Kwasica metaboliczna (inaczej: kwasica nieoddechowa) to zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej przebiegające ze zmniejszeniem stężenia wodorowęglanów w osoczu lub krwi żylnej poniżej 22 mmol/l, co prowadzi do spadku pH krwi poniżej 7,35. Może wskazywać na różne problemy zdrowotne, dlatego także leczenie będzie przebiegać inaczej w zależności od przypadku.
Kwasica metaboliczna – przyczyny
Do głównych przyczyn kwasicy metabolicznej zaliczamy:
- nadmierną podaż lub produkcję kwasów nielotnych;
- upośledzenie regeneracji wodorowęglanów przez niewydolne nerki;
- utratę zasad przez nerki lub przewód pokarmowy;
Dlatego może się ona rozwinąć w następujących chorobach i schorzeniach:
- przewlekłe biegunki;
- przetoki zewnętrzne żółciowe;
- niewydolność nerek;
- głodówka;
- wstrząs anafilaktyczny;
- zatrucie alkoholowe;
- nieleczona cukrzyca;
- choroby wątroby;
- choroby płuc.
Zwiększone ryzyko kwasicy metabolicznej pojawia się w przypadku nieodpowiedniego trybu życia, który obejmuje nadmierne spożywanie białek pochodzenia zwierzęcego, masła, słodyczy, kawy czy alkoholu. Można zatem potwierdzić, że istotnym czynnikiem ryzyka kwasicy metabolicznej jest niezdrowa dieta.
Objawy kwasicy metabolicznej
Obraz kliniczny zależy głównie od przyczyny wystąpienia kwasicy metabolicznej. W przypadkach ciężkich i przy ostrym przebiegu schorzenia stwierdza się nie tylko obniżone pH, ale także hipokapnię stanowiącą wyraz kompensacyjnej hiperwentylacji. Możliwe objawy kwasicy metabolicznej:
- zaburzenia rytmu serca;
- zaburzenia świadomości i dezorientacja;
- hipotonia – obniżone napięcie mięśniowe;
- hipertonia – podwyższone napięcie mięśniowe;
- hiperkaliemia i inne zaburzenia elektrolitowe;
- uczucie splątania;
- wymioty;
- bóle głowy;
- zaburzenia równowagi;
- śpiączka;
- zmęczenie;
- oddech Kussmaula;
- utrata apetytu.
Nie ma jednak objawów charakterystycznych wyłącznie dla kwasicy metabolicznej.
Kwasica metaboliczna – diagnostyka
Złotym standardem diagnostyki kwasicy metabolicznej jest gazometria, czyli badanie krwi, podczas którego bada się:
- pH krwi;
- ciśnienie parcjalne tlenu (P02);
- ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (PC02);
- stężenie wodorowęglanów;
- nadmiar zasad (BE);
- stężenie C02;
- wysycenie hemoglobiny (Hb) tlenem.
Dzięki temu można z dużą dokładnością ocenić gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu i parametry metaboliczne krwi. Jeśli kwasica metaboliczna zostanie potwierdzona, zleca się badania mające na celu szybkie ustalenie jej przyczyny. Mogą to być morfologia krwi i badanie moczu, glikemia, RTG klatki piersiowej, USG nerek czy biopsja wątroby. Wszystko zależy od podejrzeń lekarza.
Kwasica metaboliczna – leczenie
Kwasicę metaboliczną leczy się przyczynowo. Należy więc trafnie zdiagnozować chorobę podstawową, a następnie wyleczyć ją lub wyrównać, jeśli ma charakter przewlekły. Proces jest czasochłonny i skomplikowany. Musi obejmować także codzienne postępowanie pacjenta. Powinien on ograniczyć produkty, które mogą mieć niekorzystny wpływ na równowagę kwasowo-zasadową, takie jak sery, jajka, słodycze, masło, ryż, kasza jęczmienna, ziemniaki, kawa.
W ciężkich postaciach kwasicy metabolicznej, szczególnie wynikających z uszkodzenia nerek, niezbędne mogą okazać się dializy. Jeśli w przebiegu choroby narząd wewnętrzny (np. nerki, wątroba) ulegnie zniszczeniu, konieczny może się okazać przeszczep. Decyzję o metodach leczenia zawsze podejmuje jednak lekarz.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Smuszkiewicz P., Jakieła-Sokołowska A., Interpretacja zaburzeń kwasowo-zasadowych u chorych w oddziale intensywnej terapii. Czy tradycyjne podejście jest wystarczające?, Anestezjologia i Ratownictwo, 5/2011.
- Adamczak M., Surma S., Więcek A., Kwasica metaboliczna u chorych z przewlekłą chorobą nerek, Forum Nefrologiczne, 4/2020.
- Hasan A., Praktyczny podręcznik interpretacji równowagi kwasowo-zasadowej, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2015.
