Jaskra to grupa chorób narządu wzroku, powiązanych ze sobą swoistą, postępującą neuropatią nerwu wzrokowego. Charakteryzuje się zmianami w cechach morfologicznych tarczy nerwu wzrokowego oraz ubytkami w polu widzenia. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz okulista. Najczęściej jaskra dotyka osoby w starszym wieku, choć nie jest to regułą.
Jaskra – przyczyny
Głównym czynnikiem ryzyka jaskry jest zwiększone ciśnienie wewnątrzgałkowe, przekraczające górną granicę normy statystycznej ustalonej na poziomie 21 mm Hg. W okulistyce wyróżnia się 2 główne typy jaskry. Pierwotną i wtórną. Jaskra pierwotna rozwija się wskutek nieprawidłowego wykształcenia się struktur gałki ocznej, uniemożliwiającego właściwy odpływ cieczy wodnej z oka. Z kolei jaskra wtórna wywołana jest przyczynami egzogennymi lub endogennymi, które powodują wspomniany wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego. Mogą to być między innymi:
- przebyty zawał serca lub udar mózgu;
- migrena;
- wysoka krótkowzroczność;
- guzy narządu wzroku i twarzoczaszki;
- zrosty blokujące nasadę tęczówki;
- cukrzyca;
- choroby tętnic;
- zwężenie naczyń szyjnych lub kręgowych;
- zapalenie błony naczyniowej oka, w której doszło do bliznowacenia tkanki.
Przyczyn może być wiele, dlatego tak istotna jest szczegółowa diagnostyka. Zachorowaniu na jaskrę może sprzyjać stres oraz choroby wynikające ze złej diety. Komponując swój jadłospis najlepiej jest wybierać produkty bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, luteinę, cynk oraz witaminę C, witaminę E i witaminę A. Wykazują one pozytywny wpływ na kondycję narządu wzroku.
Rodzaje jaskry
Wyróżniamy wiele rodzajów jaskry. Podstawowy podział wyróżnia jaskrę wtórną zamkniętego oraz otwartego kąta przesączania. Przy zamkniętym kącie przesączania obserwuje się problem z prawidłowym odpływem płynu z oka do kanału beleczkowatego. Pojawia się zastój cieczy powiększający swoją objętość wraz z upływem czasu, co powoduje uwypuklenie źrenicy i znaczny wzrost ciśnienia w gałce ocznej. Z kolei jaskra wtórna z otwartym kątem przesączania wiąże się z nieprawidłowościami zlokalizowanymi w okolicy dróg odpływu cieczy wodnistej. Inne podziały wyróżniają jaskrę:
- barwnikową – zablokowanie odprowadzania cieczy wskutek uwalniania melaniny;
- fakolityczną – jako konsekwencja zaćmy przejrzałej soczewki;
- torebkową – przebiega ze złuszczaniem torebki soczewki;
- hemolityczną – wskutek wylewu krwi do gałki ocznej lub obrażeń narządu wzroku.
Bez względu na rodzaj i przyczynę, jaskra wymaga pilnego leczenia.
Jaskra – objawy
Rozpoznanie jaskry ustala się na podstawie stwierdzenia cech neuropatii jaskrowej, do czego wykonuje się między innymi badanie kąta przesączania. Do podstawowych i najbardziej charakterystycznych objawów jaskry zaliczamy:
- znaczne pogorszenie widzenia;
- częste zaczerwienienie oczu;
- ból oka;
- zwężenie pola widzenia, czyli tzw. widzenie tunelowe;
- widzenie aureoli wokół źródeł światła;
- nudności i wymioty.
Dodatkowo przy jaskrze wrodzonej można zaobserwować typowe rozmycie tęczówki oka.
Jaskra – leczenie
Jedyną skuteczną metodą leczenia jaskry jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, co dokonuje się poprzez farmakoterapię, odpowiedni styl życia (wysypianie się, unikanie stresu, rzadkie korzystanie z telewizora i komputera) oraz leczenie choroby podstawowej. Przy jaskrze przeciwwskazane są intensywne wysiłki fizyczne i długotrwałe przebywanie w pozycjach pochylonych. Można zdecydować się również na interwencję chirurgiczną.
Chirurgiczną operację jaskry zwie się selektywną trabekuloplastyką. To laserowa technika pozwalająca na udrożnienie dróg odpływu cieczy wodnistej. Zabiegi laserowe cieszą się wysoką skutecznością i dużym poziomem bezpieczeństwa. Jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań można wykonywać je nawet u kobiet w ciąży. Alternatywą jest irydotomia polegająca na wykonaniu niewielkiego otworu w górnej części tęczówki (również za pomocą lasera), który staje się nową drogą odpływu cieczy wodnistej.
Zabiegi wykonuje się w sytuacjach, gdy leczenie farmakologiczne i zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Do zabiegu kwalifikuje pacjenta okulista po przeprowadzeniu szeregu badań.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rękas M., Jaskra, American Academy of Ophthalmology, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2018.
- Sobecki R., Jaskra wtórna, Przewodnik Lekarza, 1/2002.
- Niżankowska H., Okulistyka. Podstawy kliniczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.