Instynkt macierzyński nie ma jednoznacznej definicji, mimo tego każdy wie czym jest. Z biologicznego punktu widzenia można go opisać jako wrodzoną zdolność do zachowań koniecznych dla utrzymania przy życiu swojego potomka. Nie jest to jednak do końca słuszne stwierdzenie, ponieważ niejednokrotnie instynkt macierzyński odnosi się do zupełnie obcych dzieci. Na czym polega to wyjątkowe zjawisko i co warto o nim wiedzieć?
Czym jest instynkt macierzyński?
Ludzki noworodek jest bardzo bezradny, nie może się przyczepić do futra matki jak ma to miejsce np. w przypadku małp. Należy je regularnie karmić, przewijać i pielęgnować. W drodze ewolucji ukształtowały się więc pewne mechanizmy, które skłaniają matkę do zajęcia się swoim dzieckiem. Mają one podłoże głównie hormonalne, przez cały okres porodu i jeszcze później organizm kobiety wydziela sporą ilość oksytocyny. Hormon ten nie tylko odpowiada za wywoływanie skurczów macicy, ale również wpływa na ludzki mózg. Gdy matka, będąc pod jego działaniem, przytula dziecko, wytwarza się między nimi specyficzna więź, przez wielu określana właśnie jako podłoże instynktu macierzyńskiego. Właśnie z tego względu tuż po porodzie lekarz lub położna przekazują kobiecie noworodka, aby mogła po raz pierwszy go przytulić.
Instynkt macierzyński wzmacnia nie tylko przytulanie, bliskość i czułość, ale również karmienie piersią. Co ciekawe, poziom oksytocyny wzrasta dodatkowo pod wpływem zimna. Psycholodzy dopatrują się podłoża instynktu macierzyńskiego w zupełnie innych czynnikach, związanych raczej ze zdolnością właściwego zachowania, intuicją i psychiką człowieka.
Instynkt macierzyński a poród
Dobrą informacją jest fakt, że instynkt macierzyński nie wyzwala się wyłącznie podczas porodu. Można go zauważyć również u kobiet, które nigdy nie rodziły, w odniesieniu do adoptowanego dziecka.
Czy miłość to instynkt macierzyński?
Instynktu macierzyńskiego nie można nazwać miłością. Miłość określamy jako silne, pozytywne uczucie do dziecka, może być obecna lub nie, może mieć miejsce nawet w czasie ciąży. Może jednak się zdarzyć (i wcale nie ma to miejsca rzadko), że miłość pojawia się dopiero kilka tygodni czy kilka miesięcy po porodzie. Z kolei instynkt macierzyński to nie typowe uczucie, lecz reagowanie na sytuacje zagrożenia, gdy dziecko płacze, jest głodne czy brudne. Odruchowo bierzemy je na ręce, karmimy, przewijamy lub usuwamy czynniki zagrażające jego zdrowiu. Jako że wykonujemy to instynktownie, dość szybko przyjęła się nazwa „instynkt macierzyński”.
Co ciekawe, wielu badaczy twierdzi, że termin ten nie powinien odnosić się wyłącznie do kobiet, jako że ojcowie również szybko i podświadomie reagują na takie sytuacje. Podobnie jak dziadkowie, babcie czy inny członkowie rodziny. Mimo tego instynkt macierzyński najlepiej opisuje kobiety, jako że musiały one przejść przez poród, co dodatkowo mocno łączy je z dzieckiem. Spotkać można również teorie psychologów, że instynkt macierzyński nie istnieje.
Brak instynktu macierzyńskiego
Życie daje wiele przykładów, w których świeżo upieczona mama nie doświadcza instynktu macierzyńskiego ani nawet miłości do nowonarodzonego dziecka. Jest to opisywane jako baby blues, depresja poporodowa czy zrzucane na nadmierny stres i traumę związaną z porodem. Choć to patologiczne sytuacje, zazwyczaj przemijają w ciągu kilku tygodni. Jeśli zauważymy jakiekolwiek niepokojące zachowania lub poczujemy, że potrzebujemy pomocy, zawsze dobrym rozwiązaniem będzie skorzystanie z pomocy psychoterapeuty.
Zobacz również: Depresja poporodowa.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bartkowiak E., Obraz matki i macierzyństwa w przekazach źródłowych z historii wychowania, Wychowanie w Rodzinie, 2/2015.
- Szymczak E., Instynkt macierzyński – mit czy rzeczywistość? Refleksje wokół rozproszenia kobiet w XXI wieku.
- Budrowska B., Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wrocław 2000.
