Fotodermatozy

Fotodermatozy to szerokie pojęcie określające różnego rodzaju choroby skóry wywodzące się z nadmiernej ekspozycji jej na działanie promieni UV. Należą do nich m.in. fotouczulenia, fotoalergie czy osutka świetlna.

Fotodermatozy

Promieniowanie słoneczne stanowi ważny czynnik prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu. Warunkuje dobre samopoczucie, przyczynia się do syntezy witaminy D, a także aktywuje procesy wydzielania hormonów. Mimo korzyści, stosowane w nadmiarze nie sprzyja zdrowiu ani urodzie. W związku z tym, w czasie intensywnego nasłonecznienia należy bezwzględnie pamiętać o ochronie przeciwsłonecznej pod postacią kremu z filtrem. W innym przypadku może dojść do nadwrażliwości skóry na działanie promieni UV, promieni elektromagnetycznych (widzialnych), podczerwonych (IR), która nazywana jest fotodermatozą.

Ta szeroka grupa chorób powstaje na skutek zaburzeń czynników genetycznych, metabolicznych, a także w wyniku działania czynników zewnętrznych, do których należą leki, kosmetyki czy zioła. Fotodermatozy zwykle lokalizują się w okolicach twarzy, szyi, dekoltu, przedramion oraz dłoni.

Rodzaje fotodermatoz

Wyróżnia się wiele rodzajów fotodermatoz. Należy do nich:

• fotodermatoza idiopatyczna (przyczyna jej powstawania nie jest znana) – należy do niej m.in. osutka świetlna, która bardzo często występuje u dzieci oraz osób dorosłych w wyniku działania promieni UVA. Do grupy tej zalicza się również pokrzywka słoneczna oraz świerzbiączka letnia. Charakterystyczne dla tych jednostek jest występowanie grudek, rumienia, pęcherzy i pęcherzyków;
• fotodermatozy egzogenne (spowodowane czynnikami zewnętrznymi) – do ich pojawienia przyczynia się działanie promieni UVA przy jednoczesnym stosowaniu związków fotouczulających lub fototoksycznych obecnych w lekach, kosmetykach czy ziołach;
• fotodermatozy endogenne (wywołane czynnikami genetycznymi) – do grupy tej należy porfiria (objawia się pęcherzami oraz owrzodzeniami skóry) oraz pelagra (charakteryzuje się rumieniem oraz zapaleniem warg z zajadami, spowodowana jest niedoborem witamin z grupy B).

Leki wywołujące fotodermatozy

Leki najczęściej wywołujące fotodermatozy to leki:

• antybakteryjne: tetracykliny, azytromycyna;
• przeciwpasożytnicze: chinina;
• przeciwgrzybicze: ketokonazol, terbinafina;
• przeciwbólowe: ibuprofen;
• przeciwcukrzycowe: metformina;
• krążeniowe i przeciwnadciśnieniowe: kaptopryl;
• przeciwalergiczne: prometazyna.

Leczenie fotodermatoz

Diagnostykę fotodermatoz ułatwia przeprowadzenie:

• próby świetlnej jak np. klasyczna próba rumieniowa;
• próby fototoksycznej;
• fototestu płatkowego.

1. Klasyczna próba świetlna.

Polega na badaniu indywidualnej wrażliwości skóry na działanie poszczególnych długości promieniowania UVA, UVB czy światła widzialnego. Szczególnym wskazaniem do wykonania tego rodzaju diagnostyki jest osutka świetlna, schorzenia uwarunkowane genetycznie, a także sytuacje, w których promieniowanie słoneczne zaostrza choroby skóry lub je wyzwala.

2. Próba fototoksyczna.

Próba fototoksyczna mówi o nadwrażliwości skóry na działanie promieni UV w stosowaniu związków fototoksycznych. Badanie tego rodzaju zaleca się w przypadku oparzeń skóry po spożyciu leków lub oparzeń wywołanych reakcją fotouczulającą wywołaną spożywaniem ziół.

3. Fototest płatkowy.

Służy do wykonania analizy odczynów alergicznych, które powstają na skórze pod wpływem działania promieniowania ultrafioletowego oraz widzialnego. Zmiany na skórze powstają na skutek stosowania doustnych leków fotouczulających lub fototoksycznych.

Leczenie fotodermatoz z kolei obejmuje stosowanie beta-karotenu, fotochemioterapii PUVA, hartowanie organizmu poprzez naświetlanie promieniowaniem UVB, leki przeciwhistaminowe, środki sterydowe, a także zawierające wapń oraz witaminę C. Ponadto często wykorzystywane są zimne okłady na skórę z solą fizjologiczną lub z wodnym roztworem kwasu bornego.

Podsumowanie

Najważniejszym aspektem w leczeniu fotodermatoz jest ustalenie czynnika, który je wywołuje, a następnie jego redukcja. Jest to bardzo istotne, ponieważ objawy tego rodzaju schorzeń mogą zagrażać nie tylko zdrowiu, ale i życiu. W związku z tym tak istotne jest dogłębne przeanalizowanie każdego przypadku.

W temacie prewencji bardzo ważna jest ochrona skóry, szczególnie u osób z jej nadwrażliwością zarówno na światło słoneczne jak i związki fotouczulające. Skuteczną ochroną będzie więc korzystanie z preparatów kosmetycznych o wysokim wskaźniku SPF, a także ograniczanie ekspozycji skóry na działanie słońca.

Bibliografia

1. Galas N., Kosmetologia Estetyczna, Fotodermatozy – uczulenia na słońce, 4/2015.

	Olej z czarnego kminku Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej...
	Czarnuszka siewna Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej...