Strup (łac. crusta) to pojęcie często wykorzystywane w dermatologii i fizjologii, ale również w życiu codziennym. Opisuje wykwit powstały w konsekwencji zasychania płynu wysiękowego w trakcie gojenia się uszkodzeń skóry. Strupy tworzą się samoistnie i również samoistnie odpadają po pewnym czasie. W miejscu rany powstaje specjalna siatka z fibryny, która daje początek strupowi. Jest on fizjologicznym etapem gojenia i nie należy go samodzielnie odrywać.
Jak powstaje strup?
Wyróżnia się następujące fazy gojenia uszkodzeń skórnych:
- oczyszczanie (zapalenie);
- przebudowa (odrost nabłonka, naczyń i nerwów, migracja komórek);
- obkurczanie i wytwarzanie blizny (synteza i uporządkowanie się kolagenu).
Odsłonięte tkanki w obrębie ran inicjują krzepnięcie krwi, stan zapalny i gojenie rany. Dla postępu gojenia jednym z kluczowych związków jest płytkowy czynnik wzrostu (PDGF). Chemotaktycznie przyciąga on do rany neutrofile i monocyty z krwi oraz fibroblasty z otoczenia rany. Komórki te inicjują krótki proces zapalny, po czym rozwija się faza proliferacji komórkowej. Fibroblasty pobudzone przez PDGF i inne czynniki wzrostowe rozrastają się i produkują macierz zewnątrzkomórkową (ECM). Jest ona niezbędna do migracji keratynocytów z brzegów rany, epitelializacji powierzchni rany oraz tworzenia blizny.
Naturalnym objawem skaleczenia czy urazu, w konsekwencji którego dochodzi do rozcięcia ciała, jest krwawienie. To wstępny etap gojenia się skóry – rana wypełnia się krwią, która po krótkim czasie krzepnie, zamieniając się w skrzep i strup. Strup pełni istotną funkcję: tamuje krwawienia i zabezpiecza świeżą ranę przed utratą wody, jak również chroni przed wnikaniem z zewnątrz chorobotwórczych drobnoustrojów. Skrzep i strup pełnią funkcję naturalnego opatrunku. Pod strupem rozwija się krótki proces zapalny wspomniany wyżej, co warunkuje prawidłowe gojenie.
Ile goi się strup?
Strup nie jest w żadnym stopniu uszkodzeniem skóry, jest to reakcja fizjologiczna organizmu na takie uszkodzenie. Można zatem powiedzieć, że strup się nie goi. Goi się jedynie tkanka znajdująca się pod nim, którą ten zabezpiecza.
Po jakim czasie odpada strup?
Wykazano, że im proces gojenia jest bardziej zaawansowany i trwa dłużej, tym przyleganie strupa do podstawy rany staje się luźniejsze. Po odpadnięciu strupa pozostaje czasowe przebarwienie lub jeśli pod powierzchnią strupa było owrzodzenie – pozostaje blizna. Nie ma określonych ram czasowych, w których strup powinien utrzymywać się na powierzchni ciała. Długość jego pobytu zależy od wielu czynników, głównie od rozległości i charakteru rany. Przeważnie jednak czas ten wynosi 2-6 tygodni.
Zobacz również: Jak przyspieszyć gojenie się ran?
Zdrapanie strupa
Zdrapywanie strupów to ciężki do opanowania odruch, który jednak może przynieść wiele negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Należą do nich:
- ryzyko powstania nieestetycznej blizny;
- wydłużenie procesów gojenia – tkanki zamiast regenerować się po uszkodzeniu muszą ponownie skupić się na stworzeniu ochrony zabezpieczającej, czyli strupa;
- ryzyko powstania przebarwień;
- ryzyko rozwoju infekcji – tkanka pod strupem jest jeszcze bardzo delikatna i nie stanowi dobrej bariery ochronnej. Z łatwością mogą przez nią przenikać bakterie i inne patogeny chorobotwórcze.
Należy więc odczekać, aż strup samoistnie odpadnie, gdy skóra znajdująca się pod nim będzie już na to gotowa.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szewczyk T., Jawień A., Cierzniakowska K., Cwajda-Białasik J., Mościska P., Leczenie ran przewlekłych – owrzodzenie żylne, Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne, 2/2011.
- Dąbrowiecki S., Fizjologia i patofizjologia procesu gojenia ran, Polska Medycyna Paliatywna, 4/2003.
