Masaż gruczołów Meiboma to coraz popularniejsza procedura, której celem jest poprawa funkcjonowania tych gruczołów. Umiejscawiają się one w powiekach i odpowiadają za produkcję lipidów chroniących powierzchnię oka. Prawidłowo wykonany masaż pomaga odblokować ujścia gruczołów i poprawia przepływ wydzieliny, co jest niezbędne dla utrzymania prawidłowego filmu łzowego i zapobiegania suchości oka.
Gruczoły Meiboma – charakterystyka
Gruczoły Meiboma należą do grona dużych gruczołów łojowych umiejscowionych w tarczkach powiek. Co istotne, w przeciwieństwie do większości gruczołów łojowych, nie posiadają połączenia z mieszkami włosowymi. W budowie anatomicznej pojedynczego gruczołu Meiboma wyróżnia się skupiska pęcherzyków wydzielniczych, zawierających tzw. meibocyty (komórki wydzielające). Charakteryzują się one typowym rozmieszczeniem wokół długiego kanalika centralnego. Odpowiadają za produkcję wydzieliny wewnątrz komórek oraz transport w kierunku światła przewodu. Szacuje się, że w każdej powiece znajduje się od 25 do 41 takich gruczołów.
Jak zatem wygląda ich dokładna czynność? Poprzez ciągłą produkcję meibum przez meibocyty znajdujące się w pęcherzykach wydzielniczych wytwarzane jest ciśnienie wywołujące przesuwanie się wydzieliny poprzez kanalik boczny w kierunku kanalika centralnego. Istotną rolę w transporcie odgrywa tutaj także siła mięśniowa pochodząca z włókien mięśniowych mięśnia okrężnego oka oraz mięśnia Riolana. Badania wykazały, że podczas pojedynczego mrugnięcia uwolnienie treści łojowej nie następuje ze wszystkich gruczołów powieki dolnej i górnej w tym samym stopniu. Najsilniej pracują gruczoły zlokalizowane w części przynosowej, a najsłabiej w obszarze skroni. Wszystko to podlega działaniu hormonów.
Masaż gruczołów Meiboma – wskazania
Podstawowym wskazaniem do masażu takich gruczołów jest ich dysfunkcja. Stanowi przewlekłe, rozlane zaburzenie ich pracy. Zazwyczaj wyróżnia się zamknięciem ujść gruczołów Meiboma oraz zmianami jakościowymi i/lub ilościowymi w produkowanej z ich udziałem wydzielinie. Wyróżnia się 2 postaci dysfunkcji gruczołów Meiboma:
- stan nadmiernego wydzielania, a więc dysfunkcja gruczołów Meiboma z hipersekrecją, co wiąże się z uwalnianiem nadmiernej ilości wydzieliny łojowej na brzegach powiek;
- niedostateczne wydzielanie meibum.
Wskazaniami do masażów są również: zespół suchego oka, przewlekłe podrażnienie narządu wzroku, systematyczne korzystanie z soczewek kontaktowych, co zawsze wysusza gałkę oczną, zapalenie brzegów powiek.
Na czym polega masaż gruczołów Meiboma?
Masaż gruczołów Meiboma wykonuje się po wcześniejszym zastosowaniu ciepłych okładów, które rozgrzewają powieki i ułatwiają przepływ wydzieliny. Rozluźniają bowiem mięśnie tej okolicy, rozrzedzają wydzielinę i działają rozkurczowo. Następnie wykonuje się delikatne uciskanie powiek wzdłuż linii gruczołów, co pomaga odblokować ich ujścia. Masaż można wykonywać samodzielnie w domu lub w gabinecie okulistycznym, gdzie stosuje się specjalistyczne urządzenia i gdzie za całą procedurę odpowiada doświadczony okulista. W warunkach domowych masaż wykonuje się albo palcem albo bawełnianym patyczkiem w kierunku ich ujść. W pierwszym przypadku należy zwrócić szczególną uwagę, aby dłonie były czyste i odpowiednio zdezynfekowane. Oczy są bowiem szczególnie wrażliwe na wszelkie zanieczyszczenia.
Cała procedura trwa około 15 minut i jest bezpieczna dla oka, o ile zostaną zachowane wszelkie zasady higieny oraz metodyki. Pierwsze 10 minut przeznacza się na ciepły okład, kolejne 5 minut na mechaniczny masaż. Co ważne, musi on być wykonywany delikatnie.
Masaż gruczołów Meiboma – przeciwwskazania
Nie zawsze omawiany masaż będzie mógł być wykonany, nawet jeśli istnieją ku temu wskazania zdrowotne. Podstawowymi przeciwwskazaniami są bowiem:
- ostre infekcje oka;
- poparzenia chemiczne i termiczne oka;
- uszkodzenia mechaniczne oka, w tym stan bezpośrednio po operacjach okulistycznych;
- alergie w fazie zaostrzenia, gdy występują objawy okulistyczne;
- nowotwory powiek;
- znaczna nadwrażliwość skóry;
- rany powiek.
W razie wątpliwości najlepiej skonsultować się z lekarzem okulistą. Nie tylko zakwalifikuje on do masażu, ale i go wykona oraz nauczy, jak wykonywać go samodzielnie w domu.
Polecane produkty:
![]() |
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
![]() |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografa
- Zakrzewska A., Machalińska A., Czynniki ryzyka predysponujące do wystąpienia dysfunkcji gruczołów Meiboma, Klinika Oczna 2018, 120 (4).
- Ciężar K., Metoda ilościowego określenia zmian w morfologii gruczołów Meiboma, Poznań 2023.
- Nowińska A., Wylęgała E., Tarnawska D., Janiszewska D., Dobrowolski D., Dysfunkcja gruczołów Meiboma – przegląd piśmiennictwa, Klinika Oczna 2012, 114 (2).