Znamiona (łac. naevi) to nieprawidłowości w strukturze skóry, które mogą przybierać rozmaitą formę. Przeważnie występują wskutek uwarunkowań genetycznych i nie wiążą się z żadną patologią zdrowotną. Mogą jednak być manifestacją groźnego nowotworu skóry. Dlatego nagle pojawiające się, objawowe znamiona zawsze są sygnałem alarmowym zmuszającym do konsultacji dermatologicznej.
Rodzaje znamion
Wyróżnia się następujące rodzaje znamion:
- barwnikowe naskórkowe – m.in. znamiona płaskie, znamiona soczewicowate;
- komórkowe barwnikowe;
- naskórkowe – brodawkowate, w tym brodawki łojotokowe;
- naczyniowe – krwionośne lub limfatyczne;
- z przydatków skóry;
- z gruczołów łojowych lub gruczołów potowych;
- mieszane.
Najczęściej obserwuje się znamiona naczyniowe (potocznie nazywane naczyniakami, co jest jednak błędne) oraz barwnikowe (nazywane potocznie pieprzykami).
Znamiona barwnikowe wrodzone
Znamiona barwnikowe wrodzone to występujące stosunkowo często łagodne proliferacje melanocytów. Stanowią niezwykle różnorodną pod względem morfologicznym grupę zmian skórnych. Objawiają się klinicznie przy urodzeniu lub w pierwszych tygodniach życia, choć według niektórych autorów mogą one ujawniać się także w wieku późniejszym. Przyczyny ich występowania nie zostały określone. Prawdopodobnie są one konsekwencją malformacji, do której dochodzi podczas migracji melanoblastów z grzebienia neuroektodermalnego we wczesnych okresach rozwoju embrionalnego.
Wielkość znamion barwnikowych wrodzonych może mieścić się w granicach od kilku mm do kilkunastu cm. Niekiedy obejmują duże powierzchnie ciała. Kształt mniejszych znamion przeważnie jest owalny, zaś barwa od jasnobrązowej do ciemnobrązowej. W momencie narodzin mogą być one słabo wybarwione, a ich powierzchnia może być gładka lub wyniosła, często brodawkująca. W niektórych przypadkach obserwuje się włosy terminalne.
Nie ulega wątpliwości, że znamiona barwnikowe wrodzone zwiększają ryzyko wystąpienia groźnego czerniaka skóry. Do czynników ryzyka należą dodatkowo: liczne znamiona (przynajmniej 3), większy niż 20 cm największy wymiar znamienia oraz wiek 3-5 lat. Prawdopodobieństwo transformacji nowotworowej jest stosunkowo duże już we wczesnym dzieciństwie, w związku z czym leczenie nie powinno być odraczane.
Znamiona naczyniowe
Mianem znamion naczyniowych określa się uszkodzenia w drobnych naczyniach krwionośnych, m.in. włosowatych. Wynika to najczęściej ze zmian hormonalnych, nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu krążenia, a także może mieć charakter wrodzony. Tego typu zmiany naczyniowe na ogół nie są niebezpieczne. Można je z powodzeniem leczyć np. metodą laseroterapii, której celem jest zamykanie naczynek.
Słoneczne plamy soczewicowate
Słoneczne plamy soczewicowate to znamiona występujące u dorosłych w miejscach narażonych na przewlekłe działanie światła słonecznego. Lokalizują się głównie na powierzchniach grzbietowych dłoni, przedramionach, ramionach, na twarzy. To jasnobrązowe plamy wielkości ziaren soczewicy, które mogą charakteryzować nieregularne granice i zlewanie się z otaczającą skórą. Leczy się je np. dermabrazją, krioterapią lub laseroterapią.
Znamiona melanocytowe
Znamiona melanocytowe nie wystają poza powierzchnię skóry i nie są wyczuwalne w dotyku. Za to wyraźnie różnią się od otaczającej je skóry zabarwieniem. Zalicza się do nich m.in. popularne piegi, które w największych ilościach występują na twarzy osób z jasną karnacją. Są to drobne licznie rozsiane plamki, zwiększające swoją widoczność lub liczbę pod wpływem działania promieni słonecznych.
Kiedy znamię jest niebezpieczne?
Każde niepokojące znamię powinno zostać przebadane przez lekarza dermatologa. Badanie jest bezbolesne. Lekarz często korzysta z dermatoskopu – urządzenia umożliwiającego precyzyjne obejrzenie powierzchni skóry w powiększeniu i w dobrym oświetleniu. Dermatolodzy zalecają, by usuwać znamiona, które znajdują się w miejscach odkrytych lub są narażone na ciągłe drażnienie. Na szczególną uwagę zasługują znamiona, które pojawiły się nagle, z których sączy się wydzielina, które bolą, pieką lub wywołują inne subiektywne uczucia, a także takie, które mają nierówną, popękaną powierzchnię, zmieniają swoją barwę lub są nieregularne na obwodzie.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Włodarkiewicz A., Sobjanek M., Michajłowski I., Znamiona melanocytowe wrodzone, Przegląd Dermatologiczny, 96/2009.
- Rudnicka L., Olszewska M., Rakowska A., Sar-Pomian M., Współczesna dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
