Peptydy

Spis treści

Koenzym Q10 promocja

Koenzym Q10 promocja

Peptydy to związki białkowe zbudowane z różnej ilości reszt aminokwasowych. Powstają wskutek reakcji kondensacji aminokwasów, których rodzaj oraz liczba wpływa na właściwości budowanej cząsteczki. Biologicznie aktywne peptydy należą do składników, które spożywamy wraz z żywnością bądź w formie suplementów diety. Powinny stanowić stały element zdrowej diety każdego człowieka.

Peptydy

Peptydy – co to?

Ważnym elementem budowy cząsteczki peptydu jest wiązanie peptydowe, występujące pomiędzy atomem azotu z grupy aminowej (-NH ), a atomem węgla z grupy karboksylowej (-COOH). Niektóre białka zawierają dodatkowo lipidy lub węglowodany. Mimo, że granice między polipeptydami, peptydami a białkami nie zostały dokładnie ustalone, przyjmuje się następujący podział:

  • peptydy – zawierają od 2 do 10 reszt aminokwasowych;
  • polipeptydy – zawierają od 10 do 100 reszt aminokwasowych;
  • białka – zawierają powyżej 100 reszt aminokwasowych.

Z założenia peptydami możemy więc nazwać wszystkie cząsteczki, w których znajduje się maksymalnie 10 reszt aminokwasowych powiązanych ze sobą wiązaniem peptydowym. Właściwości poszczególnych peptydów mogą znacząco się od siebie różnić, w zależności od ilości aminokwasów oraz dokładnej budowy cząsteczki. Przykładowo, rozpuszczalność aminokwasów zależy od ilości hydrofobowych łańcuchów bocznych.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

W odniesieniu do budowy peptydów, ważną rolę odgrywa również wiązanie disulfidowe, powstające w efekcie utlenienia grupy funkcyjnej cysteiny, co zauważa się w cząsteczce insuliny czy oksytocyny. Innym kluczowym wiązaniem peptydów jest wiązanie wodorowe, powstające wskutek oddziaływań zachodzących pomiędzy atomami tlenu i azotu w jednej cząsteczce a grupami NH i OH w drugiej cząsteczce.

Peptydy w ciele człowieka

Przykłady peptydów występujących naturalnie w organizmie człowieka:

  • melanotropina;
  • insulina;
  • oksytocyna;
  • glutation;
  • ACTH;
  • tyreoliberyna;
  • peptydy opioidowe.

I wiele innych. Peptydy naturalne występują także w ogólnodostępnych produktach pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego, np. w mleku, jedwabiu, soi, pszenicy, ryżu. Wiele peptydów znalazło zastosowanie we współczesnej medycynie. Wykorzystuje się je np. do produkcji szczepionek lub w procesie diagnostycznym (niskie stężenie C-peptydu stwierdza się w cukrzycy insulinozależnej, natomiast wysokie stężenie towarzyszy nowotworom trzustki). W ostatnim czasie prowadzi się istotne badania kliniczne potwierdzające, iż peptydy z dużym prawdopodobieństwem okażą się skutecznym lekiem przeciwnowotworowym.

Funkcje peptydów

Peptydy pełnią rozmaite funkcje w ciele człowieka. Wyróżnia się między innymi peptydy:

  • nośnikowe – transportują inne związki i cząsteczki w organizmie człowieka. Mają zdolność przyłączania się do rozmaitych związków i tym samym ułatwiania ich przenikania do tkanek docelowych;
  • sygnalizacyjne – pobudzają komórki do pracy, np. mogą stymulować fibroblasty do produkcji kolagenu;
    neuroprzekaźnikowe (ich działanie ściśle wiąże się z układem nerwowym). Wpływają bowiem na przekaźnictwo
  • nerwowe i tym samym mogą m.in. wpływać na procesy kurczenia się i rozkurczania włókien mięśniowych;
  • modulujące – modulują działanie poszczególnych enzymów, wpływając tym samym na wiele funkcji ustroju.

Ze względu na tak wszechstronne działanie peptydy od lat wykorzystywane są w kosmetologii, medycynie i farmaceutyce. Są częstym składnikiem leków i preparatów do pielęgnacji ciała.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  2. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
  3. Borawska J., Darewicz M., Iwaniak A., Minkiewicz P., Biologicznie aktywne peptydy pochodzące z białek żywności jako czynniki prewencji wybranych chorób dietozależnych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2/2014.
  4. Smolarczyk R., Cichoń T., Szala S., Peptydy – nowa klasa leków przeciwnowotworowych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 63/2009.
  5. Zawadzki Z., Doonan S., Białka i peptydy, Warszawa 2008.

Zapisz się do newslettera!

Kategorie wpisów

Najpopularniejsze w Zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *