Jak przyspieszyć gojenie się ran? Otóż środowisko medyczne często uważa, że proces regeneracji tkanki zachodzi samoistnie, bez żadnej pomocy substancji aktywnych. Należy podkreślić, że tzw. preparaty gojące lub środki lecznicze nie mają na celu przyspieszenia gojenia się rany, a zapobieganie pojawieniu się potencjalnego jej zakażenia. Do najbardziej znanych substancji należą czynniki oczyszczające i stymulujące komórki, które w naturalny sposób nasilają przebieg procesu gojenia.
Czym jest rana?
Rana to przerwanie ciągłości tkanek skóry lub uszkodzenie ich w wyniku działania czynnika uszkadzającego, do którego należy m.in. uraz mechaniczny (zadrapanie, skaleczenie), termiczny (oparzenie, odmrożenie), chemiczny (żrące środki chemiczne). Najczęściej rany powstają na skutek urazu, z kolei najszybciej goją się rany po skaleczeniu, zadrapaniu, otarciu lub niezakażone rany cięte. Przebieg gojenia się ran kłutych, szarpanych oraz oparzeń jest znacznie dłuższy, podobnie sytuacja wygląda w przypadku owrzodzeń czyli tzw. ran o charakterze przewlekłym.
Proces gojenia się ran
Gojenie się ran to proces, w który zaangażowane są komórki skóry, krwi oraz układu immunologicznego. Początkowo dochodzi do wytworzenia się reakcji zapalnej, czego efektem jest zgromadzenie się na jej powierzchni płynu wysiękowego. W jego skład wchodzą związki, które ułatwiają regenerację i odnowę komórek układu odpornościowego, a także komórek naskórka. Następnie rana zostaje wypełniona skrzepem krwi. Jest to tzw. naturalny opatrunek skóry, który osłania ranę przed odwodnieniem oraz wnikaniem drobnoustrojów. Kolejnym etapem jest wytworzenie się strupa, który podobnie jak skrzep stanowi barierę ochronną dla rany, pod którą gromadzą się makrofagi (komórki żerne). Ich zadaniem jest oczyszczanie rany z martwych komórek.
Jak przyspieszyć gojenie się ran?
Proces gojenia się ran jest zjawiskiem złożonym. W związku z tym, przebiega z zaangażowaniem wielu mechanizmów obronnych i regeneracyjnych. Do czynników przyspieszających gojenie się rany należy:
- oczyszczenie rany;
- działanie antybakteryjne;
- odpowiednia częstotliwość zmiany opatrunku;
- zastosowanie produktów przyspieszających gojenie.
1. Oczyszczenie rany.
Pierwszym krokiem do szybszego gojenia się rany powinno być odpowiednie jej oczyszczenie. Zaleca się wykonać je przy użyciu bieżącej zimnej wody lub soli fizjologicznej. Nie poleca się natomiast stosowania preparatów na bazie alkoholu czy jodyny, ze względu na ich działanie drażniące, co przyczynić się może do powiększenia rany.
2. Działanie przeciwbakteryjne.
W momencie kiedy dochodzi do zranienia, uszkodzona tkanka narażona jest na działanie licznych drobnoustrojów m.in. bakterii bytujących na powierzchni naskórka lub występujących w najbliższym otoczeniu. W związku z tym, na uszkodzoną skórę koniecznie należy nakładać preparat o działaniu antybakteryjnym oraz przeciwzapalnym.
3. Częstotliwość zmiany opatrunku.
Odpowiednia częstotliwość zmiany opatrunku to bardzo ważny czynnik warunkujący przyspieszenie gojenia się rany. W przypadku ran przewlekłych powinno się je zmieniać co 7 dni, jednak kiedy występuje duży wysięk zaleca się zmianę co 2-3 dni.
Uwaga!
Częsta zmiana opatrunku działa drażniąco na ranę oraz tkanki ją otaczające, przez co spowalnia, a nawet niszczy jej procesy naprawcze.
W przypadku otarć naskórka opatrunek zakładany jest na 1-2 dni lub wcale. Jeśli rana nastąpiła na skutek oparzenia, opatrunek należy zmieniać codziennie, jeśli natomiast rana mocno się sączy, należy robić to częściej.
4. Stosowanie produktów przyspieszających gojenie.
Gojenie się rany zapoczątkowuje obkurczanie się naczyń krwionośnych znajdujących się w jej obrębie, co zatrzymuje wypływ krwi, zaś brzegi rany zaczynają się ze sobą schodzić. Ponadto skóra uruchamia naturalny proces obronny, oczyszczający ranę z bakterii oraz martwych komórek.
Bardzo ważne jest również zapewnienie odpowiedniego środowiska do gojenia się rany. W tym celu warto stosować:
- antyseptyki syntetyczne – ditranol, rezorcynol;
- balsam peruwiański – wykazuje działanie antyseptyczne;
- kit pszczeli;
- olejek eteryczny z rumianku i rozmarynu.
Dodatkowo zaleca się stosowanie tzw. stymulatorów tkankowych, do których zalicza się:
- witamina A;
- witamina E;
- nagietek;
- alantoina;
- aloes;
- tlenek cynku;
- kwas hialuronowy;
- kolagen;
- fibronektyna.
Polecane produkty:
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... | |
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Martini M., Kosmetologia i Farmakologia Skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.