PMS

PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) to zbiór charakterystycznych objawów pojawiających się u około 5% kobiet w okresie przedmenstruacyjnym. Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją, terminem PMS określamy objawy fizyczne, behawioralne i psychologiczne, bez jednoczesnej choroby organicznej lub psychicznej, które regularnie powracają w fazie lutealnej każdego cyklu miesiączkowego i ustępują wraz z końcem miesiączki.

PMS – przyczyny

Wciąż nie wiadomo co jest przyczyną PMS. Wiadomo, że wpływ na wystąpienie zespołu napięcia przedmiesiączkowego mają zmiany hormonalne następujące w określonej fazie cyklu miesiączkowego, jednak nie wiadomo, dlaczego u jednych kobiet objawy się pojawiają, a u innych nie. Dlatego wysuwa się hipotezę, że PMS dotyka kobiety predysponowane genetycznie lub bardziej podatne na działanie hormonów.

Zakłada się, że objawy PMS wiążą się wpływem estradiolu i progesteronu na układy neuroprzekaźników ośrodkowego układu nerwowego: serotoniny i kwasu gamma-aminomasłowego (GABA). Kluczową rolę przypisuje się układowi serotoninergicznemu, jako że w fazie folikularnej kobiet zmagających się z PMS obserwuje się zwiększenie wrażliwości receptorów serotoninowych. Co więcej, dolegliwości związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego mogą nasilać objawy chorób psychicznych. Pojawienie się depresji poporodowej lub depresji okołomenopauzalnej jest znacznie wyższe u kobiet cierpiących z powodu PMS. Dodatkowo aż u 30% kobiet z PMS w przeszłości stwierdzono epizody depresji lub stanów lękowych.

PMS – objawy

Wymienia się prawie 300 charakterystycznych dla PMS objawów, które mogą pojawiać się w różnych kombinacjach. Dotyczą one zarówno sfery fizycznej, jak i psychicznej. Do najczęściej występujących zaliczamy następujące:

• obrzęk i ból piersi;
• wzdęcia;
• zaburzenia trawienia;
• bóle głowy o cechach migreny;
• zmniejszenie zdolności poznawczych;
• obniżenie nastroju i samoakceptacji;
• poczucie beznadziejności;
• wzmożona drażliwość;
• chwiejność afektywna (częsta i łatwa zmiana afektu);
• obniżenie zainteresowania wykonywaniem prac codziennych;
• utrudniona koncentracja;
• łatwa męczliwość;
• przewlekłe zmęczenie i ospałość;
• podwyższony poziom lęku i wrażliwości emocjonalnej;
• utrzymujące się uczucie gniewu i złości;
• zaburzenia łaknienia – częste napady głodu i objadania się lub wręcz przeciwnie, unikanie spożywania posiłków;
• bezsenność;
• poczucie braku kontroli i przytłoczenia;
• przyrost masy ciała;
• bóle mięśni i stawów.

Warunkiem rozpoznania PMS jest, między innymi, stwierdzenie zaburzeń nastroju, zwłaszcza jego obniżenia, niepokoju, chwiejności afektywnej i/lub drażliwości.

PMS – leczenie

Podstawą leczenia PMS (a także zapobiegania) jest modyfikacja nawyków żywieniowych. Współcześnie metodę uznaje się za najskuteczniejszą z grona tych niefarmakologicznych. Zaleca się przede wszystkim:

• znaczne ograniczenie spożycia soli kuchennej, alkoholu, kofeiny;
• zmniejszenie spożycia węglowodanów prostych;
• suplementację witamin z grupy B, witaminy D i witaminy K2, a także dieta bogata w te związki;
• picie przynajmniej 1,5 l wody dziennie.

Ważne, aby powyższe zalecenia były praktykowane przez cały miesiąc, a nie jedynie w dniach występowania PMS. Szczególnie suplementacja powinna być długotrwała i nieprzerwana. W leczeniu niefarmakologicznym duże znaczenie mają również:

• odpowiednia higiena snu – wysypianie się, wstawanie o stałych porach;
• unikanie palenia papierosów;
• ziołolecznictwo;
• akupunktura i akupresura;
• utrzymywanie regularnych kontaktów towarzyskich;
• pozytywne nastawienie, pielęgnacja swojego hobby.

Przy bardziej nasilonych przypadkach PMS stosuje się leczenie farmakologiczne. Preparatami pierwszego rzutu, współcześnie stosowanymi najczęściej, są inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny. Zmniejszają zarówno objawy fizyczne, jak i psychiczne już od pierwszego dnia ich przyjmowania. Przykładami leków drugiego rzutu są z kolei doustne środki antykoncepcyjne, agoniści GnRH, danazol, bromokryptyna. Jeśli istnieje potrzeba zaleca się dodatkowo wizyty u psychoterapeuty, które pomogą zrozumieć specyfikę problemu, poprawią samoakceptację i zwiększą poczucie własnej wartości.

Zobacz również: Doustna antykoncepcja hormonalna.

Koenzym Q10 bioalgi Koenzym Q10 bioalgi to naturalny suplement o wysokiej jakości, zawiera związki które chronią organizm przed wolnymi rodnikami. Dodatkowo koenzym Q10 uczestniczy w każdym procesie fizjologicznym komórek organizmu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Pałucka K., Łepecka-Klusek C., Pilewska-Kozak A., Pawłowska-Muc A., Stadnicka G., Zespół napięcia przedmiesiączkowego – mit czy rzeczywistość, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
2. Leczenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego, Ginekologia po Dyplomie, 3/2011.
3. Krawczyk W., Rudnicka-Drożak E., Zespół napięcia przedmiesiączkowego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 3/2011.
4. Pilińska A., Przestrzelska M., Zespół napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowe zaburzenia dystroficzne, Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia, 2/2019.