HIV (ang. Human Immunodeficiency Virus) to jeden z najgroźniejszych i najczęściej występujących patogenów wirusowych na świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na świecie żyje ponad 35,3 mln osób zakażonych HIV. Nieleczone zakażenie może prowadzić do rozwoju AIDS (zespołu nabytego niedoboru odporności), jednak przy wdrożeniu właściwego leczenia zakażenie nie ogranicza normalnego funkcjonowania, nie jest też przeciwwskazaniem do aktywności seksualnej czy poczęcia potomstwa.
Charakterystyka wirusa HIV
HIV jest wirusem o średnicy około 80-120 nm, posiadającym osłonkę. Na przestrzeni lat został bardzo szczegółowo poznany, choć mimo tego wciąż jest poważnym zagrożeniem dla człowieka. Wykazuje tropizm do limfocytów CD4 i monocytów. Należy do rodziny Retroviridae i posiada 3 enzymy niezbędne do replikacji:
- odwrotną transkryptazę – odpowiada ze przepisanie RNA na DNA w zakażonej komórce;
- endonukleazę – odpowiada za integrację powstałego DNA z genomem komórki (genom wirusa staje się prowirusowym DNA);
- proteazę – odpowiada za dojrzewanie wirusa w końcowych etapach wewnątrzkomórkowego cyklu replikacyjnego.
Genom wirusa składa się z dwóch nici RNA zawierających prawie 9200 nukleotydów. Od strony 5` w kierunku 3` lokalizują się 3 typowe dla retrowirusów geny: gag-pol-env. Gen gag koduje wewnętrzne białka strukturalne, gen pol – 3 wirusowe enzymy wspomniane powyżej, zaś gen env – glikoproteiny otoczki. Niestety HIV wykazuje ponadprzeciętną zmienność. Współcześnie wyróżnia się 2 jego rodzaje: HIV-1 i HIV-2. Problemem jest jednak HIV-1 grupy M, wykazujący aż 9 różnych podtypów.
Zakażenie wirusem HIV – przyczyny
Najczęściej do wniknięcia wirusów HIV do organizmu człowieka dochodzi wskutek nierozsądnych kontaktów seksualnych (z wieloma osobami, nieznanym partnerem, bez zabezpieczeń) bądź drogą krwi. W drugim przypadku mówi się o wielokrotnym korzystaniu z jednorazowej igły lub o przetoczeniu krwi zakażonej pacjentowi, co w krajach wysokorozwiniętych jednak się nie zdarza. Szczególnie zagrożeni są narkomani, którzy wielokrotnie korzystają z igieł, podając je sobie nawzajem, aby wstrzyknąć narkotyk do krwiobiegu.
Warto wspomnieć również o zakażeniu wertykalnym, czyli z chorej matki na dziecko. Najczęściej zakażenie u dziecka pojawia się w momencie okołoporodowym, gdy maluch ma bezpośredni kontakt z krwią matki. Dzięki rozwojowi medycyny można jednak uniknąć zakażenia wertykalnego, jeśli kobieta szybko zgłosi lekarzowi swoją chorobę, a ten od samego początku ciąży wdroży odpowiednie postępowanie.
Objawy zakażenia HIV
HIV po wniknięciu do organizmu człowieka wywołuje przewlekłe zakażenie, które stopniowo, w miarę postępu choroby, upośledza funkcję limfocytów CD4. Może trwać to latami, początkowo pozostając niezauważonym problemem. Zakażenie u ponad połowy pacjentów przebiega bezobjawowo. U pozostałych osób pierwsze objawy występują po 2-3 tygodniach od zakażenia i są to najczęściej:
- gorączka powyżej 38 stopni C;
- osłabienie;
- powiększenie węzłów chłonnych;
- wysypka na ciele;
- bóle głowy, bóle mięśni i bóle stawów;
- zapalenie gardła.
Dolegliwości te ustępują szybko i samoistnie, co jest wyznacznikiem początku kolejnej fazy choroby – fazy bezobjawowej, która może trwać miesiące lub lata. W pewnym momencie w życiu osoby chorej pojawią się jednak:
Jednocześnie badania wykazują upośledzenie odporności, czego kluczowym wskaźnikiem jest spadek liczby limfocytów CD4 poniżej 200 komórek na 1 mm3. Średni czas progresji zakażenia HIV do AIDS u nieleczonych pacjentów wynosi 8 lat. AIDS jest natomiast zagrożeniem życia – nie ma żadnych sposobów wyleczenia choroby, a śmiertelność wciąż pozostaje na wysokim stopniu.
Diagnostyka wirusa HIV
Złotym standardem diagnostyki zakażenia HIV jest diagnostyka immunologiczna, polegająca na wykrywaniu specyficznych przeciwciał anty-HIV przy pomocy testów immunoenzymatycznych ELISA. Uzupełniająco warto jednak wykonać szczegółowe badania krwi, aby określić kondycję układu immunologicznego i wyszczególnić ewentualne powikłania czy konsekwencje trwającego zakażenia.
Leczenie HIV
Pacjent długoterminowo musi kontrolować liczbę limfocytów CD4+ co 3-6 miesięcy. Wartość wiremii w osoczu określa się przy pomocy testów molekularnych. Leczenie rozpoczyna się bezwzględnie w momencie, gdy liczba limfocytów spadnie poniżej 200 komórek/mm3. Współcześnie dostępne są 4 grupy leków: nukleotydowe i nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy, nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy, inhibitory proteazy i inhibitory fuzji. Aby leczenie było skuteczne, stosuje się agresywną terapię przynajmniej 3 wybranymi lekami przez pół roku. Niestety nie ma sposobów na całkowite, pełne wyleczenie wirusa HIV. Pacjent musi kontrolować swój stan zdrowia do końca życia, dbając o zdrowe kontakty seksualne i informując partnerów o trwającym zakażeniu. Zakażenie wirusem HIV nie jest przeciwwskazaniem do posiadania potomstwa.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kałdon B., Wybrane aspekty problematyki zakażenia wirusa HIV i choroby AIDS, a młodzież jako grupa szczególnego ryzyka, Forum Pedagogiczne, 1/2011.
- Mijas M., Koziara K., Dora M., Stygmatyzacja związana z HIV a zdrowie zakażonych osób i postawy wobec wykonywania testów, Seksuologia Polska, 2/2017.
- Gładysz A., Knysz B., Zakażenia HIV i AIDS – poradnik dla lekarzy, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2014.
- Barin F., Diagnostyka i monitorowanie zakażeń wirusem HIV, 2011.
