Olej rzepakowy jest jednym z najpopularniejszych tłuszczów roślinnych na świecie. Służy głównie do smażenia produktów spożywczych i idealnie się do tego nadaje. Może być rafinowany lub nierafinowany, a w drugim przypadku słynie zwłaszcza z wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych Omega 3. Co warto wiedzieć o oleju rzepakowym? Oto najważniejsze, podstawowe informacje.
Co to jest olej rzepakowy?
Produkcja oleju rzepakowego obejmuje najczęściej wstępne wytłaczanie, ekstrahowanie oraz rafinowanie. Olej pochodzący z tłoczenia jest lepszy jakościowo i zawiera znacznie mniej zanieczyszczeń. Jest to tzw. olej z pierwszego tłoczenia. W skali przemysłowej proces tłoczenia odbywa się na gorąco, w celu zwiększenia efektywności procesu. Szacuje się, że do wyprodukowania litrowej butelki oleju potrzeba około 2,5-3 kilogramów nasion rzepaku.
Olej rzepakowy to jeden z najzdrowszych olejów spośród wszystkich olejów roślinnych. To największe bogactwo niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, kwasów Omega 3 i Omega 6 oraz witaminy E. Olej rzepakowy charakteryzuje się żółtym zabarwieniem i delikatnym zapachem. Dzięki temu dobrze komponuje się z sałatkami, surówkami, kanapkami, owsiankami, daniami jednogarnkowymi. Oleje rzepakowe rafinowane nadają się do smażenia, pieczenia, grillowania i innych form obróbek termicznych żywności.
Dietetycy rekomendują stosowanie oleju rzepakowego w codziennej diecie, jak również polecają go kobietom ciężarnym i dzieciom już od 6. miesiąca życia. Systematyczne spożywanie olejów roślinnych opóźnia lub zapobiega rozwojowi i powstawaniu chorób cywilizacyjnych. Dodatkowo olej rzepakowy wyróżnia bardzo dobrą stabilność oksydacyjną, co oznacza, że bardzo długo pozostaje świeży, znacznie dłużej niż inne popularne oleje w Polsce, czyli olej słonecznikowy i olej sojowy.
Skład oleju rzepakowego
W Polsce uprawia się praktycznie wyłącznie odmiany rzepaku bezerukowego, z około 10-krotnie obniżoną zawartością tioglikozydów i jednocześnie ze zwiększoną zawartością kwasów:
- kwasu oleinowego;
- kwasu linolowego;
- kwasu α-linolenowego.
Są to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe o licznych walorach prozdrowotnych, dlatego z całą pewnością warto dbać o ich prawidłową podaż w diecie. Pozostałymi składnikami oleju rzepakowego są:
- tokoferole zwane potocznie witaminą E;
- witamina K;
- prowitamina A;
- fitoterole;
- polifenole.
Szacuje się nawet, że całkowita zawartość tokoferoli w oleju rzepakowym jest wyższa niż w przypadku oliwy z oliwek. Podobnie ma to miejsce przy innych wymienionych składnikach. Skład i proporcje kwasów tłuszczowych w oleju rzepakowym są bardzo korzystne dla diety człowieka.
Olej rzepakowy – czy jest zdrowy?
Korzystne działanie oleju rzepakowego zostało potwierdzone niejednokrotnie licznymi badaniami. Wpływa on pozytywnie na profil lipidowy, obniżając stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, bez jednoczesnego wpływu na stężenie dobrze działającego cholesterolu HDL. W zapobieganiu miażdżycy rekomenduje się zwiększenie spożycia bezerukowego oleju rzepakowego.
Kwasy Omega 3 i Omega 6 znajdujące się w oleju rzepakowym pełnią kluczową rolę w profilaktyce i leczeniu wielu chorób przewlekłych: chorób układu krążenia, choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu, nadciśnienia tętniczego oraz niektórych nowotworów: raka piersi, prostaty i jelita grubego. Dodatkowo poprawiają one rozwój mózgu i układu nerwowego, jak również siatkówki oka. Są niezbędnym składnikiem diety w trakcie ciąży i u małych dzieci. Podaż oleju rzepakowego w diecie wpływa również na estetykę skóry – staje się nawilżona, gładka, pełna blasku.
Zalety oleju rzepakowego
Podsumowując, olej rzepakowy:
- jest niezwykle zdrowy, ma odpowiedni stosunek kwasów tłuszczowych Omega 3 do Omega 6, co rzadko zdarza się w przypadku olejów roślinnych;
- bardzo łatwo się emulguje, zwłaszcza w środowisku kwaśnym i w obecności jaja kurzego jako emulgatora (a więc np. w majonezach i sosach majonezowych);
- wykazuje dobrą wytrzymałość na zmiany termiczne zachodzące podczas smażenia;
- łatwo się odsącza z produktu po smażeniu, co sprawia, że usmażony produkt zawiera nieco mniej tłuszczu i w rezultacie mniejszą kaloryczność o 5-10%;
- nie przenosi zapachów;
- jest łatwy w przechowywaniu, ogólnodostępny, w niskich cenach.
W każdym gospodarstwie domowym powinien znajdować się olej roślinny i z pewnością dobrym wyborem będzie olej rzepakowy.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Moszak M., Zawada A., Grzymisławski M. Właściwości oraz zastosowanie oleju rzepakowego i oleju z amarantusa w leczeniu zaburzeń metabolicznych związanych z otyłością. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2018, tom 9, nr 2, 53–64.
- Skowron M., Zalejska-Fiolka J., Błaszczyk U., Birkner E., Właściwości prozdrowotne oleju rzepakowego i oliwy, Postepy Hig Med Dosw (online), 2018; 72: 1104-1113.
- Gugała M., Zarzecka K., Sikorska A., Prozdrowotne właściwości oleju rzepakowego, Postępy Fitoterapii 2/2014.
