowo zmniejsza się i rozjaśnia. Laseroterapię uznaje się za jedną z najskuteczniejszych metod leczenia. Daje szybkie rezultaty u ponad 60% pacjentów. Przeważnie wystarczy już 3-5 zabiegów, a pełne efekty odnowy skóry uzyskuje się w ciągu 4-6 tygodni.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Witmanowski H., Lewandowicz E., Zieliński T., Łuczkowska M., Kruk-Jeromin J., Blizny przerostowe i keloidy. Część I. Patogeneza i patomechanizm powstawania, Postępy Dermatologii i Alergologii, 3/2008.
- Brudnik U., Podolec-Rubiś M., Wojas-Pelc A., Problemy terapeutyczne związane z leczeniem bliznowców – nowe kierunki terapii, Przegląd Lekarski, 9/2006.
