OB (odczyn Biernackiego) określa wskaźnik opadania erytrocytów, czyli krwinek czerwonych. To z kolei ma kluczowe znaczenie w diagnostyce przewlekłego stanu zapalnego. Zarówno obniżone OB, jak i podwyższone OB są stanami patologicznymi, które należy dokładniej przeanalizować. Jednocześnie często bada się CRP oraz morfologię krwi obwodowej.
Co to jest OB?
Uważa się, że OB należy do najstarszych rutynowych badań laboratoryjnych. Najczęstsze wskazania do jego wykonania obejmują podejrzenie stanu zapalnego, choroby autoimmunologicznej, choroby reumatycznej, choroby nowotworowej, a także monitorowanie leczenia tego typu chorób. Uważa się, że OB jest czułe, ale bardzo mało specyficzne. Szybkość opadania krwinek czerwonych jest stosunkowo stała u osób zdrowych i jednocześnie niejednakowa w różnych chorobach. Ciekawostką jest, że po raz pierwszy szybkość opadania erytrocytów opisał Edmund Faustyn Biernacki i to właśnie od jego nazwiska pochodzi nazwa.
Choć o badaniu OB mówi się bardzo powszechnie i jest to podstawa współczesnej diagnostyki laboratoryjnej, wciąż nie do końca udało się wyjaśnić sam mechanizm opadania krwinek czerwonych. Najpowszechniej omawiana teoria zakłada, że zmiana składu białek osocza powoduje zmianę ładunku elektrycznego osocza względem błony komórkowej erytrocytów. Efektem tego zjawiska jest utworzenie się aglomeratów białek osocza z krwinkami czerwonymi, co z kolei przyspiesza opadanie erytrocytów na dno probówki.
OB – wskazania
Najczęstsze wskazania do zbadania OB obejmują podejrzenie lub monitorowanie leczenia następujących problemów zdrowotnych:
- infekcje wirusowe, infekcje bakteryjne, infekcje grzybicze, infekcje pasożytnicze;
- choroby autoimmunologiczne, w tym toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Sjogrena;
- nowotwory, zwłaszcza te hematologiczne, jak np. chłoniak lub szpiczak mnogi;
- cukrzyca;
- choroby nerek lub choroby wątroby;
- stany zapalne w organizmie;
- martwica tkanek, np. po przebytym zawale serca;
- choroby tarczycy (niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy, choroba Hashimoto).
Do badania OB mogą skłonić objawy takie jak przewlekłe zmęczenie, bóle mięśni i stawów, gorączka lub stany podgorączkowe, spadek samopoczucia, utrata lub brak apetytu, nadmierna potliwość ciała. Warto jednak ponownie podkreślić, że wskaźnik OB nie identyfikuje konkretnej choroby, lecz może być sygnałem, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego.
OB – przeciwwskazania
Nie ma żadnych konkretnych przeciwwskazań do wykonania badania OB, podobnie jak ma to miejsce przy pozostałych innych badaniach krwi.
Na czym polega badanie OB?
Krew pobiera się z żyły łokciowej, najczęściej rano. Nie trzeba być na czczo, ale zaleca się dobre nawodnienie, ponieważ w innym razie krew może nie płynąć tak sprawnie i badanie się wydłuży. Po pobraniu krwi trafia ona do probówki z antykoagulantem (np. cytrynianem sodu), który zapobiega krzepnięciu. W laboratorium wykonuje się właściwy pomiar opadania erytrocytów. Probówkę ustawia się pionowo i pozostawia na 1 godzinę. Po tym czasie mierzy się, ile milimetrów opadły krwinki czerwone – wynik podaje się w mm/h.
OB – norma
Szczegółowe normy dla OB z reguły prezentują się następująco:
- noworodki: 0-2 mm/h;
- niemowlęta do 6 miesiąca życia: 2-17 mm/h;
- dzieci: 3-13 mm/h (do okresu dojrzewania);
- kobiety do 50 lat: 6-12 mm/h;
- kobiety po 50 roku życia: do 30 mm/h;
- mężczyźni do 50 lat: 3-8 mm/h;
- mężczyźni po 50 roku życia: do 20 mm/h.
Wyniki powinien interpretować wyłącznie lekarz.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina + Żelazo
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Uzupełniona została w organicznie wiązane, naturalne żelazo. Dzięki takiemu połączeniu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lis K., Odczyn Biernackiego wczoraj i dziś, Diagnostyka Laboratoryjna, 2/2012.
- Polińska B., Matkowicka-Karna J., Kemona H., Rola odczynu opadania krwinek czerwonych w diagnostyce różnych stanów klinicznych, Diagnostyka Laboratoryjna, 51/2015.