Rośliny lecznicze w chorobach skóry stanowią jedną z naturalnych metod terapeutycznych. Wszystko dlatego, że związki lecznicze pochodzenia roślinnego wykazują szerokie spektrum działania, do którego należą właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, a także regulujące gospodarkę hormonalną.

Choroby skóry

Choroby skóry nadal stanowią duży problem wśród ludzi. Warto podkreślić, że najczęstszą chorobą dermatologiczną jest trądzik pospolity, który dotyczy 80% nastolatków. Dodatkowo nieustannie zwiększa się zachorowalność na grzybicę skóry. Ponadto duże wyzwanie stanowi również łuszczyca, atopowe zapalenie (AZS), a także choroby nowotworowe skóry. W związku z narastającą zachorowalnością na schorzenia dotyczące skóry nieustannie wymaga się poszukiwania nowych i skutecznych metod leczenia. Doskonałym źródłem cennych związków o wszechstronnym działaniu są rośliny oraz ich wtórne metabolity. Warto podkreślić, że związki biologicznie czynne pozyskiwane z roślin niejednokrotnie wykazują mocniejsze działanie niż syntetyczne środki farmakologiczne.

Rośliny lecznicze w chorobach skóry

Wśród roślin o silnym działaniu terapeutycznym wyróżnia się:

• bazylię pospolitą;
• chmiel zwyczajny;
• aloes zwyczajny;
• wąkrotkę azjatycką;
• jałowiec.

1. Bazylia pospolita.

Bazylia pospolita to roślina jednoroczna, z której pozyskiwany jest olejek eteryczny o korzystnym działaniu terapeutycznym. W swym składzie zawiera linalol (do 75%), metylochawikol (do 87%), eugenol (do 20%), w mniejszych ilościach monoterpeny: cymen, 1,8-cyneol, limonen, myrcen, α-pinen, β-pinen oraz seskwiterpeny i pochodne fenylopropanu. Należy podkreślić, że bazylia to roślina często wykorzystywana w kuchni w formie przyprawy. Jej składniki przyspieszają trawienie poprzez aktywację produkcji śliny oraz soków trawiennych. Olejek eteryczny pozyskiwany z bazylii wykazuje właściwości przeciwbólowe w migrenowych bólach głowy, nerwobólach, bólach reumatycznych, a także pobudzająco i wzmacniająco w zmęczeniu fizycznym oraz umysłowym.

Bazylia stanowi źródło kwasu salicylowego, który ze względu na swoje właściwości wykorzystywany jest w leczeniu trądziku pospolitego.

2. Chmiel zwyczajny.

W terapiach leczniczych wykorzystywane są głównie szyszki chmielu, które bogate są w metabolity roślin. Stanowią one źródło kwasów goryczowych, terpenów, glikozydów flawonolowych oraz katechin. Olejek eteryczny pozyskiwany z chmielu bogaty jest w monoterpeny i seskwiterpeny. Substancje te wykazują właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwutleniające, przeciwkolagenazowe, estrogenne, a także przeciwproliferacyjne w stosunku do komórek nowotworowych. Wyciąg z szyszek chmielowych obniża poziom cholesterolu, chroni przed powstawaniem wrzodów żołądka, a także zmniejsza libido. Charakteryzuje się działaniem przeciwbakteryjnym, które znajduje największe zastosowanie w terapii trądziku pospolitego.

Warto podkreślić, że ekstrakt z szyszek chmielu wykazuje bardzo zbliżoną aktywność przeciwbakteryjną do powszechnie wykorzystywanych w tym celu antybiotyków. Innym cennym działaniem ekstraktu z szyszek chmielu są ich właściwości antyoksydacyjne.

3. Aloes zwyczajny.

Warto podkreślić, że znanych jest 360 gatunków aloesu, spośród których dwa z nich znalazły zastosowanie w kosmetologii i dermatologii – aloes zwyczajny i aloes drzewiasty. Liście aloesu stanowią źródło dwóch ważnych produktów o różnym zastosowaniu oraz składzie chemicznym. Jednym z nich jest mleczko aloesowe o silnym działaniu przeczyszczającym i antybakteryjnym oraz żel aloesowy. Składa się on w 99% z wody, zaś pozostałe składniki to 100 innych związków (glikoproteiny, sacharydy, polipeptydy, aminokwasy, saponiny, witaminy oraz kwasy organiczne).

Aloes oprócz właściwości nawilżających, odżywczych i przeciwzapalnych charakteryzuje się działaniem przeciwdrobnoustrojowym. Wyciąg ze świeżych liści aloesu stosuje się zewnętrznie w postaci maści, kremu, żelu w dolegliwościach tj. oparzenia słoneczne, trudno gojące się rany, blizny czy nieżyt błon śluzowych nosa.

Produkty tj. sok z aloesu podawany jest wewnętrznie na wzmocnienie organizmu, szczególnie osobom starszym.

4. Wąkrotka azjatycka.

Wąkrotka azjatycka to roślina wieloletnia rosnąca na wilgotnych terenach Afryki, Madagaskaru, Azji, Australii oraz Ameryki Północnej i Południowej. Surowcem wykorzystywanym jest ziele wąkroty azjatyckiej, której głównym składnikiem są saponiny triterpenowe zwane ajatykozydami. Do innych związków o działaniu terapeutycznym tej rośliny należą fitosterole, związki kumarynowe, aminokwasy, olejki eteryczne, żywiczne, witamina A, E, C i K oraz magnez.

Medycyna naturalna wykorzystuje wąkrotkę azjatycką zewnętrznie na otwarte rany, w leczeniu trądziku pospolitego, łagodzeniu objawów łuszczycy czy bielactwa. Produkty z jej zawartością stosowane są również doustnie, w formie iniekcji podskórnych oraz domięśniowych.

Ze względu na właściwości poprawiające krążenie mózgowe oraz obwodowe u osób regularnie stosujących wąkrotkę zwyczajną zauważono poprawę pamięci oraz jakość snu. W związku z tym, zaleca się korzystanie z niej w przypadku wzmożonego wysiłku fizycznego oraz umysłowego, a także w stanach depresyjnych. Wyciąg z ziela obniża ciśnienie krwi, poprawia trawienie, wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, przeciwnowotworowe oraz antyoksydacyjne.

Zobacz również: Depresja – przyczyny, objawy, leczenie.

Wąkrotka zwyczajna chętnie stosowana jest w przypadku schorzeń skórnych. Cechuje się bowiem działaniem przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym, które znajduje zastosowanie w oparzeniach skóry oraz trudno gojących się ranach. Zapobiega również tworzeniu się blizn oraz rozstępów.

Wąkrotka zwyczajna opóźnia proces starzenia się organizmu. Aktywuje fibroblasty do syntezy kolagenu i elastyny dzięki czemu skóra zyskuje gładkość oraz jędrność i elastyczność. Zwiększa się poziom kwasu hialuronowego, a co za tym idzie poziom nawilżenia skóry. W kosmetologii wąkrotkę zwyczajną wykorzystuje się w zabiegach odmładzającyh, antycellulitowych oraz zapobiegających rozstępom.

Należy podkreślić, że z produktów z wąkrotką zwyczajną nie powinny korzystać kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz osoby z niskim ciśnieniem tętniczym krwi.

5. Jałowiec.

Jałowiec jest rośliną rosnącą w postaci krzewu lub drzewa. Bardzo często określany jest jako roślina olejowa, ze względu na fakt, że w składzie zawiera powyżej 0,01% olejków eterycznych. Szyszkojagoda surowca stanowi ważny surowiec, ponieważ to właśnie z tego elementu pozyskiwany jest olejek o właściwościach terapeutycznych. Charakteryzuje się on działaniem antyseptycznym, przeciwreumatycznym i diuretycznym. Jego stosowanie zaleca się w kamicy nerkowej oraz w przypadku niewydolności wątroby. Olejki eteryczne pozyskiwane z jałowca wykazują działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne.

Podsumowanie

Dermatologia to dziedzina, która na dużą skalę wykorzystuje właściwości lecznicze surowców roślinnych. Warto podkreślić, że stanowią one skuteczną pomoc nie tylko w chorobach skóry tj. trądzik pospolity, łuszczyca czy AZS, ale również pozytywnie wpływają na cały organizm regulując poziom cholesterolu czy zapobiegając schorzeniom układu pokarmowego.

Bibliografia

1. Wyszkowska-Kolatko M., Koczurkiewicz P., Wójcik K., Pękala E., Postępy Fitoterapii, Rośliny lecznicze w terapii chorób skóry,3/2015.

	Olej z czarnego kminku Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ...Zobacz więcej...
	Czarnuszka siewna Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież).Zobacz więcej...