Przyspieszony oddech (inaczej: tachypnoe) oznacza podwyższoną częstotliwość oddechów w ciągu minuty i może mieć wiele przyczyn, zarówno fizjologicznych, jak i patologicznych. Jeśli towarzyszą temu inne niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym.
Przyspieszony oddech – przyczyny
Do patologicznych przyczyn tachypnoe zaliczamy:
- niewydolność mięśnia sercowego;
- zapalenie płuc;
- przewlekłą obturacyjną chorobę płuc;
- astmę oskrzelową;
- chorobę niedokrwienną serca;
- kardiomiopatię;
- niedomykalność zastawki dwudzielnej;
- zatorowość płucną;
- nowotwory układu oddechowego;
- ostre zapalenie oskrzeli;
- odmę opłucnową;
- pylicę;
- alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;
- kwasicę ketonową jako powikłanie cukrzycy;
- przewlekłe uszkodzenie nerek.
Siedzący tryb życia ma również ogromny wpływ na sposób, w jaki organizm wykorzystuje tlen. Kiedy poruszamy mięśniami, wytwarzamy dwutlenek węgla (ważny gaz, który pomaga utrzymać prawidłowe dotlenienie organizmu). Brak ćwiczeń powoduje mniejszą produkcję CO2, a to z kolei przyczynia się do nadmiernego oddychania. Jest to w zasadzie współczesna przypadłość. Szacuje się, że jeszcze 50 lat temu ludzie spędzali średnio około 4 godziny dziennie, wykonując jakiś rodzaj aktywności fizycznych. Obecnie, gdy praca siedząca stała się bardziej powszechna, mniej niż 5% dorosłych wykonuje chociaż pół godziny ćwiczeń fizycznych dziennie. Poza brakiem aktywności i siedzącym trybem życia, przyspieszony oddech może wynikać z następujących czynników:
Przyspieszony oddech u dziecka i osoby dorosłej bardzo często wynika z infekcji wirusowej, infekcji grzybiczej czy infekcji bakteryjnej. Zjawisko to można zaobserwować np. podczas gorączki w przebiegu zwykłej grypy.
Zobacz również: Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie.
Przyspieszony oddech – objawy
U zdrowego człowieka częstość oddechów w spoczynku wynosi 12-15 na minutę, przy czym wydech w warunkach prawidłowych jest nieznacznie dłuższy od wdechu. Częstotliwość ta wzrasta podczas aktywności fizycznej, jednak nie powinna powodować żadnych dolegliwości typu duszności czy zawroty głowy. W zależności od przyczyny przyspieszonemu oddechowi może towarzyszyć szereg innych objawów. Przykładowo w przebiegu grypy są to dreszcze, bóle kostno-mięśniowe, gorączka czy kaszel, natomiast przy bakteryjnym zapaleniu płuc charakterystyczne jest dodatkowo odkrztuszanie gęstej wydzieliny i katar.
Diagnostyka przyspieszonego oddechu
Przyspieszony oddech można zdiagnozować nawet samemu. Wystarczy nastawić stoper na 60 sekund i w tym czasie policzyć w myśli ilość oddechów. Jeśli tachypnoe wiąże się z patologiami i chorobami, wdrażana jest jednak bardziej szczegółowa diagnostyka. W pierwszej kolejności ocenia się układ sercowo-naczyniowy i układ oddechowy, w zależności od podejrzeń lekarza za pomocą: EKG, ECHO serca, próby wysiłkowej, spirometrii czy RTG klatki piersiowej. Uzupełnieniem diagnostyki może być gazometria i pulsoksymetria.
Przyspieszony oddech – leczenie
Leczenie przyspieszonego oddechu zależy od jego przyczyny. Jeśli jest ona fizjologiczna, nie wdraża się postępowania. Przy stresie czy strachu należy przeczekać ten stan, korzystając np. z technik relaksacji. Niekiedy skuteczną metodą jest zwiększenie wydolności organizmu poprzez regularne, umiarkowane treningi aerobowe. Jeśli natomiast tachypnoe wynika z chorób ostrych lub przewlekłych, należy rozpocząć ich leczenie. Dąży się do całkowitego wyleczenia choroby podstawowej bądź jej ustabilizowania, gdy nie jest możliwe całkowite wyleczenie.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 bioalgi
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny suplement o wysokiej jakości, zawiera związki które chronią organizm przed wolnymi rodnikami. Dodatkowo koenzym Q10 uczestniczy w każdym procesie fizjologicznym komórek organizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- McKeown P., Terapeutyczny oddech, Spokojny Oddech, 2022.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Antczak A., Wielka interna – pulmonologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2020.
