Witamina C, kwas askorbinowy (łac. acidum ascorbicum) to jedna z najbardziej znanych i najczęściej suplementowanych witamin. Rozpuszcza się w wodzie i jest obecna w większości owoców i warzyw. Pełni niezwykle ważne funkcje w organizmie, oddziałując niemal na wszystkie układy organizmu. Niedobór powoduje szkorbut, natomiast nadmiar pojawia się rzadko, jako że nadwyżki kwasu askorbinowego usuwane są wraz z moczem.
Źródła witaminy C
Za najbogatsze źródło witaminy C na świecie uznaje się owoce aceroli. Już w 100 gramach owoców można znaleźć nawet do 4500 mg witaminy C. Dla porównania, popularne cytryny w 100 g mają jej zaledwie 50 mg. Równie bogatym źródłem kwasu askorbinowego są owoce dzikiej róży. W nieco mniejszych ilościach witaminę znajdziemy w:
- natce pietruszki;
- papryce;
- porzeczkach;
- kiszonkach;
- Spirulinie;
- Chlorelli;
- truskawkach;
- papai;
- brokułach;
- kalafiorach;
- brukselkach;
- kiwi.
Witamina C dostępna jest również w postaci suplementów diety. Natomiast czytając etykiety wielu ogólnodostępnych produktów spożywczych (soków, kisieli, jogurtów itd.) z pewnością znajdziemy wzmiankę o ich wzbogaceniu właśnie kwasem askorbinowym.
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C
Zapotrzebowanie na witaminę C w przypadku osób dorosłych wynosi 1 mg/1 kg masy ciała, zaś w przypadku dzieci – około 2 mg/1 kg masy ciała. Z kolei zapotrzebowanie zbliżone do dzieci pojawia się u kobiet w ciąży i karmiących piersią, u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i innymi chorobami sercowo-naczyniowymi oraz u alkoholików i palaczy. Także osoby żyjące w ciągłym stresie powinny wzbogacić dietę w produkty oferujące witaminę C lub suplementy diety. Dodatkowa porcja witaminy C sprawdzi się podczas choroby i w okresie jesienno-zimowym, gdy szczególnie należy wspierać swoją odporność.
Zobacz również: Witaminy w ciąży.
Funkcje witaminy C
Omawiając znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka większość ludzi wskaże na jej zdolność poprawy odporności i przyspieszania powrotu do zdrowia podczas infekcji. To prawda, witamina ta wspomaga obronę immunologiczną i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Tym samym jednocześnie zmniejsza ryzyko wystąpienia licznych chorób cywilizacyjnych, takich jak depresja, nowotwory, choroba Parkinsona czy otyłość.
Udowodniono, że prawidłowy poziom witaminy C może zmniejszać ryzyko raka szyjki macicy. Jest także niezbędna dla prawidłowej syntezy kolagenu i pomaga w regeneracji utlenionej postaci witaminy E – silnego antyoksydantu rozpuszczalnego w tłuszczach. Dzięki niej możliwe jest utrzymanie szczelności naczyń krwionośnych i odpowiedniej przepuszczalności naczyń włosowatych. Witamina C bierze udział w procesach krzepnięcia krwi i tworzenia się skrzepów. Dzięki jej wpływowi na produkcję kolagenu może formować się estetyczna blizna.
Niedobór witaminy C
Najbardziej znaną konsekwencją skrajnego niedoboru witaminy C jest szkorbut (gnilec). To choroba, która w dzisiejszych czasach praktycznie nie występuje, jako że kwas askorbinowy dodaje się do wielu produktów spożywczych, a dostęp do warzyw i owoców nie jest trudny. Główne objawy szkorbutu dotyczą tkanki łącznej. Brak kwasu askorbinowego w organizmie skutkuje brakiem możliwości dojrzewania włókien kolagenowych. Objawami szkorbutu są:
- wybroczyny na skórze;
- anemia;
- krwawienia z dziąseł;
- częste krwawienia podskórne i tendencja do siniaków i krwiaków;
- suche i podrażnione oczy;
- bóle stawów;
- problemy z utrzymaniem właściwego napięcia mięśniowego;
- chwianie i wypadanie zębów;
- pogorszenie gojenia się ran.
Innymi możliwymi objawami niedoboru witaminy C są znaczne obniżenie odporności oraz pogorszenie kondycji skóry. Spada przewodnictwo nerwowe, co może skutkować zaburzeniami czucia, parestezjami, mrowieniem i drętwieniem kończyn.
Nadmiar witaminy C
Nadmiar witaminy C na ogół nie jest spotykany, ponieważ ewentualna nadwyżka dostarczona wraz z pożywieniem usuwana jest z moczem. Problem może pojawić się u osób, które przez długi okres czasu suplementują bardzo duże ilości, niezgodnie z zaleceniem lekarza lub producenta suplementu diety. Konsekwencją jest odkładanie się szczawianów w nerkach, co zwiększa ryzyko rozwoju kamicy nerkowej.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Bio Acerola to 100% naturalna witamina C, pozyskiwana z owoców wiśni Acerola. Rosną one na ekologicznej uprawie, gdzie zachowane są najwyższe standardy jakościowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zawada K., Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka, Herbalism, 1/2016.
- Kilian-Pięta E., Witamina C jako niezbędny składnik dla skóry człowieka oraz czynniki determinujące jej wchłanianie, Kosmetologia Estetyczna, 1/2019.
- Janda K., Kasprzak M., Wolska J., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pomeranian Journal of Life Sciences, 4/2015.
