Melatonina

Spis treści

Koenzym Q10 promocja

Koenzym Q10 promocja

Melatonina to hormon produkowany w organizmie człowieka głównie po zmroku, ponieważ brak światła stymuluje ten proces. W miarę uwalniania się do krwi przez szyszynkę znajdującą się w mózgu stajemy się coraz bardziej senni, ostatecznie zapadając w głęboki sen. Niestety, w dzisiejszych czasach obserwuje się niedobory tego hormonu i zahamowanie naturalnej syntezy, co prowadzi do wielu zaburzeń snu. Duży wpływ na to ma wszechobecność różnych, sztucznych źródeł światła (telewizory, komputery, lampki nocne, komórki).

Melatonina

Synteza melatoniny

Synteza melatoniny w szyszynce przebiega w rytmie okołodobowym wytwarzanym przez endogenny zegar biologiczny. Rytm ten synchronizuje się z warunkami oświetlenia środowiska. Wspomniany fizjologiczny zegar biologiczny znajduje się w jądrach nadskrzyżowaniowych przedniej części podwzgórza. Cała droga neuronalna, którą musi przejść impuls świetlny, aby dotrzeć do szyszynki, prezentuje się następująco:

  • siatkówka oka;
  • szlak siatkówkowo-podwzgórzowy;
  • jądro nadskrzyżowaniowe (nucleus suprachiasmaticus – SCN);
  • jądro przykomorowe;
  • przyśrodkowa wiązka przodomózgowia;
  • pokrywa międzymózgowia;
  • jądro pośrednio-boczne rdzenia kręgowego;
  • zwój szyjny górny;
  • zazwojowe włókna współczulne;
  • komórki szyszynki.

U znacznej większości osób najwyższe stężenie melatoniny w organizmie ma miejsce między godziną 2. a 4. w nocy. Za syntezę melatoniny odpowiada odpowiednia ilość tryptofanu w ustroju, który po procesach hydroksylacji i dekarboksylacji staje się serotoniną. Co ciekawe, poza szyszynką melatonina w pewnych ilościach jest produkowana również przez siatkówkę oka i komórki przewodu pokarmowego. Najwyższym poziomom melatoniny w ustroju towarzyszy najniższa temperatura ciała, uczucie znużenia, spadek koncentracji i zmęczenie. Ekspozycja na światło słoneczne lub nawet sztuczne światło lampy skutecznie hamuje syntezę melatoniny, zmniejszając uczucie senności.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zobacz również: Problemy ze snem.

Za co odpowiada melatonina?

Główną rolą tego związku jest koordynacja rytmów biologicznych, przede wszystkim rytmu sen-czuwanie. Sygnałem zbliżających się miesięcy jesienno-zimowych i wiosenno-letnich jest odpowiednie wydłużenie lub skrócenie okresu podwyższonych stężeń melatoniny. Innymi słowy, melatonina jest niezbędna do zaśnięcia. Udowodniono jednak, że to nie jej jedyna funkcja, ponieważ dodatkowo:

  • reguluje ciśnienie tętnicze krwi oraz funkcję nerek;
  • bierze udział w termoregulacji ciała;
  • wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego;
  • moduluje procesy odpornościowe.

Poza ośrodkowym układem nerwowym receptory melatoniny są zlokalizowane w większości komórek i tkanek organizmu, m.in. w gonadach, układzie krążenia, a także w narządach i komórkach układu odpornościowego. Zdolność eliminowania wolnych rodników wykazują także metabolity melatoniny, potęgując jej działanie antyoksydacyjne.

Zmniejszony poziom melatoniny w organizmie

Obniżenie syntezy i tym samym poziomu melatoniny w organizmie obserwuje się u pacjentów stosujących niektóre leki, głównie niesteroidowe leki przeciwzapalne czy antagonistów receptorów beta-adrenergicznych. Tutaj należy wspomnieć, że leki przeciwdepresyjne działają odwrotnie, podnosząc poziom melatoniny. Niedobór melatoniny ma miejsce w przebiegu wielu chorób, m.in. hormonalnych, sercowo-naczyniowych, marskości wątroby czy osłabieniu odporności. Udowodniono, że osoby z przewlekłym niedoborem melatoniny są bardziej podatne na stres, a więc i na tworzenie się nadmiaru wolnych rodników w organizmie. To z kolei przekłada się na zwiększone ryzyko rozwoju nowotworów, cukrzycy, miażdżycy, chorób zapalnych oczu czy chorób neurodegeneracyjnych.

Przyjmowanie melatoniny

Melatonina jest dostępna w tabletkach i wykorzystywana głównie do walki z bezsennością i innymi zaburzeniami snu. Mogą po nią sięgać osoby często podróżujące samolotem (jet-lag – zespół nagłej zmiany strefy czasowej), zestresowane i żyjące w biegu. Udowodniono jej wysokie bezpieczeństwo, związek nie wykazuje żadnych działań niepożądanych, o ile jest stosowany w dawkach terapeutycznych. Do jedynych przeciwwskazań zaliczamy uczulenie na którykolwiek składnik leku oraz ciążę ze względu na brak badań klinicznych. Przyjmowanie melatoniny jest bezpieczne i nawet jeśli trwa dłuższy czas nie powoduje uzależnienia.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Zawilska J., Melatonina – hormon o działaniu pro nasennym, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3/2008.
  2. Brzęczek M., Słonka K., Hyla-Klekot L., Melatonina – hormon o plejotropowym działaniu, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2/2016.
  3. Mańka S., Majewska E., Immunoregulacyjne działanie melatoniny. Mechanizm działania i wpływ na komórki procesu zapalnego, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 70/2016.
  4. Skwarło-Sońta K., Majewski P., Melatonina, wielofunkcyjna cząsteczka sygnałowa w organizmie ssaka: miejsca biosyntezy, funkcje, mechanizmy działania, Folia Medica Lodziensia, 1/2010.

Zapisz się do newslettera!

Kategorie wpisów

Najpopularniejsze w Zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *