Wybroczyny (łac. petechiae) to termin stosowany do określania wynaczynień krwi z naczyń włosowatych (czyli najmniejszych naczyń krwionośnych w organizmie człowieka) w obrębie skóry i/lub błon śluzowych. Objawiają się one pod postacią fioletowych lub czerwonych plamek. Niekiedy mogą być objawem groźnych chorób, choć same w sobie nie powodują dolegliwości.
Wybroczyny – przyczyny
Objawy krwotoczne będące wyrazem defektu hemostazy mogą mieć różne postacie: wybroczyny i siniaki, duże wylewy podskórne, krwawienia z nosa, wylewy dostawowe, nadmierne krwawienia z dziąseł i krwawienia po ekstrakcjach zębów, nadmierne krwawienia po uszkodzeniach skóry i błon śluzowych, krwioplucie i krwawe wymioty, krwinkomocz, krwawienia z różnych odcinków przewodu pokarmowego, krwawienia z oczu, obfite miesiączkowanie. Jednak to właśnie wybroczyny i siniaki stanowią jedną z częstszych skarg pacjentów zgłaszających się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Możliwe przyczyny patologiczne wybroczyn to przede wszystkim:
- osłabienie naczyń włosowatych wskutek: purpury starczej, hiperkortycyzmu, zespołu Ehlersa-Danlosa, szkorbutu, amyloidozy, zaburzeń gospodarki hormonalnej;
- wzrost ciśnienia wewnątrz drobnych naczyń wskutek: zastojów żylnych, kaszlu, wymiotów, porodu, niskiego ciśnienia atmosferycznego;
- urazy naczyń włosowatych w przebiegu: urazów mechanicznych, zatorów tłuszczowych i polekowych, uszkodzeń infekcyjnych, uszkodzeń zapalnych i alergicznych;
- zakrzepy, np. przy DIC, zespołu antyfosfolipidowego;
- stany zapalne naczyń krwionośnych w przebiegu: plamicy Schonleina-Henocha, chorób nowotworowych;
- zmiany naczyniowe prowadzące do nadmiernych krwawień: naczyniaki wiśniowe, teleangiektazje, choroba Rendu-Oslera-Webera, zespół CREST.
Zdarza się, że pojawianie się wybroczyn może wynikać z nieodpowiedniej diety, np. ubogiej w witaminę C. Bywają one konsekwencją niedoboru kolagenu, wskutek czego naczynia krwionośne stają się kruche i podatne na uszkodzenia.
Objawy wybroczyn
Mianem wybroczyn określa się niewielkie wynaczynienia krwi z naczyń włosowatych, pojawiające się punkcikowo, o średnicy nie większej niż 2 mm. Niekiedy zlewają się one ze sobą, choć nie jest to normą. Nie należy mylić wybroczyn z siniakami, które mają przynajmniej 5 mm średnicy i wynikają z uszkodzenia naczyń krwionośnych żylnych większych od naczyń włosowatych (siniaki powyżej 10 cm nazywa się już wylewami krwawymi). Wybroczyny nie powodują żadnych dolegliwości – nie są bolesne, nie swędzą i nie pieką. Ewentualne objawy, które pojawiają się razem z nimi, wskazują zwykle nie tyle na obecność samych wybroczyn, o ile wiążą się z chorobą podstawową, która je wywołała.
Wybroczyny – diagnostyka
Sporadyczne pojawianie się wybroczyn nie jest zjawiskiem niepokojącym. Każdy człowiek jest narażony na urazy, uderzenia czy uciski skóry w związku z codziennym funkcjonowaniem lub pracą zawodową. Jeśli jednak wybroczyny pojawiają się bardzo często bez konkretnego powodu, towarzyszą temu inne niepokojące objawy (np. krwotoki z nosa, samoczynne siniaczenie się itd.) lub zajmują dużą powierzchnię ciała, warto skonsultować je z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Zleci on podstawowe badania diagnostyczne, do których należą:
- morfologia krwi;
- poziom witaminy C i żelaza;
- APTT;
- PT;
- TT;
- poziom fibrynogenu;
- antytrombiny III;
- ogólne badanie moczu.
W razie nieprawidłowości przekieruje pacjenta do hematologa, który zajmie się dalszą diagnostyką, np. w kierunku chorób przewlekłych i zaburzeń krzepnięcia krwi.
Wybroczyny – leczenie
Leczenie wybroczyn musi mieć formę przyczynową, dlatego tak dużą wagę przykłada się do szczegółowej diagnostyki. W przebiegu wielu chorób przewlekłych nie ma możliwości całkowitego wyleczenia problemu, stosuje się więc działania objawowe. Zwykle pacjentowi przepisuje się odpowiednie leki wpływające na parametry krwi. Jeśli jednak wybroczyny są konsekwencją np. diety ubogiej w witaminę C, zaleca się jej suplementację.
Wybroczyny – domowe sposoby
Do domowych sposobów zmniejszających widoczność wybroczyn należą:
- chłodne okłady (obkurczają naczynia krwionośne, w tym naczynia włosowate chroniąc przed nadmiernym wynaczynieniem krwi);
- suplementacja kolagenu i witaminy C (wzmacniają naczynia krwionośne);
- okład z octu jabłkowego.
Wybroczyny znikają samoistnie w ciągu kilku dni.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sułek K., Wybroczyny i siniaki – pierwsze kroki diagnostyczne, Lekarz POZ, 3/2018.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
