Wnętrostwo

Wnętrostwo (łac. cryptorchismus) to poważna wada w anatomii męskich narządów płciowych. Charakteryzuje się niezstąpieniem jednego bądź obu jąder do moszny. Zazwyczaj jądra samoistnie zstępują do moszny w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia niemowlęcia, jednak w niewielu przypadkach (mniej niż 1% dzieci) konieczna jest operacja. Wnętrostwo nie wiąże się z bólem i odczuwalnymi objawami klinicznymi.

Rozwój jąder

Jądra, pełniące rolę gonady i gruczołu wydzielania wewnętrznego, rozpoczynają rozwój około 5. tygodnia życia płodowego. Ich pierwotną formą są grzebienie moczowo-płciowe, zlokalizowane wstępnie na poziomie śródnerczy. Około 6. tygodnia życia zarodkowego gonada stopniowo oddziela się od śródnercza, tworząc krezkę jądra. W okolicach 7. tygodnia życia płodowego różnicują się komórki Sertolego oraz komórki Leydiga. Dalszemu rozwojowi jądra towarzyszy jego migracja w kierunku przyszłej moszny. Przebiega to w 4 fazach:

• przemieszczania jąder w kierunku brzusznym;
• przemieszczanie jąder w kierunku kanału pachwinowego;
• wędrówka jąder w kanale pachwinowym;
• ustabilizowanie położenia w mosznie.

Ruch jąder w kierunku kanału pachwinowego ma miejsce około 11. tygodnia życia płodowego, natomiast ostateczne zstępowanie jąder przez kanał pachwinowy przypada na okolice 20. tygodnia życia płodowego. Ruch jąder ku nasadzie moszny trwa 3-4 tygodnie. Moszna wykształca się w 8. miesiącu ciąży, dlatego jądra przyjmują ostateczną pozycję dopiero między 32.-35. tygodniem ciąży.

Wnętrostwo – przyczyny

Zaburzenie powyższych mechanizmów tworzenia się moszny i jąder wpływa na wnętrostwo, czyli niezstąpienie się jąder. Głównymi przyczynami dolegliwości są:

• zaburzenia osi podwzgórze-przysadka-gonady;
• niedobór gonadotropiny łożyskowej;
• nieprawidłowa produkcja lub wydzielanie testosteronu;
• wzmożone napięcie mięśnia dźwigacza jądra;
• zaburzona czynność nerwu płciowo-udowego;
• przyjmowanie estrogenów przez kobietę ciężarną;
• nieprawidłowości anatomiczne, np. złe ustawienie jądrowodu lub brak połączenia jądra z najądrzem;
• zrosty wewnątrzotrzewnowe;
• przepuklina pępkowa.

Wnętrostwo stwierdza się aż u 30% noworodków płci męskiej urodzonych przedwcześnie i do 5% noworodków urodzonych o czasie. W większości przypadków obserwuje się jednak samoistne zstąpienie gonad w pierwszych 6 miesiącach życia.

Objawy wnętrostwa

Wnętrostwo nie powoduje żadnych objawów u dziecka. Nie wiąże się z dolegliwościami bólowymi czy dyskomfortem. Jedynie nie widać ani nie czuć jąder w mosznie. Może to dotyczyć jednego jądra lub obu naraz. Jeśli problem jest zbagatelizowany, może prowadzić do niepłodności. Innymi poważnymi konsekwencjami nieleczonego wnętrostwa są:

• degeneracja komórek Sertolego;
• opóźnienie pojawiania się spermatogonii;
• obniżenie stężenia inhibiny B;
• zmniejszenie ilości komórek płciowych;
• większe ryzyko skrętu jąder;
• zmniejszenie liczby komórek Leydiga, a więc zbyt niska produkcja testosteronu.

Zwykle jednak rodzice po konsultacji z lekarzem podejmują decyzję o leczeniu bądź problem rozwiązuje się samoistnie wraz z upływem czasu.

Diagnostyka wnętrostwa

Podejrzewając wnętrostwo, należy wykonać badanie USG, które jest bezpieczne nawet w pierwszych miesiącach życia dziecka. Przed planowaną operacją wykonuje się natomiast dodatkowo tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny miednicy mniejszej dziecka. Należy odróżnić wnętrostwo od wrodzonego braku jąder. Wrodzony brak jąder stwierdza się na podstawie podwyższonego stężenia gonadotropin komórkowych oraz jednoczesnego braku odpowiedzi testosteronowej na stymulację hCG.

Wnętrostwo – leczenie

Jeśli nie dojdzie do samoistnego zstąpienia jąder, należy wykonać operację chirurgiczną. Polega ona na zabiegowym sprowadzeniu jąder do moszny poprzez uwolnienie powrózka nasiennego i takie umocowanie jąder, aby w przyszłości nie doszło do ich ponownego cofania się w kierunku kanału pachwinowego. Zabieg zwie się orchidopeksją. Wykonuje się go do 12. miesiąca życia dziecka. Wykonanie zabiegu w późniejszym wieku zwiększa ryzyko raka jąder w przyszłości.

Koenzym Q10 bioalgi Koenzym Q10 bioalgi to naturalny suplement o wysokiej jakości, zawiera związki które chronią organizm przed wolnymi rodnikami. Dodatkowo koenzym Q10 uczestniczy w każdym procesie fizjologicznym komórek organizmu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kirejczyk J., Topczewska E., Dębek W., Wnętrostwo nabyte – przyczyna późnych orchidopeksji u dzieci, Pediatria Polska, 90/2015.
2. Kołłątaj W., Szewczyk L., Niezstąpione jądra – kontrowersje i fakty, Endokrynologia Pediatryczna, 3/2004.
3. Rabijewski M., Zgliczyński W., Etiopatogeneza, rozpoznawanie i leczenie hipogonadyzmu u mężczyzn, Endokrynologia Polska, 3/2009.