Depresja w ciąży to poważny problem, który odbiera radość z wyjątkowego okresu w życiu każdej kobiety, jakim jest ciąża. Cechuje się brakiem radości z życia, stałym czuciem niepokoju, przygnębieniem, a nawet zachowaniami autodestrukcyjnymi. Choć przyczyny depresji w ciąży nie są znane, wyróżnia się szereg czynników ryzyka związanych głównie z psychiką kobiety, ale nie tylko. Współcześnie znacznie częściej diagnozuje się depresję poporodową.
Depresja w ciąży – przyczyny
Przyczyny zarówno depresji ciążowej, jak i depresji poporodowej nie są znane. Nie wiadomo, dlaczego u niektórych kobiet pojawia się charakterystyczny obraz kliniczny, a u innych nie. Nie ma odnośnie tego także większych reguł. Depresja dotyka także kobiet, które przed zajściem w ciążę były aktywne, otwarte oraz miały rodzinne usposobienie. Nawet tych, które chciały zajść w ciążę i długo się starały. Mimo tego wyróżniono czynniki ryzyka, zwiększające prawdopodobieństwo rozwoju depresji ciążowej. Są to:
- przemoc w rodzinie, zarówno w dzieciństwie kobiety, jak i w aktualnym związku partnerskim;
- lęk związany z podjęciem się roli matki;
- różnego rodzaju problemy partnerskie;
- nieplanowana ciąża;
- brak wsparcia ze strony znajomych lub rodziny;
- wcześniejsze przypadki depresji, także tej niezwiązanej z ciążą;
- choroby psychiczne;
- nadmierny stres.
Uważa się, że depresja w ciąży jest indukowana nagłymi zmianami hormonalnymi związanymi z rozwojem płodu. Wewnętrzny niepokój i objawy depresji nasilają strach przed porodem i komplikacjami, zły stan zdrowia płodu oraz bardzo młody wiek kobiety ciężarnej.
Zobacz również: Depresja poporodowa.
Depresja w ciąży – objawy
Objawy depresji ciążowej są dość charakterystyczne i łatwe do rozpoznania, nawet przez osoby postronne. Mogą pojawić się już w pierwszych miesiącach ciąży, ale i w III trymestrze przed porodem. Typowymi objawami są:
- brak apetytu;
- napady paniki;
- brak zainteresowania podejmowaniem stosunków seksualnych z partnerem;
- pogorszenie koncentracji;
- smutek;
- nadmierna skłonność do płaczu;
- obniżenie zainteresowania czynnościami dnia codziennego;
- brak radości z ciąży i z codziennych przyjemności;
- uczucie niepokoju i lęku, w tym strach przed porodem;
- dolegliwości bólowe odczuwane bez konkretnych przyczyn;
- obsesyjne zachowania, przechodzenie do skrajnych emocji w krótkim czasie;
- drażliwość;
- apatia.
Nierzadko pojawiają się również objawy fizyczne, takie jak bóle głowy, drętwienie mięśni czy przyspieszony oddech. Kobiety zaczynają się hiperwentylować, co może być przyczyną paniki lub jej następstwem. W skrajnych przypadkach przyszłe matki odczuwają chęć samookaleczenia się. Kobiety z depresją w ciąży przestają dbać o swój wygląd zewnętrzny i higienę osobistą. Często nie są świadome, że mają problem, dopóki nie zwróci im uwagi osoba postronna. Właśnie dlatego to partner lub najbliższa rodzina powinni szukać pomocy dla kobiety ciężarnej.
Leczenie depresji w ciąży
Depresja w ciąży zawsze wymaga dużego wsparcia i zrozumienia osób najbliższych. Warto szczerze z nimi porozmawiać, przedstawić swoje obawy. Jeśli istnieje taka możliwość, dobrym pomysłem jest partnerska terapia u psychoterapeuty i wspólne znalezienie przyczyn oraz rozwiązań danej sytuacji. Gorzej, jeśli kobieta ciężarna nie może liczyć na niczyje wsparcie. Wówczas powinna sama zdecydować się na pomoc psychoterapeuty. Uzupełnieniem leczenia jest odpowiedni tryb życia i dbanie o właściwy przebieg ciąży. Zaleca się regularne badania kontrolne zgodnie z terminarzem otrzymanym od ginekologa, unikanie ryzykownych czynności i sportów, a także wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego.
Odnośnie stylu życia kobieta ciężarna powinna każdego dnia podejmować lekką lub umiarkowaną aktywność fizyczną (jeśli nie ma przeciwwskazań), np. pływanie czy spacery. Dieta powinna być zdrowa, zbilansowana, dopasowana kalorycznie do aktualnego trymestru ciąży. Należy unikać alkoholu i papierosów, żywności przetworzonej oraz przyjmowania leków, jeśli nie są one konieczne. Przy stanach depresyjnych, napadach lęku czy drażliwości lepiej sięgnąć po napary ziołowe bezpieczne dla kobiet w ciąży, np. napar z rumianku. Bardzo dobrze sprawdza się ulubione hobby, które pozwoli oderwać myśli od codziennych problemów. W zależności od indywidualnych zainteresowań może to być czytanie książek, medytacja, układanie puzzli, malowanie obrazów, spacery z psem czy robienie na drutach. Nie należy zamykać się w domu, kontakt z bliskimi są jak najbardziej wskazane.
Jeśli depresja stanowi poważne zagrożenie dla życia i zdrowia kobiety lub dziecka, kobieta ciężarna powinna znajdować się pod obserwacją lekarza lub osób bliskich. Choć rezygnuje się z farmakoterapii ze względu na ciążę, w niektórych przypadkach może się okazać konieczna.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jaeschke R., Siwek M., Dudek D., Poporodowe zaburzenia nastroju – update 2012, Neuropsychiatria i Neuropsychologia, 3/2012.
- Dudek D., Siwek M., Zięba A., Nowak G., Depresja poporodowa, Przegląd Lekarski, 11/2002.
- Święcicki Ł., Depresja – jednak zwykła choroba, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2018.