Wcześniak – przyczyny i objawy

Wcześniak to dziecko urodzone przed określonym terminem porodu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określa to zjawisko na 37 tydzień ciąży. Dziecko, które zostało urodzone po tym terminie uważane jest za donoszone.

Wcześniactwo

Wcześniak oraz ogólne pojęcie wcześniactwa jest stosunkowo niejednorodne. Zależy to w dużej mierze od momentu przyjścia na świat dziecka, a także stanu w jakim obecnie się znajduje. Ze względu na długość zbyt wcześnie zakończonej ciąży, wcześniaki można podzielić na:

• bardzo skrajne – urodzone między 22 a 28 tygodniem ciąży;
• skrajne – dzieci urodzone między 28 a 32 tygodniem ciąży;
• późne – urodzone pomiędzy 33 a 37 tygodniem ciąży.

Należy podkreślić, że porody kończące się wczesnym przyjściem dziecka na świat należą do najczęstszych przyczyn śmierci dziecka, a także chorób w okresie okołoporodowym. Oznacza to, że noworodki urodzone przed 36 tygodniem ciąży objęte są wyższym ryzykiem śmierci niż dzieci urodzone w normalnym terminie.

Uwaga!

Wraz ze skróceniem się czasu trwania ciąży spada szansa na przeżycie noworodka aż do około 10%, szczególnie tych urodzonych po 22 tygodniu ciąży.

Przyczyny wcześniactwa

Wczesne zakończenie ciąży może zdarzyć się zawsze. Zjawisko to jednak nie jest do końca jasne i zrozumiałe. Pewnym jest jednak fakt, że na zbyt wczesne zakończenie ciąży wpływ ma wiele czynników, a na dużą część z nich kobieta niestety nie ma większego wpływu.

Przyczyny wczesnego urodzenia dziecka można podzielić na dwie grupy społeczne i medyczne. Należy do nich:

• niedożywienie;
• spożywanie alkoholu i palenie papierosów w ciąży;
• duży wysiłek fizyczny;
• wiek matki (ryzyko wcześniactwa zwiększa się powyżej 36 roku życia);
• zaniedbanie ciąży;
• niski status społeczny;
• niewydolność szyjki macicy;
• wczesne zakończenie poprzedniej ciąży;
• infekcje dróg moczowych i płciowych;
• patologiczne zmiany w łożysku;
• krwawienie w ciąży;
• choroby matki (cukrzyca, wady serca);
• małowodzie;
• wielowodzie;
• ciąża mnoga;
• anemia;
• nadciśnienie.

Wcześniak – objawy

Dziecko urodzone wcześniej, przed planowanym terminem ciąży określa:

• cienka skóra nieukształtowana z tkanką tłuszczową;
• maź płodowa, która zostaje na powierzchni skóry dziecka do 36 tygodnia;
• meszek płodowy, który znika po 28 tygodniu;
• brak chrząstki w małżowinie usznej;
• brak zstąpienia jąder.

Wskazówka

Ważnym czynnikiem, który warunkuje przeżycie dziecka urodzonego zbyt wcześnie jest masa ciała noworodka. Pewna część wcześniaków zwłaszcza urodzonych po 34 tygodniu nie spełnia kryterium tzw. masy urodzeniowej, która określa 2500g.

Wcześniak – powikłania

Głównym zagrożeniem dla tzw. wcześniaków, szczególnie tych z grupy bardzo skrajnego wcześniactwa jest śmierć. Wynika to oczywiście z niedostatecznego rozwinięcia się narządów wewnętrznych. Dzieci, które urodziły się przed 28 tygodniem posiadają w małym stopniu rozwinięte płuca, serce, mózg oraz układ pokarmowy.

Ponadto, po porodzie może pojawić się szereg powikłań, które stanowią zagrożenie dla zdrowia dziecka. Należą do nich:

• zaburzenia ze strony metabolizmu;
• wewnątrzczaszkowe krwawienie;
• zaburzenia termoregulacji;
• zaburzenia oddychania;
• niedociśnienie;
• zwiększona podatność na zakażenia;
• żółtaczka;
• hipoglikemia.

Opieka i pielęgnacja wcześniaka

Ze względu na to, że wcześniaki wykazują niedojrzałość narządów wewnętrznych lub poszczególnych układów wymagają one specjalistycznej opieki medycznej. Należy do niej:

• tlenoterapia;
• wspomaganie procesu oddychania;
• niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• leczenie chirurgiczne;
• ocena neurologiczna.

Bardzo ważna w tym czasie jest również pielęgnacja noworodka. Początkowo kluczowe jest układanie dziecka w tzw. gniazdkach. Dzieci, które urodziły się przed 34 tygodniem nie posiadają odruchu ssania, w związku z tym karmienie piersią jest niemożliwe. Matka powinna więc odciągać pokarm, który następnie będzie podawany dziecku przez sondę bezpośrednio do żołądka.

Bibliografia

1. Seute K., Heimberg E., Ginekologia i Położnictwo, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2008.

BIO Acerola - naturalna witamina C Bio Acerola to 100% naturalna witamina C, pozyskiwana z owoców wiśni Acerola. Rosną one na ekologicznej uprawie, gdzie zachowane są najwyższe standardy jakościowe. Zobacz więcej...