Prądy TENS to metoda elektroterapii, która powstała w latach 60. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Odnosi się do przezskórnej elektrostymulacji nerwów i przede wszystkim wykazuje działanie przeciwbólowe. Jest uznawana za metodę bezpieczną, a wielu pacjentów wskazuje, że jest wyjątkowo przyjemna.
Prądy TENS – na czym polega metoda?
Impulsy elektryczne o określonym kształcie, natężeniu i częstotliwości osłabiają czucie bólu, zmniejszając liczbę sygnałów wysyłanych przez włókna bólowe do kory mózgowej. Zgodnie z teorią Walla i Melzacka, nerwy czuciowe są grubsze od cienkich nerwów bólowych, dlatego będą przewodzić znacznie szybciej. Aby uzyskać odpowiedni efekt przeciwbólowy, zwiększa się liczbę impulsów przewodzonych włóknami czuciowymi. Mózg odbierający bodźce czuciowe ogranicza przetwarzanie wolniej docierających do niego sygnałów o bólu.
Udowodniono, że pobudzanie nerwów czuciowych w miejscu bólu ogranicza liczbę bodźców bólowych płynących do kory mózgu, w efekcie czego pacjent odczuwa zmniejszenie lub nawet całkowite ustąpienie bólu. Ma zastosowanie także w terapii przewlekłych dolegliwości bólowych. Dodatkowo, poza działaniem przeciwbólowym, prądy TENS zwiększają produkcję endorfin i poprawiają miejscowe odżywienie i ukrwienie tkanek. Powodują masaż mięśnia, a w efekcie jego rozluźnienie, a także zmniejszają obrzęki.
Wskazania
Do podstawowych wskazań do użycia prądów TENS zaliczamy między innymi:
- nerwobóle;
- bóle fantomowe;
- bóle porodowe;
- zespoły bólowe kręgosłupa;
- uszkodzenia nerwów obwodowych;
- półpasiec;
- rwa kulszowa, rwa udowa;
- choroby o podłożu reumatycznym;
- kręcz szyi;
- bóle głowy;
- bóle zębów;
- PMS i bóle miesiączkowe.
W praktyce można je stosować przy każdych dolegliwościach bólowych, także pourazowych.
Metodyka prądów TENS
Najważniejsze znaczenie ma właściwe ułożenie elektrod. W zależności od aparatu oraz potrzeb stosuje się 2 lub 4 elektrody. Można aplikować je lokalnie (aby miejsce chorobowe znalazło się w polu oddziaływania prądu) lub użyć ułożenia w specyficznych punktach, zwanych punktami spustowymi. Umiejscowienie elektrod najczęściej ma związek z przebiegiem nerwów unerwiających daną okolicę. W związku z tym katodę zwykle układa się na przebiegu nerwu, natomiast anodę przykręgosłupowo, nad korzeniem unerwiającym odpowiedni dermatom lub miotom. Istnieje jednak wiele sposobów ułożeń elektrod. Wyróżniamy przy tym kilka rodzajów metody TENS:
- konwencjonalną – o wysokiej częstotliwości;
- elektroakupunkturową – o niskiej częstotliwości;
- uderzeniową (burst) – o niskiej częstotliwości;
- wysokonapięciową (prądy wysokonapięciowe HV).
Metody te różnią się między sobą wielkością stosowanych w trakcie zabiegu parametrów prądu. Najczęściej stosuje się metodę konwencjonalną, uznawaną za uniwersalną. Charakteryzuje się krótkim czasem trwania impulsu w granicach 50-250 us oraz częstotliwością w granicach 50-110 Hz. Amplitudę prądu dobieramy tak, aby wywołać silne lecz komfortowe dla pacjenta reakcje odbierane jako mrowienie lub wibrację. Prądy TENS mogą być stosowane bez skutków ubocznych nawet przez kilkanaście godzin.
Prądy TENS a bóle porodowe
Sprzęt wytwarzający prądy metodą TENS składa się z małego urządzenia, z zapięciami od tyłu, które można przymocować do ubrań. Wytwarza on krótkie impulsy energii elektrycznej. TENS jest bardzo często pomocny podczas pierwszego etapu porodu, zwłaszcza, gdy kobieta przebywa w domu. Prądy TENS zwiększają produkcję hormonów przeciwbólowych oraz oddziałują na czuciowe zakończenia nerwowe, pomagając w ten sposób znosić trudy porodu. Udowodniono, że korzystanie z nich nie wiąże się z żadnym ryzykiem – zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Należy jedynie przestrzegać ogólnych przeciwwskazań do fizykoterapii.
Prądy TENS – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do wykonania metody TENS są:
- gorączka;
- I trymestr ciąży;
- nowotwory;
- metalowe implanty w ciele, rozrusznik serca;
- padaczka;
- zaburzenia czucia;
- zaburzenia psychiczne;
- odmrożenia i oparzenia;
- przerwanie ciągłości skóry w miejscu zabiegu.
To bezpieczna metoda nie wiążąca się z żadnymi skutkami ubocznymi, jeśli zostanie wykonana zgodnie z metodyką i po wykluczeniu wszystkich przeciwwskazań.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Weber-Rajek M., Kowalska M., Radzimińska A., Strączyńska A., Zukow W., Przezskórna elektrostymulacja nerwów (TENS) w leczeniu zespołów bólowych kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
