Zaburzenia lękowe to uogólnione zaburzenie psychiczne przebiegające z występowaniem poczucia silnego lęku oraz uporczywego zamartwiania się, bez konkretnej przyczyny. Objawy muszą występować przynajmniej 6 miesięcy (wówczas rozpoznaje się zespół lęku uogólnionego). Przyczyny nie są znane, choć wyszczególniono wiele czynników ryzyka przyczyniających się do rozwoju tego zaburzenia. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się psychoterapeuta lub psychiatra, w zależności od zaawansowania problemu.
Przyczyny zaburzeń lękowych
Lęk bywa cechą wielu różnych chorób, dlatego istnieje mnóstwo możliwych przyczyn zaburzeń lękowych. Dzieli się je na 3 grupy:
- I – choroby somatyczne, np. zaburzenia hormonalne, nowotwory, choroby kardiologiczne i neurologiczne oraz wszelkie, w przebiegu których pojawia się silny lęk (przed śmiercią, przez działaniami niepożądanymi, przed objawami i bólem);
- II – uzależnienia, jako objaw zespołu abstynencyjnego czy objaw zatrucia;
- III – zaburzenia nerwicowe.
Oczywiście zaburzenia lękowe równie dobrze mogą mieć podłoże idiopatyczne, czyli pojawiają się bez konkretnej przyczyny. Możliwe przyczyny i czynniki ryzyka zaburzeń lękowych, poza chorobami somatycznymi i uzależnieniami, to:
- fobie społeczne;
- zespół lęku uogólnionego;
- zespół stresu pourazowego;
- traumy, nieprzyjemne wydarzenia w dzieciństwie lub życiu dorosłym;
- niski próg stresu, podatność na stres, zwłaszcza przy jego wysokim poziomie w życiu codziennym;
- dziedziczność.
Mimo wszystko nie wiadomo, dlaczego u niektórych osób rozwijają się zaburzenia lękowe, a u innych nie. Szacuje się, że zaburzenia lękowe dotyczą nawet do 20% populacji, czyli co piątą osobę. Wiele z tych osób nie zdaje sobie sprawy z własnego problemu. Udowodniono, że największa zachorowalność ma miejsce między 24. a 44. rokiem życia, choć zaburzenia lękowe mogą pojawić się w każdym wieku, także u dzieci.
Zaburzenia lękowe – objawy
Nieodłączną cechą rozpoznania zaburzeń lękowych jest uczucie silnego lęku oraz zamartwianie się w trakcie występowania zaburzenia. Taka osoba może stale obawiać się błahych sytuacji i zjawisk, np. kontaktu z ludźmi, rozmów telefonicznych i wszelkich interakcji z ludźmi (przy fobiach społecznych) bądź własnej śmierci i niesprawności, np. w przebiegu chorób somatycznych. Uniemożliwia to wręcz sprawne, codzienne funkcjonowanie. Bardzo często towarzyszą temu: poczucie braku samoakceptacji, brak wiary w siebie, depresja. Mogą pojawiać się objawy takie jak:
- zaburzenia snu;
- przyspieszona męczliwość;
- przewlekłe zmęczenie;
- zaburzenia funkcji kognitywnych;
- uczucie wzmożonego napięcia mięśniowego;
- wahania nastroju;
- bóle brzucha;
- nudności;
- bóle i zawroty głowy.
Obraz kliniczny jest różnorodny. Tym bardziej, im więcej problemów zdrowotnych łączy się z zaburzeniami lękowymi (np. nerwica, nowotwory i inne, mogące wywoływać lęk). Zespoły lękowo-depresyjne wyróżniają się przewlekłym przebiegiem, a osoby chore gorzej funkcjonują społecznie. Ponadto stwierdza się częstszą absencję w pracy i większą oporność na leczenie.
Zobacz również: Lęki nocne u dorosłych.
Zaburzenia lękowe – leczenie
W terapii zaburzeń lękowych powszechnie stosuje się farmakoterapię, a dokładniej selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny. Lekami pierwszego rzutu są escitalopram, paroksetyna oraz sertralina. Do najczęstszych objawów ubocznych powyższych leków należą: nadmierna potliwość ciała, bóle głowy, zawroty głowy, nadmierna sedacja, osłabienie a także zaburzenia funkcji seksualnych. Dobór leków zmienia się w zależności od tego, czy w przebiegu zaburzeń lękowych pojawia się depresja, agresja lub skłonności samobójcze.
Koniecznym uzupełnieniem leczenia jest psychoterapia, prowadzona pod okiem doświadczonego specjalisty. Niektórzy twierdzą, że leczenie zaburzeń lękowych powinno być aktywne i koncentrowało się na objawach pacjenta, nie na odkrywaniu nieświadomych przyczyn kształtowania się tych zaburzeń. Za najskuteczniejszą uznaje się jednak terapię poznawczo-behawioralną. Szczególnie istotne jest nauczenie pacjenta technik relaksacyjnych celem zmniejszenia przeżywanego napięcia oraz praca nad kontrolą zamartwiania się.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Stasiuk J., Burkiewicz A., Kozłowski D., Afeltowicz Z., Zaburzenia lękowe uogólnione – rozpoznawanie, objawy oraz leczenie farmakologiczne, Geriatria, 8/2014.
- Nitka-Siemińska A., Zaburzenia lękowe – charakterystyka i zasady leczenia, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2014.
- Jaeschke R., Siwek M., Grabski B., Dudek D., Współwystępowanie zaburzeń depresyjnych i lękowych, Psychiatria, 5/2010.
- Babicki M., Mastalerz-Migas A., Występowanie zaburzeń lękowych wśród Polaków w dobie pandemii Covid-19, Psychiatria Polska, 188/2020.
