Rumień wielopostaciowy (łac. erythema multiforme) może być rzadko występującą odmianą tocznia rumieniowatego układowego – poważnej choroby autoimmunologicznej o przewlekłym przebiegu, której przyczyny wciąż nie zostały w pełni poznane. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się lekarz dermatolog w konsultacji z reumatologiem.
Rumień wielopostaciowy – przyczyny
Występowanie zmian o charakterze rumienia wielopostaciowego u pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym po raz pierwszy opisane zostało w 1922 roku przez Scholtza, co uznawano wówczas za przypadkowe. Dokładne przyczyny choroby nie są znane, jednak na przestrzeni lat udało się wyszczególnić kluczowe czynniki ryzyka. Są nimi zwłaszcza:
- infekcje wirusowe – patologię wywoływać mogą różne wirusy, np. wirus opryszczki, adenowirus, enterowirus czy WZW B;
- infekcje bakteryjne – np. wywołane przez Mycoplasma pneumoniae;
- częste lub przewlekłe przyjmowanie antybiotyków lub innych leków negatywnie oddziałujących na stan naturalnej mikroflory jelitowej;
- ekspozycja na niektóre czynniki chemiczne.
Coraz częściej uważa się, że przy rozwoju niektórych postaci rumienia wielopostaciowego sporą rolę odgrywają czynniki genetyczne. Temat ten wciąż pozostaje w obszarze dalszych, wnikliwych badań.
Rumień wielopostaciowy – typy
W zależności od obrazu klinicznego można wyróżnić w medycynie 3 odrębne formy rumienia wielopostaciowego i są to:
- rumień wielopostaciowy mniejszy – zmiany o charakterze rumieni i obrzęków, najczęściej przybierają kształt pierścieni. Nierzadko zlewają się ze sobą, zajmując coraz większe partie ciała. Nierzadko w ich obrębie pojawiają się pęcherzyki i nadżerki;
- zespół Stevensa-Johnsona – w przebiegu którego pojawiają się szybko ustępujące pęcherze, które zlokalizować można głównie w obrębie błon śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych. Pęcherze wykazują tendencję do pękania, wskutek czego pojawiają się bolesne, piekące nadżerki;
- toksyczna nekroliza naskórka – najcięższa postać rumienia wielopostaciowego, manifestująca się m.in. erytrodermią. To uogólnione zajęcie chorobowe skóry, w przebiegu którego pojawia się zaczerwienienie i złuszczanie ponad 90% powierzchni skóry. Charakterystyczne są również bolesne nadżerki.
Jak można zatem zauważyć, obraz kliniczny omawianej patologii może różnić się u poszczególnych osób.
Rumień wielopostaciowy – diagnostyka
Diagnostyka rumienia wielopostaciowego opiera się przede wszystkim na obrazie klinicznym. Obserwując zmiany skórne występujące u pacjenta, doświadczony lekarz dermatolog może z dużym prawdopodobieństwem wstępnie rozpoznać patologię. Dodatkowe potwierdzenie rozpoznania otrzymuje się po przeprowadzeniu z pacjentem szczegółowego wywiadu zdrowotnego. Coraz częściej zaleca się także wykonanie biopsji skóry, czyli pobrania jej wycinka do szczegółowych badań histopatologicznych. Test alergiczny pozwoli natomiast wykluczyć, że przyczyną takiej reakcji skórnej są alergeny.
Rumień wielopostaciowy – jak leczyć?
Leczenie rumienia wielopostaciowego jest skomplikowane i czasochłonne. W pierwszej kolejności należy ograniczyć czynnik sprawczy, a więc np. wyleczyć infekcję lub odstawić leki wywołujące taką reakcję organizmu. Jednocześnie lekarz przepisze silne leki dostępne na receptę, zwykle na bazie glikokortykoidów, aby zmniejszyć zmiany skórne oraz towarzyszące im nieprzyjemne dolegliwości. W niektórych postaciach, zwłaszcza w zespole Stevensa-Johnsona oraz toksycznej nekrolizie naskórka może pojawić się konieczność nadzoru nad pacjentem w ośrodku leczenia oparzeń. Jako że zmiany chorobowe wywołują utratę wody i elektrolitów, pacjent powinien na bieżąco je uzupełniać.
Polecane produkty:
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczepanik E., Rumień wielopostaciowy jako objaw niepożądany stosowania Topiramatu, Neurologia Dziecięca, 15/2006.
- Słowińska M., Maciąg A., Rozmus N., Paluchowska E., Owczarek W., Postępowanie w przypadku wystąpienia dermatologicznych działań niepożądanych przy stosowaniu leku niwolumab, Oncol Clin Pract 2017; 13: 301–307.
- Nastałek M., Wojas-Pelc A., Rumień wielopostaciowy wysiękowy jako skórna manifestacja układowego tocznia rumieniowatego. Zespół Rowella, Przegl Der ma tol 2010, 97, 21–28.