Endometrium to błona śluzowa macicy, czyli warstwa naturalnie wyścielająca wnętrze jej jamy. Jest niezbędna dla właściwego ulokowania się zarodka i rozwoju ciąży. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, raz w miesiącu błona śluzowa zaczyna się złuszczać i zostaje wydalona wraz z krwią na zewnątrz. Wszelkimi problemami w obrębie endometrium zajmuje się lekarz ginekolog. W dzisiejszych czasach często diagnozuje się endometriozę.
Budowa endometrium
Ściana trzonu macicy zbudowana jest z 3 warstw:
- błony surowiczej;
- błony mięśniowej;
- endometrium, zwanego błoną śluzową.
Błona śluzowa wyróżnia się wysoce specyficzną budową oraz charakteryzuje się wrażliwością na działanie hormonów steroidowych (zwłaszcza estrogenów oraz gestagenów, do których zaliczamy progesteron i progestageny). W jej obrębie wyróżnia się 2 składowe:
- podstawną – stanowi materiał zapasowy, z którego odbudowuje się warstwa funkcjonalna na początku kolejnego cyklu miesiączkowego;
- czynnościową (funkcjonalną) – w końcowym etapie fazy lutealnej cyklu miesiączkowego ulega złuszczeniu.
Obie warstwy można zaobserwować w trakcie fazy lutealnej, np. za pomocą USG. Warto wiedzieć, że warstwa podstawna jest wrażliwa na estrogeny, jednak wykazuje znacznie niższą wrażliwość na gestageny. Tworzą ją początkowe odcinki cew gruczołowych, bogatokomórkowe podścielisko, a także włókna siateczkowate tkanki łącznej.
Fizjologia i czynność endometrium
W trakcie trwania fazy folikularnej obserwuje się rosnące stężenie estrogenów w organizmie kobiety. Konsekwencją takiego stanu jest proliferacja komórek podścieliska oraz cew gruczołowych, a tym samym – pączkowanie i rozrost spiralnych naczyń krwionośnych w okolicy macicy. Naczynia te odchodzą od tętnic podstawnych, będących odgałęzieniami tętnicy macicznej. Zmiany te trwają do momentu owulacji, czyli około 14. dnia cyklu miesiączkowego. Błona śluzowa macicy staje się gruba i jeszcze lepiej ukrwiona. W drugiej fazie cyklu miesiączkowego, gdy miejsce ma rozbudowa ciałka żółtego w jajniku, endometrium proliferacyjne przekształca się w endometrium sekrecyjne.
Jeśli w tym momencie dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej, powiększające się ciałko żółte będzie powodować dalszą przebudowę błony śluzowej macicy. Endometrium ulegnie przekształceniu w błonę doczesną ciążową, zbudowaną z warstwy zbitej i gąbczastej. Jeśli natomiast nie dojdzie do zapłodnienia, endometrium zaczyna obumierać i się złuszczać, powodując comiesięczne krwawienie u kobiet (miesiączkę).
Zobacz również: Miesiączka.
Endometrioza
W dzisiejszych czasach poważnym problemem kobiecym, o którym mówi się coraz częściej, jest endometrioza, czyli choroba związana z nadmiernym rozrostem endometrium zlokalizowanego poza jamą macicy. Sytuacja ta stanowi efekt tkankowej reakcji na nieprawidłową stymulację estrogenową. Przykładową przyczyną choroby jest choćby przedłużające się i nieprzerwane działanie 17 beta-estradiolu i/lub estronu przy braku równowagi progesteronowej. Nie wiadomo jednak dlaczego dochodzi do takiego zjawiska. Wymienia się czynniki ryzyka takie jak:
- uwarunkowania rodzinne;
- upośledzony odpływ krwi miesiączkowej z macicy;
- wady rozwojowe macicy;
- przebyte zakażenia układu płciowego bądź nawet ogólnoustrojowe;
- przyjmowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej;
- wczesne wystąpienie pierwszej miesiączki;
- krótkie cykle miesiączkowe;
- długie krwawienie miesiączkowe.
Endometrioza – objawy
- częstomocz i parcie na pęcherz moczowy;
- ból brzucha i miednicy mniejszej;
- wzdęcia;
- biegunka lub zaparcia;
- ból podczas defekacji czy mikcji;
- krwiomocz.
Endometrioza – leczenie
Niestety, ogniska endometriozy mogą być rozsiane w całym organizmie. Leczenie choroby odbywa się zawsze indywidualnie do potrzeb pacjentki, czym zajmuje się ginekolog oraz fizjoterapeuta uroginekologiczny. Niestety, endometrioza ma charakter przewlekły. Wyróżnia się 3 możliwe opcje postępowania terapeutycznego – terapia hormonalna, resekcja zmienionego endometrium bądź wycięcie macicy. Fizjoterapia z kolei zwiększa komfort codziennego życia i pomaga radzić sobie z bólem.
Polecane produkty:
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bręborowicz G., Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
- Bobin L., Malinowski A., Rozrosty endometrium – diagnostyka i leczenie, Przegląd Menopauzalny, 4/2007.
- Obrębowska A., Sajdak S., Zmiany rozrostowe endometrium – rozpoznanie i terapia, Współczesna Onkologia, 3/2000.