Jonoforeza jest nieinwazyjnym zabiegiem mającym na celu ułatwienie przenikania i penetrowania cząsteczek leku przez skórę za pomocą prądu stałego o niskich wartościach natężenia. Stanowi jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów fizykoterapeutycznych, choć ostatnimi czasy coraz częściej wykorzystuje się ją w kosmetologii. Jonoforeza działa miejscowo, nieinwazyjnie, wygodnie i szybko.
Jonoforeza – na czym polega?
Jonoforeza to nieinwazyjna metoda miejscowej aplikacji substancji rozpuszczonych, pozostających w formie zjonizowanej. Polega na przezskórnym przenikaniu jonów, co jest możliwe dzięki zastosowaniu prądu elektrycznego o małym natężeniu. Wprowadzenie cząstek obdarzonych ładunkiem elektrycznym do organizmu przez skórę jest możliwe dzięki działaniu prądu stałego. Ilość wprowadzonego leku jest wprost proporcjonalna do natężenia prądu i czasu jego przepływu. Za transport cząsteczek odpowiadają 2 niezależne od siebie mechanizmy – elektromigracja i elektroosmoza.
Przed przystąpieniem do zabiegu należy wiedzieć, czy wprowadzane jony (substancja aktywna leku) będą anionami czy kationami. Jeśli są to aniony, należy umieścić je pod źródłem ujemnym prądu stałego, aby zgodnie z prawem Coulomba elektroda odpychała jony i wprowadzała je do skóry.
Dodatkowo należy pamiętać, aby:
- podkład był około 2 cm większy od stosowanej elektrody;
- podkłady nie stykały się ze sobą;
- wykorzystywane roztwory były świeże;
- podkłady lekowe były używane jednorazowo;
- przed wykonaniem zabiegu wykonać próbę uczuleniową.
Czas trwania jonoforezy waha się w granicach od 10 do 30 minut, przeważnie jest to jednak 15-20 minut. Dla uzyskania oczekiwanych efektów należy wykonać pełen cykl składający się z 10-20 zabiegów w zależności od wskazań. Podczas jonoforezy zazwyczaj wykorzystuje się dawki słabe, od 0,01 do 0,1 mA/cm2 powierzchni elektrody, gdyż już tak niewielka dawka wystarczy do wprowadzenia leku przez skórę.
Jonoforeza – wskazania
Wskazań do jonoforezy jest wiele, ponieważ jej ostateczne działanie zależy od rodzaju użytego leku. W medycynie najczęściej do jonoforezy wykorzystuje się następujące substancje lecznicze:
- chlorek wapnia (anoda) – działanie przeciwzapalne, odczulające, poprawiające szczelność naczyń krwionośnych;
- siarczan magnezu (anoda) – działanie przeciwbólowe i rozkurczowe, rozszerzenie naczyń krwionośnych;
- chlorowodorek histaminy (anoda) – rozszerzenie naczyń krwionośnych;
- jodek potasu (katoda) – rozmiękczanie blizn;
- chlorowodorek adrenaliny (anoda) – zwężenie naczyń krwionośnych, skurcz mięśni gładkich;
- chlorowodorek lidokainy (anoda) – działanie znieczulające;
- witamina B1 (katoda) – wspomagająco w zapaleniach nerwów i neuralgiach;
- ketoprofen (katoda) – działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe.
Wskazaniami do wykonania jonoforezy mogą być więc rozmaite problemy zdrowotne, począwszy od występowania na ciele blizn, poprzez stany bólowe, aż po stany zapalne czy przewlekłe schorzenia niemalże wszystkich układów. Jonoforeza może efektywnie przyspieszać gojenie tkanek po kontuzjach ortopedycznych i operacjach.
Przeciwwskazania do jonoforezy
Przeciwwskazania do jonoforezy to m.in.:
- nowotwory;
- metalowe ciała obce w organizmie;
- ciąża i okres karmienia piersią;
- przerwana ciągłość skóry w miejscu zabiegu;
- stany zapalne organizmu;
- gorączka;
- ropne stany okołozębowe.
Są to przeciwwskazania aktualne również przy wszelkich innych zabiegach z zakresu elektrolecznictwa.
Jonoforeza – kosmetologia
Zabieg jonoforezy zyskuje rosnącą popularność również w kosmetologii. Z jego wykorzystaniem można wprowadzać do skóry nie tylko składniki leków, ale i substancje aktywne kosmetyków. Bardzo często wykonuje się ją w przypadku zaburzeń naczynioruchowych i trądziku różowatego – wówczas jako substancję czynną zaleca się chlorek wapnia. Jonoforeza kosmetyczna pomoże także przy rozszerzonych naczynkach, wiotkiej skórze, bliznach czy zwiotczałych mięśniach. Zabiegi nie są bolesne, towarzyszy im jednak charakterystyczne uczucie mrowienia. Wymagają dość dużej powtarzalności.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Hellmann M., Dudziak M., Zastosowanie jonoforezy w ocenie funkcji mikrokrążenia, Choroby Serca i Naczyń, 1/2015.
- Gałuszka A., Zastosowanie metod fizjoterapii takich jak jonoforeza i fonoforeza w leczeniu blizn, Journal of Education, Health and Sport, 12/2022.
- Rogóż M., Charakterystyka i redukcja zmian naczyniowych występujących w obszarze twarzy. Cz. I. Zabiegi nieinwazyjne, Kosmetologia Estetyczna, 1/2017.
- Mika T., Kasprzak W., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
