Mięśniaki macicy to jedne z najczęściej obserwowanych niezłośliwych zmian rozrostowych żeńskiego narządu płciowego. Ten nowotwór łagodny pochodzenia mezenchymalnego wywodzi się z komórek mięśnia macicy. W większości obejmuje grupę kobiet w wieku rozrodczym, u których zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Zmiany te można rozpoznać podczas wizyty kontrolnej u ginekologa.
Mięśniaki macicy – przyczyny
Ryzyko rozwoju mięśniaków macicy znacznie wzrasta w przypadku:
- obciążającego wywiadu rodzinnego;
- wystąpienia pierwszej miesiączki w bardzo młodym wieku;
- stosowania doustnej antykoncepcji między 13. a 16. rokiem życia;
- stosowania wkładek wewnątrzmacicznych;
- otyłości;
- diety bogatej w czerwone mięso;
- częstego lub nadmiernego spożywania alkoholu.
Z kolei ryzyko to maleje w przypadku:
- licznych porodów;
- diety bogatej w zielone warzywa;
- wczesnej menopauzy;
- palenia papierosów.
Do tej pory nie udało się ustalić pewnych przyczyn powstawania mięśniaków macicy, chociaż zgromadzono wiele dowodów naukowych dotyczących czynników stymulujących ich rozwój. Nie udowodniono, dlaczego mięśniaki występują u niektórych kobiet, a u innych nie, mimo identycznych warunków hormonalnych. Coraz częściej podkreśla się znaczenie predyspozycji genetycznej, a także ciągłej sekrecji estrogenów, przede wszystkim estradiolu.
Mięśniaki macicy – objawy
Dokładne objawy zależą od wielu czynników, zwłaszcza ilości i lokalizacji mięśniaków. U sporej części kobiet ich obecność nie wiąże się z żadnymi dolegliwościami, przez co przez długi czas mogą pozostawać niezauważone. Jedynie u około 30% pacjentek obserwuje się:
- ból dolnej części brzucha o charakterze ostrym lub przewlekłym, nasilający się podczas menstruacji;
- obfite miesiączki i krwawienia międzymiesiączkowe;
- zaburzenia płodności;
- nietrzymanie moczu i/lub stolca;
- patologiczny przebieg ciąży i porodu.
Uważa się, że około 3% kobiet z mięśniakami macicy doświadcza problemów z zajściem w ciążę przez okres przynajmniej 2 lat. Dzieje się tak, ponieważ mięśniaki mechanicznie blokują ujścia wewnętrzne jajowodów, zaburzając tym samym przenikanie plemników do jajowodu, a następnie transfer zarodka do macicy. Błona mięśniowa i śluzowa macicy jest przy tym nieprawidłowo unaczyniona, a aktywność skurczowa – zwiększona. Przyczynia się to do częstszych poronień na wczesnym etapie ciąży.
Czy mięśniaki macicy są groźne?
Mięśniaki macicy zalicza się do łagodnych zmian nowotworowych, rokowania w przypadku leczenia są bardzo dobre. Zmiany te nie zagrażają więc życiu pacjentki, jednak mogą wpływać na jego jakość oraz zdolność zajścia w ciążę.
Diagnostyka
Mięśniaki macicy rozpoznaje się podczas badania USG wykonywanego przez pochwę. Bardziej inwazyjnymi metodami, jednak również mającymi zastosowanie, są histeroskopia i laparoskopia, które wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Chcąc zwiększyć komfort pacjentek, w diagnostyce mięśniaków macicy coraz częściej wykonuje się tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, co jest możliwe dzięki znacznemu postępowi medycyny.
Mięśniaki macicy – leczenie
Leczenie mięśniaków macicy dzieli się na zachowawcze i operacyjne. Zachowawcze obejmuje farmakoterapię – udowodniono, że mięśniaki macicy reagują na hormony steroidowe, głównie estrogen i progesteron. Dlatego w terapii zastosowanie znajdują przede wszystkim agoniści GnRH, które powodują supresję wytwarzania zarówno estrogenu, jak i progesteronu. Należy jednak mieć na uwadze, że po zaprzestaniu farmakoterapii obserwuje się szybkie powiększanie macicy, często do rozmiarów przekraczających te sprzed podjęcia leczenia. Złotym standardem jest więc leczenie operacyjne mięśniaków macicy.
Zakres leczenia operacyjnego zależy od wielu czynników, głównie wieku kobiety, nasilenia i lokalizacji zmian oraz pragnienia posiadania potomstwa. U kobiet planujących ciąże wykonuje się wyłuszczenie mięśniaków macicy, podczas którego usuwa się jedynie dobrze widoczne mięśniaki, a następnie poddaje macicę rekonstrukcji. Zabieg można wykonać laparoskopowo. U pozostałych kobiet najczęściej wykonuje się amputację trzonu macicy lub całkowite wycięcie tego narządu.
Przy mięśniakach macicy warto zwrócić uwagę również na codzienny styl życia. Konieczne jest unikanie czerwonego mięsa i alkoholu, zaleca się natomiast przejście na dietę warzywno-owocową, która może zawierać jasne mięso, ryby i owoce morza. Wskazana jest regularna aktywność fizyczna oraz konsultacje z fizjoterapeutą uroginekologicznym celem poprawy jakości życia.
Polecane produkty:
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... | |
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Reroń A., Huras H., Leczenie mięśniaków macicy, Ginekologia i Położnictwo, 3/2008.
- Reroń A., Huras H., Etiopatogeneza mięśniaków macicy i ich wpływ na płodność i przebieg ciąży, Ginekologia i Położnictwo, 2/2008.
- Knapp P., Chabowski A., Knapp P., Epidemiologia mięśniaków macicy, Przegląd Menopauzalny, 2/2012.
- Woźniak S., Pietrzak B., Paszkowski T., Radowicki S., Pawelczyk L., Wielgoś M., Farmakoterapia mięśniaków macicy, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2/2017.