Panika to pojęcie psychologiczne opisujące uczucie nagłego lęku o skrajnie wysokim nasileniu. Jest kluczowym komponentem tzw. napadu paniki, czyli zespołu objawów pojawiających się w przebiegu zaburzeń lękowych lub zaburzeń afektywnych. Warto wspomnieć, że podstawą paniki jest właśnie lęk, czyli subiektywne uczucie silnego niepokoju, niemającego żadnych uzasadnionych podstaw w rzeczywistości.
Strach, lęk a panika
W psychologii i psychiatrii wyróżnia się 3 emocje, które błędnie wykorzystywane są zamiennie, a w praktyce opisują zupełnie różne stany psychiczne:
- strach – odczuwanie realnego i uzasadnionego zagrożenia, np. obawianie się czekającej nas operacji lub obawianie się groźnego zwierzęcia znajdującego się obok nas;
- lęk – odczuwanie niebezpieczeństwa wskutek wyolbrzymionych czynników psychologicznych i emocjonalnych. Napięcie psychiczne i fizyczne pojawia się bez uzasadnionych przyczyn w rzeczywistości. Przykładem są różnego rodzaju fobie, np. klaustrofobia (lęk przed ciasnymi pomieszczeniami i niewielkimi przestrzeniami);
- panika – opisuje się nią spotęgowany, jeszcze intensywniej wyolbrzymiony lęk, który może doprowadzić do poważnych objawów somatycznych, np. duszności czy omdleń.
Odczuwanie paniki jest więc stanem najsilniejszym z powyższych i wysoce niepożądanym.
Na czym polega panika?
Napad paniki to reakcja obronna organizmu na nagle odczuwany stres. Bodźcem wywołującym taki napad może być niemal wszystko, od poważnej choroby psychicznej, aż do pozornie drobnych, niezwiązanych z aktualną sytuacją myśli. Możemy panikować, przypominając sobie sytuację z przeszłości lub wyobrażając sobie coś, co z dużym prawdopodobieństwem nigdy nie nastanie. Dlatego jest to tak złożony problem. Podczas paniki mogą pojawić się objawy takie jak:
- zawroty głowy;
- mroczki przed oczami;
- szumy uszne;
- zaburzenia koordynacji i równowagi;
- nagły napad płaczu i krzyku;
- niekontrolowane drżenie ciała;
- nudności i wymioty;
- omdlenia i stany przedomdleniowe;
- duszności;
- ból w klatce piersiowej;
- problemy ze snem, bezsenność;
- uderzenia gorąca;
- bladość skóry.
I wiele innych. Każdy człowiek jest jednostką indywidualną, dlatego może różnie reagować na sytuacje lękowe, powodujące u niego panikę. Zdarzają się nawet sytuacje, w których osoba panikująca zaczyna się śmiać, co jest nieadekwatne do danej sytuacji. Choć paniką nazywamy wyolbrzymiony lęk, zdarza się, że emocja ta pojawia się wskutek wyolbrzymionego strachu, czyli realnego zagrożenia. Przykładem jest choćby katastrofa samolotowa. Osoby podróżujące w momencie spadania samolotu odczuwają panikę i jest to całkowicie uzasadnione uczucie.
Przyczyny paniki
Napady paniki mogą pojawiać się w przebiegu różnych schorzeń, sytuacji i wydarzeń. Przykłady:
- schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa i inne psychozy;
- przeżyte traumatyczne wydarzenia np. gwałt, trudny poród, poronienia, śmierć bliskiej osoby;
- zespół stresu pourazowego, np. u byłych weteranów;
- silny stres przy wysokim poziomie wrażliwości.
U niektórych osób panikę mogą wywołać drobne rzeczy, takie jak zmiana ciśnienia atmosferycznego, zmiana pogody czy dźwięk telefonu. Ze względu na tak złożony mechanizm i etiopatogenezę, przypadki silnej lub nawracającej paniki powinny być skonsultowane z psychoterapeutą lub nawet psychiatrą.
Zobacz również: Zaburzenia psychiczne.
Panika – leczenie
Napady paniki leczy się na różne sposoby, w zależności od ich przyczyny. Jeśli mają uzasadnienie, np. pojawiają się wskutek traumatycznych przeżyć, należy rozpocząć terapię u psychiatry, której podstawą jest rozmowa i zrozumienie własnych emocji. Przy wszelkich chorobach psychicznych (a wspomagająco również w innych przypadkach) stosować można leki uspokajające i przeciwpsychotyczne. Takie leki dostępne są jednak wyłącznie na receptę, co oznacza, że nie ominie nas wizyta u lekarza, która jest wręcz zalecana. Specjalista przekaże również proste ćwiczenia i czynności, które warto wykonywać podczas napadu paniki. W szybki i bezpieczny sposób uspokajają one organizm i pozwalają pozbyć się tak silnych, niekorzystnych emocji.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Oleś K., Wprowadzenie do psychologii osobowości, Wydawnictwo SCHOLAR, Warszawa 2012.
- Małachow G., Charakter człowieka i jego wpływ na zdrowie, Wydawnictwo Aba, Warszawa 2004.
- Nitka-Siemińska A., Zaburzenia lękowe – charakterystyka i zasady leczenia, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2014.
- Grzesiuk L., Psychoterapia – teoria, Wydawnictwo Eneteia, Warszawa 2005.
