Drażliwość to często obserwowana cecha charakteru, która może pojawić się u osób w każdym wieku, bez względu na płeć. Odnosi się do kogoś zbyt emocjonalnego, reagującego na bodźce zdenerwowaniem, irytacją, a niekiedy wręcz obrazą. W pewnych sytuacjach każdy człowiek może wykazać drażliwość, jednak niekorzystnym zjawiskiem jest usposobienie objawiające się ciągłą lub bardzo częstą drażliwością.
Drażliwość – przyczyny
Drażliwość może pojawiać się u każdego człowieka i bardzo często wynika po prostu z usposobienia danej osoby. Ile ludzi jest na świecie, tyle różnych charakterów możemy zaobserwować. W wielu przypadkach drażliwość jest jednak objawem typowym dla różnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- choroba afektywna dwubiegunowa;
- depresja;
- schizofrenia;
- choroba Hashimoto;
- nadczynność tarczycy;
- zespół Cushinga;
- choroba Addisona;
- awitaminoza witaminy E;
- osobowość narcystyczna;
- socjopatyzm;
- osobowość borderline;
- nerwica wegetatywna;
- ADHD.
Drażliwość może pojawić się w związku z niedoborami pokarmowymi, menopauzą czy zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) w przypadku kobiet. Może towarzyszyć sytuacjom silnego stresu, niewyspaniu się lub przebodźcowaniu. Czynnikami ryzyka zwiększającymi drażliwość w życiu codziennym są:
- częste konflikty rodzinne;
- presja zadań, nadmiar obowiązków i inne problemy zawodowe;
- trudności z pogodzeniem obowiązków zawodowych z życiem prywatnym i rodzinnym;
- choroba bliskich osób;
- nagłe problemy finansowe;
- ryzyko rozwoju, konflikty partnerskie;
- narażenie na nadmierny hałas lub ostre światło w życiu codziennym.
Jeśli drażliwość utrudnia codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z psychoterapeutą.
Jak objawia się drażliwość?
Drażliwość określana jest jako stan stałego napięcia emocjonalnego, gniewu i zniecierpliwienia. Pojawia się wewnętrzny niepokój, labilność emocjonalna, gonitwa myśli czy trudności w skupieniu uwagi. Do objawów bazowych występujących wspólnie z drażliwością zaliczamy przede wszystkim:
- wybuchowość;
- zachowania impulsywne;
- wywieranie presji na innych;
- odreagowywanie emocji na przedmiotach, ludziach lub zwierzętach;
- pesymizm;
- zamykanie się w sobie;
- unikanie kontaktów interpersonalnych;
- zaburzenia libido;
- brak apetytu;
- zaburzenia snu.
Częste epizody drażliwości wpływają negatywnie zarówno na zdrowie, jak i na samopoczucie. Przekładają się negatywnie także na kontakty z innymi ludźmi. Taka osoba może być postrzegana jako nieprzyjemna i nieprzystępna, często wpadająca w złość.
Drażliwość – leczenie
Najlepszym sposobem na likwidację epizodów drażliwości jest konsultacja z psychoterapeutą. Przy pomocy specjalisty znajdziemy przyczyny swojego zachowania i emocji, zrozumiemy je i znajdziemy optymalne metody pozwalające na przywrócenie równowagi psychicznej. Warto również skorzystać z poniższych rad:
- zmień pracę, a jeśli nie jest to możliwe – bierz na siebie mniej obowiązków i wykaż się asertywnością;
- skorzystaj z pomocy doradcy zawodowego;
- usiądź z bliskimi i szczerze porozmawiaj, wyjaśnij wszelkie nieporozumienia i przedstaw wszystko, co Ci nie pasuje w danej relacji;
- zacznij medytować, znajdź hobby, które Cię odpręża i pozwala się wyciszyć;
- każdego dnia znajdź przynajmniej 30 minut dla siebie, aby w ciszy i w spokoju pomyśleć i odpocząć;
- ogranicz palenie papierosów i spożywanie alkoholu;
- bądź aktywny fizycznie, ponieważ ćwiczenia zwiększają produkcję endorfin (hormonów szczęścia) w organizmie;
- wybierz się na masaż lub do SPA;
- zwiększ swój kontakt ze zwierzętami i przyrodą, zacznij spacerować po lesie lub zapisz się na jazdę konną.
W zmniejszaniu poziomu drażliwości ważna jest też codzienna dieta. Powinna być bogata w produkty wpływające pozytywnie na ośrodkowy układ nerwowy i samopoczucie. Podstawą jest gorzka czekolada, pieczywo z mąki pełnoziarnistej, orzechy, ryby, płatki owsiane czy świeże owoce i warzywa liściaste. Warto uzupełniająco suplementować kwasy tłuszczowe Omega 3, Spiruliną, Chlorellę oraz koenzym Q10.
Polecane produkty:
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kurpas D., Miturska H., Kaczmarek M., Podstawy psychiatrii dla studentów pielęgniarstwa, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2009.
- Popiel A., Pragłowska E., Psychoterapia poznawczo-behawioralna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2022.