Warstwa podstawna naskórka (łac. stratum basale) to jeden z elementów tkankowych budujący naskórek. Ten zaś jest najbardziej zewnętrzną częścią skóry, mającą bezpośredni kontakt ze światem zewnętrznym. Naskórek składa się aż z 5 warstw, spośród których warstwa podstawna leży najgłębiej – styka się ze skórą właściwą.
Warstwa podstawna naskórka – charakterystyka
Warstwa podstawna naskórka składa się z jednego rzędu walcowatych komórek zawierających duże zasadochłonne jądra. W warstwie tej intensywnie zachodzą podziały komórkowe, przez co naskórek może z łatwością złuszczać się i odbudowywać, co fizjologicznie trwa około 28 dni. W obrębie tej warstwy znajdują się również:
- melanocyty odpowiadające za produkcję melaniny – naturalnego pigmentu nadającego skórze jaśniejsze lub ciemniejsze zabarwienie;
- keratynocyty – syntezujące keratynę, białko włókienkowe będące podstawowym budulcem włosów, paznokci oraz skóry;
- komórki Langerhansa – zapewniają ochronę immunologiczną, a więc wspierające skórę w jej funkcji odpornościowej, chroniąc przed wnikaniem patogenów przez tę barierę;
- komórki Merkla – mają właściwości czuciowe i neurogenne.
Komórki warstwy podstawnej ściśle przylegają do siebie oraz mają między sobą połączenie z komórkami warstwy kolczystej za pomocą uwypukleń błony komórkowej nazywanych desmosomami. Z kolei z błoną podstawną łączą się tzw. hemidesmosomami.
Zobacz również: Mechanizm pigmentacji skóry.
Warstwa podstawna naskórka – funkcje
Warstwa podstawna naskórka odpowiada przede wszystkim za produkcję melaniny, barwnika skóry, wzmacnianie skóry jako bariery odpornościowej, jak również za tworzenie się nowych komórek naskórka. Wszystko przez to, że w jej obrębie znaleźć można liczne komórki prekursorowe, z których różnicują się następnie komórki potomne, wędrujące do wyżej położonych warstw naskórka.
Budowa naskórka
Aby jeszcze lepiej zobrazować budowę i rolę warstwy podstawnej, warto wiedzieć, jak prezentuje się naskórek jako jedna, ogólna tkanka. Jego poszczególnymi warstwami, patrząc od tej zlokalizowanej najbliżej skóry właściwej, czyli najgłębiej ciała, są:
- warstwa podstawna – opisana dokładniej powyżej;
- warstwa kolczysta – składająca się z licznych rzędów wielobocznych komórek zawierających duże, okrągłe jądra. Wraz z oddalaniem się od warstwy podstawnej ulegają one spłaszczeniu, spada też ich ogólna liczba. Jest to również miejsce, w którym zachodzą podziały komórek i wraz z warstwą podstawną określa się je wspólną nazwą warstwy Malpighiego;
- warstwa ziarnista – zbudowana z kilku rzędów wrzecionowatych komórek o spłaszczonych jądrach komórkowych. Podczas keratynizacji komórki te tracą swoje jądro i ulegają przekształceniu w warstwę jasną, a następnie warstwę rogową naskórka;
- warstwa jasna – część pośrednia pomiędzy warstwą ziarnistą i rogową. Wyróżnia się silnie spłaszczonymi komórkami i obkurczonymi jądrami komórkowymi. Warto zaznaczyć, że ta warstwa naskórka jest już martwa;
- warstwa rogowa – zbudowana ze zbitej, właściwej warstwy rogowej oraz warstwy rozłącznej, ulegającej złuszczeniu. Komórki tworzące tę część naskórka nazywa się korneocytami i są efektem końcowego procesu rogowacenia. Warto również zaznaczyć, że zawiera ona białka keratynowe, które wiążąc wodę, nadają skórze elastyczność. Z kolei płaszcz lipidowy na powierzchni warstwy rogowej reguluje procesy wchłaniania i przenikania do skóry substancji rozpuszczalnych w wodzie i tłuszczach.
Zobacz również: Rola warstwy rogowej.
Taka budowa naskórka sprawia, że jest on wytrzymały i odporny na działanie czynników zewnętrznych. To ważne, ponieważ jako najbardziej zewnętrzna część skóry ma bezpośredni kontakt ze światem zewnętrznym, włącznie ze znajdującymi się w nim bakteriami, wirusami, roztoczami, zanieczyszczeniami i innymi szkodliwymi elementami.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rudnicka L., Olszewska M., Rakowska A., Sar-Pomian M., Współczesna dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Wolski T., Kędzia B., Farmakoterapia skóry. Cz. 1. Budowa i fizjologia skóry, Postępy Fitoterapii, 20/2019.
