Doustna antykoncepcja hormonalna

Doustna antykoncepcja hormonalna należy do najpopularniejszych metod zapobiegających ciąży, a jej największe rozpowszechnienie występuje wśród najmłodszej, damskiej części społeczeństwa. Należy zaznaczyć, że tabletki antykoncepcyjne podobnie jak inne leki wywołują różnego rodzaju skutki uboczne. Do najczęściej występujących należą reakcje skórne.

Tabletki antykoncepcyjne

Doustne preparaty antykoncepcyjne posiadają postać jedno lub dwuskładnikowych tabletek. Pierwsze zawierają w składzie wyłącznie jeden rodzaj hormonów – gestageny, z kolei drugie zawierają gestageny oraz estrogeny, które dzięki sprzężeniu zwrotnemu ujemnemu hamują produkcję hormonu folikulotropowego FSH przez przedni płat przysadki. Efektem końcowym tego jest możliwość dojrzewania pęcherzyka jajnikowego.

Pozytywne działanie tabletek antykoncepcyjnych

Należy podkreślić, że doustna antykoncepcja hormonalna oprócz swojej głównej roli czyli zapobiegania ciąży, spełnia również korzystne działanie na organizm w innych kierunkach. Należy do nich leczenie:

• trądziku pospolitego;
• hirsutyzmu;
• łysienia androgenowego;
• zespółu SAHA.

1. Trądzik pospolity.

Trądzik pospolity charakteryzuje się zmianami tj. krosty, grudki czy zaskórniki, które lokalizują się szczególnie w okolicach łojotokowych tj. czoło, nos, broda, plecy, dekolt. W leczeniu trądziku pospolitego zwykle zalecana jest właściwa pielęgnacja skóry, dieta oraz środki o działaniu antyseptycznym. W dalszym etapie specjaliści w zakresie dermatologii i pielęgnacji skóry zalecają miejscowe przyjmowanie antybiotyków, retinodiów oraz produktów bazujących na kwasie salicylowym, cynku czy nadtlenku benzoilu. Jeśli pierwotne metody nie przynosiły oczekiwanych rezultatów wówczas kolejnym krokiem jest zastosowanie ogólnych antybiotyków, retinoidów lub doustnych tabletek antykoncepcyjnych. Estrogeny w nich obecne przyczyniają się do zmniejszenia produkcji łoju skórnego jednocześnie wpływając na ograniczenie powstawania zmian trądzikowych.

2. Hirsutyzm.

Hirsutyzm to zaburzenie gospodarki hormonalnej, które objawia się nadmiernym owłosieniem typu męskiego u kobiet. Może stanowić on objaw różnego rodzaju jednostek chorobowych m.in. leżących po stronie jajników, nadnerczy, podwzgórza, przysadki, jednak może być również następstwem stosowania leków. W jego leczeniu znalazły zastosowanie doustne leki antykoncepcyjne, ponieważ hormony w nich zawarte sukcesywnie zatrzymują proces progresji hirsutyzmu. Należy podkreślić, że efekty terapii zauważono również w hirsutyzmie idiopatycznym (rodzaj, którego przyczyna nie jest do końca znana).

3. Łysienie androgenowe.

Łysienie androgenowe u kobiet uwarunkowane jest głównie czynnikami genetycznymi, które z kolei wywołują nadwrażliwość mieszków włosowych na dihydrotestosteron lub zaburzeniami ze strony gospodarki hormonalnej. Proces utraty włosów to efekt skróconej fazy anagenu włosów oraz transformacji mieszków włosowych na drobniejsze, z mniejszą ilością barwnika i większą tendencją do wypadania ze skóry głowy. Środkiem o ogólnym działaniu, który wpływa na regulację poziomu androgenów u kobiet są doustne środki antykoncepcyjne. Ponadto terapia kobiet z łysieniem androgenowym obejmuje estrogeny oraz octan cyproteronu.

4. Zespół SAHA.

Zespół SAHA jest dermatozą wywołaną hiperandrogenizacją, która występuje zwykle u kobiet w średnim wieku. Jego objawem jest łojotok, trądzik, hirsutyzm, a także łysienie androgenowe. Wyróżnia się kilka rodzajów zespołu SAHA, należy do nich odmiana:

• idiopatyczna;
• jajnikowa;
• nadnerczowa;
• związana z hiperprolaktynemią.

Ponadto z tą jednostką chorobową związany może być zespół policystycznych jajników (PCOS), otyłość oraz bezpłodność, a jej leczenie może odbywać się przy pomocy tabletek antykoncepcyjnych.

Zobacz również: Przyczyny niepłodności u kobiet.

Negatywne działanie tabletek antykoncepcyjnych

Stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej u niektórych kobiet wzbudza pewne obawy, ze względu na pojawienie się tzw. niepożądanych skutków ubocznych, które mogą dotyczyć wielu różnych narządów oraz układów organizmu.

Do  głównych reakcji niepożądanych w stosowaniu doustnej antykoncepcji hormonalnej należy:

• czerniak skóry;
• rak podstawnokomórkowy;
• żółtaczka;
• porfiria;
• choroby autoimmunologiczne.

1. Czerniak skóry.

To złośliwa odmiana nowotworu skóry, który powstaje z komórek barwnikowych. Główną przyczyną jego rozwoju jest nadmierna ekspozycja skóry na działanie promieni UV. Jaki wpływ zatem mogą mieć tabletki antykoncepcyjne na rozwój czerniaka skóry? Produkty zawierające w składzie estrogeny oraz gestageny przyczyniają się do wzrostu komórek barwnikowych (melanocytów) oraz obecnej w nich melaniny. Ponadto przyczyniają się do hiperpigmentacji naskórka.

Należy podkreślić, że przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych nie powoduje zwiększenie ryzyka rozwoju czerniaka, jednak sprzyja jego występowaniu u osób wykazujących czynniki predysponujące jak np. nadmierna ekspozycja skóry na działanie promieni słonecznych, wrażliwość skóry na promieniowanie UV, duża ilość znamion na skórze czy występowanie czerniaka skóry w rodzinie.

2. Rak podstawnokomórkowy.

Rak podstawnokomórkowy BCC (Basal cell carcinoma) należy do najczęściej występujących nowotworów skóry, który największą zachorowalność wywołuje na terenach Australii. Dotyczy przede wszystkim miejsc eksponowanych na działanie słońca, a więc skóry oczu, nosa, czoła czy policzków. Rak podstawnokomórkowy najczęściej występuje u mężczyzn jednak zauważalny jest wzrost zachorowalności również u kobiet. Za przyczynę tego zjawiska uznaje się powszechne wśród kobiet przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych. Estrogeny w nich obecne wykazują działanie fotouczulające, w związku z tym ich stosowanie zwiększa zjawisko fototoksyczności, a co za tym idzie procesu fotokarcynogenezy (przekształcanie zdrowych komórek w komórki nowotworowe).

5. Żółtaczka.

Przypuszcza się bowiem, że hormony obecne w środkach antykoncepcyjnych mogą nasilać objawy żółtaczki oraz świądu skóry, który jest efektem zastoju żółci w organizmie.

6. Porfiria.

Porfiria skórna jako jedna z odmian tej choroby, która pojawia się jako postać genetyczna lub nabyta polega na zaburzeniach w procesie przetwarzania hemoglobiny we krwi, a dokładniej ujmując zaburzeniach enzymu, który uczestniczy w produkcji hemu (dekarboksylazy uroporfirynogenu w hepatocytach – komórkach wątroby). Schorzenie to przyczynia się do odkładania porfiryn w skórze, a także wydalania ich wraz z moczem. Objawy pojawiają się na skutek ekspozycji skóry na działanie promieni UV, które powodują rozpad porfiryn w postaci nadżerek, pęcherzy z zawartością krwi, przebarwień, odbarwień lub bliznowaceniem. W przebiegu choroby może wystąpić również nadmierne owłosienie twarzy oraz objawy ogólne w postaci dolegliwości bólowych stawów, brzucha, głowy oraz szumów usznych. Leczenie jej polega na podawaniu środków przeciwmalarycznych, a także upuście krwi. Uważa się, że terapia estrogenami może przyczyniać się nawet do 40% przypadków porfirii nabytej wśród kobiet.

7. Choroby autoimmunologiczne.

Zdecydowanie większy procent występowania chorób autoimmunologicznych zauważa się u kobiet niż u mężczyzn. Największy odsetek na tę jednostkę chorobową przypada na kobiety w wieku prokreacyjnym, stosujących doustną antykoncepcję hormonalną.

	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Stuła M., Strzelec B., Gawryś J., Kosmetologia Estetyczna, Wpływ doustnych środków antykoncepcyjnych na stan skóry, 1/2019.