Jajowody (inaczej: trąbki maciczne) stanowią parzyste, długie i cienkie wewnętrzne narządy rodne kobiety. Biegną od końca jajowodowego jajnika do górnego kąta macicy. Pełnią niezwykle istotną funkcję, ponieważ w ich obrębie dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik.
Jajowody – rozwój
Jajowody kształtują się jeszcze na etapie życia płodowego. Mają pochodzenie mezodermalne i powstają z górnych, niezrośniętych ze sobą części zarodkowych przewodów przyśródnerczowych. Narządy płciowe wewnętrzne zaczynają różnicować się intensywniej w okolicach 3. miesiąca życia płodowego i to właśnie wtedy w większości przypadków podczas badania USG ciężarnej można określić płeć płodu.
Jajowody – budowa
W budowie anatomicznej jajowodów wyróżnia się 4 części:
- lejek jajowodu – z jego podstawy zwisają wypustki w kształcie frędzli, zwane strzępkami jajowodu (do 15 mm). To najbardziej ruchoma część jajowodu, zwykle skierowana ku dołowi. To właśnie do lejka trafia uwolniona komórka jajowa, skąd rozpoczyna swoją dalszą drogę;
- bańka jajowodu – lejek płynnie przechodzi w bańkę, której grubość wynosi od 8 do 9 mm, a długość około 9-12 cm. Element ten stanowi zatem większość całego jajowodu, ponieważ niemal 2/3;
- cieśń jajowodu – o grubości 3-4 mm i długości 3-6 cm. Jej ściana przypomina nieco ścianę męskiego nasieniowodu. Jest ona grubsza i sztywniejsza od ściany bańki jajowodu;
- część maciczna jajowodu – znajdująca się już w ścianie macicy. Stanowi najkrótszą część jajowodu, ponieważ wynosi 1,5 cm długości, a jej średnica to zaledwie 0,5 mm. Ujściem macicznym otwiera się ona do jamy macicy, dlatego zapłodniona komórka jajowa może bez problemu przemieścić się do macicy i zagnieździć w jej ścianie.
Pod względem budowy jajowód odpowiada narządowi cewkowemu. Jego ściana składa się z zewnętrznej błony surowiczej, środkowej błony mięśniowej oraz wewnętrznej błony śluzowej. Ściana ta jest najgrubsza w obrębie cieśni jajowodu. W każdej części narządu ściana wyróżnia się elastycznością i rozciągliwością.
Jajowody – gdzie leżą?
Jajowód znajduje się w górnym brzegu więzadła szerokiego macicy, dlatego jest powleczony otrzewną. Połączenie jajowodu z macicą oraz jego krezką służy do umocowania omawianego narządu, jest ono jednak dość słabe. W efekcie jajowody (szczególnie ich bańki) są silnie ruchome i bardzo zmienne w swoim położeniu.
Jajowody – funkcje
Z powierzchni jajnika komórka jajowa przedostaje się do jajowodu, za co odpowiadają głównie ruchy strzępek jajowodów. To one przechwytują komórkę jajową, choć dokładny mechanizm tego zjawiska nie został w pełni poznany. Do zapłodnienia komórki jajowej najczęściej dochodzi w obrębie bańki jajowodu, gdzie napotyka ona plemniki. Wędrówka plemnika z pochwy do jajowodu trwa około 2 godziny. W jajowodzie plemniki ostatecznie dojrzewają i zachowują swoją ruchliwość przez kilka dni, oczekując na przybycie komórki jajowej. Po zapłodnieniu jajo powoli przesuwa się w kierunku macicy, ostatecznie zagnieżdżając się w jej endometrium. Są więc kluczowe w zapłodnieniu i początkowym etapie ciąży.
Unaczynienie jajowodów
Jajowody są bardzo dobrze ukrwione, ponieważ podaż składników odżywczych i tlenu jest niezbędna do rozwoju komórki jajowej. Dopływ krwi jest możliwy poprzez gałązki tętnicy jajnikowej i tętnicy macicznej. Przebiegają one w tzw. krezce jajowodu.
Unerwienie jajowodów
Unerwienie jajowodów pochodzi ze splotu nerwowego jajnikowego oraz maciczno-pochwowego. Zawierają one zarówno włókna czuciowe, jak i włókna autonomiczne.
Ciąża jajowodowa
W skrajnych przypadkach może dojść do zapłodnienia komórki jajowej jeszcze przed przedostaniem się jej do jajowodu. Wówczas może zagnieździć się nie w macicy, lecz w jajowodzie (ciąża jajowodowa), jajniku (ciąża jajnikowa) lub w jamie brzusznej (ciąża brzuszna). Wszystkie te rodzaje ciąży określa się mianem ektopowej, czyli ciąży pozamacicznej. Rozwój jaja płodowego w obrębie jajowodu prowadzi zazwyczaj do zniszczenia przez kosmówkę płodu części śluzówki i mięśniówki jajowodu, co powoduje krwotok wewnętrzny. Jajowód pęka, a zarodek wraz z błonami płodowymi przedostaje się w obręb jamy brzusznej, gdzie ginie lub rozwija się dalej. Przy ciążach pozamacicznych pojawia się konieczność usunięcia jej, gdyż stanowi zagrożenie zdrowia i życia kobiety.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Kryza-Ottou A., Zimmer M., Ciąża jajowodowa, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2021.
