Alergia na słońce to szereg objawów pojawiających się wskutek ekspozycji ciała na promieniowanie UV. Szacuje się, że problem dotyczy około 4% Polaków. Ogólna nazwa tego typu schorzeń brzmi „fotodermatozy„, mogą mieć podłoże endogenne, egzogenne lub idiopatyczne. Diagnostyką i leczeniem najczęściej zajmuje się lekarz alergolog i lekarz dermatolog. Warto wypróbować domowe sposoby na łagodzenie alergii na słońce.
Alergia na słońce – przyczyny
W przebiegu wcześniejszej ekspozycji na alergen u niewielkiego odsetka osób rozwija się nadmierna odpowiedź immunologiczna. Ekspozycja miejscowa przyczynia się do wystąpienia fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry, natomiast ekspozycja systemowa do fotoalergii krwiopochodnej. Wskutek interakcji potencjalnego alergenu, skóry i promieniowania UV powstaje zmodyfikowana substancja (hapten), wiążąca się z prawidłowymi białkami skóry, tworząc prawdziwy fotoalergen. To właśnie tak powstała, nowa cząsteczka stymuluje odpowiedź immunologiczną w przebiegu alergii na słońce.
Do grona miejscowych czynników uczulających na światło słoneczne należą substancje stosowane jako filtry UV, z kolei fenotiazyna, sulfonamidy, hydrochlorotiazyd i chinidyna są najczęstszą przyczyną fotoalergii krwiopochodnej. Wyróżnia się także wiele chorób przewlekłych, których objawy zaostrzają się właśnie pod wpływem słońca:
- toczeń rumieniowy układowy;
- pęcherzyca liściasta;
- choroba Dariera;
- zapalenie skórno-mięśniowe;
- trądzik różowaty;
- łojotokowe zapalenie skóry;
- atopowe zapalenie skóry (AZS);
- liszaj płaski.
Czynnikami ryzyka alergii na słońce są:
- bardzo jasna karnacja;
- choroby przebiegające ze znacznym zaburzeniem odporności;
- stosowanie niektórych leków, np. przeciwcukrzycowych, przeciwbólowych i bakteriobójczych, a także ziół, np. arcydzięgla;
- niedobór witamin;
- stosowanie niektórych kosmetyków, np. zawierających w składzie psoralen (występujący naturalnie m.in. w dziurawcu czy pietruszce) lub olejek bergamotowy.
Nie wiadomo jednak, dlaczego u niektórych osób rozwija się alergia na słońce, a u innych nie, pomimo takiej samej ekspozycji na czynniki ryzyka i promieniowanie UV. Z tego względu alergie zalicza się do grona chorób autoimmunologicznych, bardzo często występujących w XXI wieku.
Objawy alergii na słońce
Do wystąpienia objawów reakcji alergicznej dochodzi wyłącznie u osób nadwrażliwych, zwykle po 24-48 godzinach od momentu ekspozycji na promieniowanie słoneczne. W pierwszej kolejności pojawiają się zmiany o charakterze fotoalergicznego wyprysku kontaktowego, obejmujące zarówno skórę mającą bezpośredni kontakt ze słońcem, jak i osłoniętą. Przyjmują postać zaczerwienionych grudek, którym towarzyszy świąd skóry. Jeśli ekspozycja była dłuższa, grudki zmieniają się w pęcherzyki, a świąd i pieczenie nasilają się. Mogą pojawić się objawy ogólnoustrojowe, np. silne zmęczenie lub zawroty głowy.
Alergia na słońce – leczenie
Leczenie zależy od konkretnej postaci alergii na słońce. Przykładowo, w przebiegu pokrzywki słonecznej kluczem jest odpowiednie zachowanie na co dzień. Wychodząc na zewnątrz należy zakładać ciemne ubrania z nieprzepuszczalnych tkanin, o długich rękawach i nogawkach. Na twarz aplikuje się krem w filtrem UV. Stosuje się również antyhistaminiki, skuteczne u większości chorych. Zwykle potrzebne są stosunkowo duże dawki tych leków. U części chorych z czasem dochodzi do ustąpienia pokrzywki słonecznej.
Z kolei przy fotoalergicznym kontaktowym zapaleniu skóry również ważne jest postępowanie na co dzień, identyczne jak powyżej, jednak pacjent otrzymuje inne leki. W ostrej postaci krótko stosuje się silne kortykosteroidy w postaci emulsji, zaś w fazie wysiękowej łatwo o nadkażenia bakteryjne, dlatego w razie potrzeby należy rozważyć antybiotykoterapię. W zapaleniu przewlekłym stosuje się słabsze steroidy przemiennie z preparatami natłuszczającymi skórę.
Bez względu na rodzaj alergii warto zadbać o zdrową dietę oraz suplementację. Przede wszystkim należy uzupełnić poziom witamin i minerałów, dlatego warto spożywać rekomendowane ilości nabiału, jaj, ryb, produktów pełnoziarnistych oraz owoców i warzyw. Przez rozpoczęciem ziołolecznictwa należy upewnić się, że wybrane zioło nie wywołuje reakcji fotouczulającej. Należy suplementować kwasu tłuszczowe Omega-3, które poprawiają odporność, regulują pracę układu immunologicznego i łagodzą stany zapalne. Udowodniono, że ich właściwy poziom w organizmie łagodzi objawy wielu rodzajów alergii.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Galas N., Fotodermatozy – „uczulenia na słońce”, Kosmetologia Estetyczna, 4/2015.
- Śpiewak R., Fotodermatozy, czyli choroby skóry prowokowane przez światło, Kosmetyka Profesjonalna.
- Śpiewak R., Fotoalergie, Postępy Dermatologii i Alergologii, 5/2009.
- Obtułowicz K., Alergologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
