Omega 6 to nienasycone kwasy tłuszczowe należące do grona Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNKT), wspólnie z Omega 3. Są kluczowym składnikiem diety każdego człowieka, jednak dla zachowania zdrowia ważna jest proporcja między spożyciem Omega 3, a Omega 6. Oba rodzaje związków powszechnie występują w żywności.
Kwasy tłuszczowe Omega 6
Do grona kwasów tłuszczowych Omega 6 zaliczamy przede wszystkim:
- kwas linolowy (LA);
- kwas gamma-linolenowy (GLA);
- kwas arachidonowy (AA).
Nazwa kwasów tłuszczowych n-3 i n-6 pochodzi od numeru węgla, przy którym występuje pierwsze wiązanie podwójne, licząc od metylowego końca łańcucha węglowego. Wszystkie te związki nie są produkowane w organizmie człowieka, dlatego należy dostarczać je wraz z żywnością. Aby zachować zdrowie, niezwykle ważna jest jednak proporcja pomiędzy kwasami tłuszczowymi Omega 3, a Omega 6. Stosunek ten powinien wynosić 1:1 do 1:5, z przewagą spożycia dla Omega 3 (powinno być ich w diecie człowieka więcej). Niestety stosunek ten przeważnie jest zaburzony – Polacy spożywają znacznie większe ilości Omega 6, co w dłuższej perspektywie czasu może doprowadzić do rozwoju licznych problemów zdrowotnych.
Omega 6 – źródła
Bardzo dobre źródło kwasu linolowego stanowią oleje roślinne tłoczone na zimno (nierafinowane), w szczególności olej słonecznikowy oraz olej kukurydziany. Najlepszym źródłem kwasu gamma-linolenowego są nasiona, zwłaszcza nasiona wiesiołka, konopi siewnych, czarnej porzeczki i ogórecznika lekarskiego, jak również algi ze Spiruliną na czele. Kwas arachidonowy znajduje się w największych ilościach w żółtkach jaj oraz w drobiu, a także w orzeszkach arachidonowych (stąd jego nazwa).
Omega 6 – właściwości
Kwas gamma-linolenowy w organizmie człowieka ulega przekształceniu do kwasu dihomo-gamma-linolenowego (DGLA). Ten z kolei jest kluczowym składnikiem lipidów naskórka. Bierze udział w regulacji różnicowania keratynoidów oraz przylegania i złuszczania komórek. Dodatkowo pośrednio działa przeciwzapalnie, przeciwzakrzepowo, antyproliferacyjnie i obniża stężenie lipidów. Wspiera rozkurcz mięśni gładkich i rozszerza naczynia krwionośne. Uważa się, że to właśnie kwas gamma-linolenowy działa najkorzystniej na układ sercowo-naczyniowy, ale nie tylko.
Kwas linolowy odpowiada za jędrność i elastyczność skóry oraz opóźnia procesy starzenia się skóry. Jest pomocny w odchudzaniu i przyspiesza metabolizm. Choć mechanizm ten nie został jeszcze w pełni poznany, kwas linolowy przyczynia się do widocznej redukcji cellulitu. Znacznie korzystniejsze właściwości lecznicze ma sprzężony kwas linolowy (CLA), wykazujący działanie antynowotworowe.
Kwas arachidonowy jest materiałem budulcowym dla fosfolipidów błon komórkowych neuronów mózgu i fotoreceptorów siatkówki oka. Jego obecność w organizmie uznaje się za niezbędną dla prawidłowego rozwoju mózgu dziecka od III trymestru ciąży. Pod wpływem cyklooksygenazy (COX) z kwasu arachidonowego tworzą się bardzo ważne eikozanoidy dienowe: prostacyklina I2, prostaglandyna E2, tromboksan A2.
Nadmiar Omega 6
Właściwe ilości kwasów tłuszczowych Omega 6 są niezbędne dla zachowania zdrowia, urody i samopoczucia. Jednak ich nadmiar (podobnie jak nadmiar dowolnej innej substancji odżywczej) wywiera już negatywne działanie na organizm konsumenta. Zwłaszcza jeśli nadmiar ten ma charakter długotrwały.
Nadmierna ilość Omega 6 wykazuje właściwości zwężające w stosunku do naczyń krwionośnych oraz zwiększa skłonność krwi do krzepnięcia. W rezultacie wzrasta ryzyko m.in. zakrzepicy, zawałów serca i udarów mózgu. W sytuacjach, gdy udział kwasów tłuszczowych Omega 6 w diecie jest nieproporcjonalnie wysoki, wyzwala się stan zapalny w organizmie, co z kolei sprzyja wystąpieniu chorób cywilizacyjnych. W ich gronie znajdują się m.in.:
Źródłem nadmiaru Omega 6 w diecie są głównie mięsa, zwłaszcza przetworzone. Dodatkowo związki te znaleźć można w tańszych olejach, niekoniecznie dobrej jakości. Dlatego żywność powinno się starannie selekcjonować przed kupieniem jej.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lesiak A., Ciążyńska M., Wpływ kwasu gamma-linolenowego oraz honokiolu na funkcje skóry, Forum Dermatologicum, 4/2017.
- Bałasińska B., Jank M., Kulasek G., Właściwości i rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w utrzymaniu zdrowia ludzi i zwierząt, Życie Weterynaryjne, 9/2010.
- Bojarowicz H., Woźniak B., Wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz ich wpływ na skórę, Problemy Higieny i Epidemiologii, 4/2008.
- Słownik tematyczny. Biologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
