Poród przedwczesny to częsty problem współczesnego położnictwa. Prawidłowo ciąża ludzka trwa 9 miesięcy, a więc około 40 tygodni (280 dni). Mimo tego dziecko urodzone w 38 czy 39 tygodniu ciąży uznaje się za noworodka urodzonego o czasie – jest w stanie całkowicie samodzielnie żyć poza łonem matki. O porodzie przedwczesnym mówimy wówczas, gdy ma miejsce przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży.
Poród przedwczesny – kiedy?
Dziecko urodzone przedwcześnie nazywa się wcześniakiem. Wcześniactwo dzieli się natomiast na na 4 podtypy:
- późne wcześniactwo – dziecko urodziło się po ukończeniu 34. tygodnia ciąży, jednak jeszcze przed ukończeniem 36. tygodnia ciąży;
- umiarkowane wcześniactwo – dziecko urodziło się między 32. a 33. tygodniem ciąży;
- skrajne wcześniactwo – dziecko urodziło się przed 32. tygodniem ciąży;
- bardzo skrajne wcześniactwo – dziecko urodziło się przed 28. tygodniem ciąży.
Im wcześniej urodzone dziecko tym mniejsze szanse na przeżycie poza łonem matki (choć dzięki współczesnej medycynie szanse te i tak są ogromne), a także większe ryzyko wystąpienia różnego rodzaju wad rozwojowych. Wcześniaki bardzo często mają problemy z układem oddechowym, ponieważ to właśnie on kształtuje się jako ostatni.
Przyczyny przedwczesnego porodu
Choć w wielu przypadkach kobieta nie ma wpływu na samodzielne opóźnienie porodu, a akcja porodowa rozpoczyna się niezależnie od niej, wymienia się wiele czynników ryzyka, które mogą przyczynić się do przedwczesnego porodu. Są to przede wszystkim:
- niewłaściwy sposób odżywiania się;
- choroby przewlekłe, takie jak nadciśnienie tętnicze czy niewyrównana cukrzyca;
- przyjmowanie niektórych leków, suplementów diety i ziół o działaniu rozkurczającym czy poprawiającym ukrwienie narządu rodnego;
- gorące kąpiele;
- nadmierna aktywność fizyczna, zarówno w pracy, jak i w życiu codziennym, a także całkowity brak aktywności fizycznej;
- stosowanie używek, np. palenie papierosów i picie alkoholu.
Poważnymi czynnikami ryzyka są również:
- krótki odstęp między kolejnymi ciążami, mniejszy niż 6 miesięcy;
- obciążający wywiad położniczy, czyli poród przedwczesny w przypadku poprzedniej ciąży;
- łożysko przodujące;
- ciąża mnoga;
- krwawienia w trakcie ciąży;
- infekcje i stany zapalne organizmu w ciąży, zwłaszcza w III trymestrze;
- wady wrodzone płodu;
- wielowodzie;
- nadmierny stres w codziennym życiu ciężarnej;
- wady wrodzone macicy i niewydolność cieśniowo – szyjkowa;
- wiek kobiety ciężarnej poniżej 20. roku życia oraz powyżej 35. roku życia;
- częsta i długotrwała ekspozycja na wstrząsy i hałas.
Zaleca się, aby każda kobieta ciężarna szczególnie dbała o swój komfort i bezpieczeństwo, a także by unikała powyższych czynników ryzyka jeśli jest to możliwe. Odpowiednia długość trwania ciąży ma kluczowe znaczenie dla przyszłego rozwoju dziecka.
Poród przedwczesny – konsekwencje
Poród przedwczesny ma istotny wpływ na chorobowość i umieralność noworodków. Przede wszystkim obserwuje się negatywne konsekwencje dotyczące układu oddechowego, ponieważ to właśnie on rozwija się najintensywniej w ostatnich tygodniach ciąży. Znacznie wzrasta ryzyko wystąpienia zespołu zaburzeń oddychania noworodka (RDS), dysplazji oskrzelowo – płucnej oraz tak zwanego bezdechu wcześniaków. Pozostałe konsekwencje przedwczesnego porodu mogą obejmować:
- przetrwały przewód tętniczy (drugie co do częstotliwości powikłanie porodów przedwczesnych);
- hipotensja;
- hipotermia;
- zaburzenie gospodarki węglowodanowej;
- martwicze zapalenie jelit;
- sepsa, czyli zakażenia układu krwionośnego;
- retinopatia wcześniaków;
- krwawienia dokomorowe i leukomalacja okołokomorowa;
- mózgowe porażenie dziecięce.
Noworodek urodzony przedwcześnie ponosi niekorzystne konsekwencje wynikające z niedostatecznej dojrzałości wielu narządów i układów.
Profilaktyka przedwczesnego porodu
W profilaktyce porodu przedwczesnego podstawą jest szybka eliminacja jego czynników ryzyka. Dąży się więc do wyleczenia ewentualnych stanów zapalnych i zakażeń dróg rodnych, wyrównania i ustabilizowania chorób przewlekłych czy odstawienia używek. W warunkach szpitalnych lekarz może podjąć decyzję o założeniu szwu okrężnego na szyjkę macicy, a także o podawaniu progesteronu, którego skuteczność jest najwyższa u kobiet ciężarnych poniżej 34. tygodnia ciąży.
Polecane produkty:
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kalinka J., Progesteron w profilaktyce porodu przedwczesnego, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, 1/2011.
- Czerwińska E., Czynniki wpływające na poród przedwczesny, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2/2018.
- Poniedziałek-Czajkowska E., Mierzyński R., Leszczyńska-Gorzelak B., Szymula D., Oleszczuk J., Poród przedwczesny – aktualne sposoby postępowania, Gin Pol Med Project, 4/2013.
- Feduniw S., Poród przedwczesny – a ekspresja receptorów kanabinoidowych w łożyskach, Rzeszów 2020.